?й м?дениеті. Киімді, ая? киімді к?ту.
Ахметкулов Сеитхан Дюсенкулович.
Семей қаласы, №47 мектептің технология мұғалімі
5 cынып
Сабақтың тақырыбы: Үй мәдениеті. Киімді, аяқ киімді күту.
Сабақтың мақсаты: а) Үй мәдениеті.туралы мағлұмат беріп, киімді, аяқ киімді күту жөнінде мағлұмат беру, киімнің пайда болуы, қолданылуы, оның түрмыстағы рөлі туралы түсінігін кеңейту.б) Күнделікті тұрмыста киімді күтуге қойылатын талаптармен таныстыру.в) Эстетикалық талғамын қалыптастыру. Жинақылыққа баулу.
Сабақтың түрі: аралас.Сабақтың көрнекілігі: суреттер, киім , аяқ киім түрлері, пайдалы кеңестер, интерактивті тақта.Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет.Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру бөлімі.2. Үй тапсырмасын тексеру.3. Жаңа сабақ. Киім – адамның денесіне киюге арналған бұйым, жасанды жамылғы түрлері. Киім адамды қоршаған ортаның, табиғаттың түрлі әсерлерінен қорғайды... Киім бұл адамға ең қажетті, мәдени материальдық зат. Киім үлгілері адамның өсу ортасына, техниканың, экономиканың өсуіне, ұлттық мәдениет пен дәстүрге, қоғамдық өндіріске байланысты өзгереді. Киім күтімі Киім, аяқ киімді таза ұста, көйлек, костюм, шалбарлар әрқашанда үтіктелген болу керек. Киім ілгішті киім өлшеміне лайықтап таңдап, бір ілгішке екі киімнен артық ілмеу керек. Тоқыма бұйымдарды ұқыпты жинап, жәшікте, шкаф сөрелерінде сақта. Киімдегі кейбір дақтарды өзің кетіруіңе болады. Алдымен қылщықпен шаңын тазалап, сорғыш қағаз арқылы үтіктеу қажет. Туштың, сырдың дақтарын салқын сумен кез келген жуғыш ұнтағымен жуып кетіруге болады.Жуар алдында бұйымдарды мата түріне, түсіне және кірлеу дәрежесіне қарай бөлу қажет. Қыста киетін сырт киімдердің тазалығы мұқият болуды қажет етеді. Көпшілік күн суықта киетін киімдерді жиі ауыстыра бермейтіні белгілі. Қысқы киімдер бағалы теріден тігіледі әрі оны кірлегенде жуа салу қиын.
Кеңестер.
Теріден тігілген киімді немесе бас киімді шешкен соң, қар ұшқындарын немесе жаңбыр тамшыларын кетіру үшін сілкіп жібереді. Пальтоны және басқа да сырт киімді ұйпаланып қалмай, біртегіс кебуі, сондай-ақ созылып қалпын жоғалтпауы үшін ілгішке іліп қою керек. Бір пальтоның үстіне екінші пальтоны ілуге болмайды. Егер тері ұйпаланып қалса, оны жоғары жағынан бастап арнайы темір тарақпен немесе тісі сирек кәдімгі тарақпен тараған жөн.
Тері киімдерді сандықта сақтамаған дұрыс, олар мақта-мата немесе қағаз пакеттердің ішінде ілініп тұруы керек. Сақтауға қойылатын шкафты алдын ала тазалап, ішін желдетіп алыңыз. Тері киім қалтасына күйеге қарсы нафталин салуды ұмытпаңыз, тек нафталинді киімге сеппеңіз. Жасанды тонға күйе түспейді. Аяқкиімге қойылатын гигиеналық талаптар1. Аяқкиім қан айналуға кедергі келтірмейтіндей (табан пішімі және өлшемі) болуы қажет.2. Аяқкиімде аяқты қыспайтындай, бас бармақ тірелмейтіндей кеңістік болуы керек.3. Аяқкиім жеңіл, иілгіш, жұмсақ болғаны дұрыс.4. Аяқкиім өте жіңішке немесе тар болмауы керек. ( Өкшесі тым биік болса, табанның пішіні өзгеріп, омыртқа жотасы қисаяды, т. б.). 5.Аяқ киімді қасықшамен киеді.
Аяқ киім күтімі♦ Жаңа туфлиді кепкен соң ғана майлауға болады. Артынша щеткамен немесе барқыт, жүн матамен тазалаңыз. Жалтыратқыңыз келсе, лимонмен сүртіңіз;♦ Күдері аяқ киімді резіңке щеткамен тазалап, түгін жатқызу керек. Түгін шәйнектің буына тосып тұру арқылы жатқызуға болады;♦ Шаң-тозаңнан тазартқан соң ғана аяқ киімге май жағуға болады;♦ Май аяқ киім түсіне қарай таңдалуы тиіс. Немесе барлығына жарайтындай түссізін алыңыз;♦ Лакталған туфли қыс мезгіліне жарамайды. Суықтан шытынап, майда торлар пайда болады. Мұндайда сүтке батырылған мақтамен, артынша пиязбен сүртуіңіз керек; ♦ Резіңке етік пен бәтіңкеге ұлтарақты міндетті түрде салыңыз. Ұлтарақтың былғарыдан немесе қалың матадан жасалғаны абзал. ♦ Туфлидің тақылдаған даусын кетіру үшін табанына үпілмәлік майын жағыңыз.
Былғарыдан жасалған етікті көшеден келгеннен кейін, етігіңіздің ішін сірке су шыланған шүберекпен сүртіп алып, аяқ киімге арналған креммен майлап қойған жөн.
Егер су болып қалса, ішіне газетті толтырып салып қойыңыз, газет ылғалды бойына тартады. Тезірек кептіру үшін, пештің үстіне, батареяға қойып жатады. Олай істеу етіктің тез тозуына алып келеді.
Күдеріден жасалған етік ерекше күтімді қажет етеді және қар еріп жатқанда киюдің қажеті жоқ. Күдеріден жасалған етігіңіз былғанып қалса, арнайы щеткамен тазартып жіберіп, буға ұстаса қалпына келеді.
Угги. Жылы, ыңғайлы, көп күтімді де талап етпейді. Тек уақытында щеткалап отыру керек.
Ұзақ уақыт сақтау үшін арнайы жәшіктерге немесе өзі сатылған қорапқа салып, құрғақ, қараңғы жерге қойыңыз. Әрбір аяқ киім үшін жеке жәшік немесе қорап керек.
ІҮ. Жаңа сабақты бекіту.1. Үй мәдениеті дегеніміз не?
2. Киімдер пайдаланылуына қарай нешеге бөлінеді?
Ү. Сабақты қорыту. Оқушыларды 2 топқа бөлу арқылы жаздық (1 топ) , қыстық (2 топ) киімдерді күту және өздеріне ыңғайлы киімдерді таңдай білуге байланысты тапсырмалар беріледі. Постер қорғайды.
ҮІ. Үйге тапсырма. Аяқ киімдерді тазалау.ҮІI. Оқушының білімін бағалау. ҮІІІ. Жұмыс орнын жинау.