?АЗА? ХАЛ?ЫНЫ? НАНЫМ СЕНІМДЕРІ

ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ НАНЫМ СЕНІМДЕРІСАБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ: ТапсырмаІ топІІ топІІІ топМағынасын ашыңдар«Эпос» дегеніміз не?Аңыз деген не?«Шежіре» дегеніміз не?АнықтаңдарҚандай көне мұралар, жыр-эпостарды білесіңдер?Қазақ халқында ауызекі шығармашылық қалай дамыған?Ерте кездегі тарихи оқиғалар қазіргі кезге қалай жетті?Терминдермен жұмысфольклорэтнографияархеология Діни нанымдарҚазақстан жеріне тарауы, негізгі қасиеттеріЗаратуштраОның негізін б.з.б. ІІ ғасырда (3500 жыл бұрын) алғашқы діни-философиялық ағымды таратушы Заратуштра қалаған. Бұл діндегі құдай –Ахурамазда. Қасиетті кітабы – «Авеста». Бұл дінді алғаш рет сол кездері Қазақстан жерін мекендеген арийлер қабылдаған.Тәңірге табынуЕжелгі түркі халқының діни нанымынығ негізі Тәңірге табыну.Тәңірді түркілер Көк деп  білген. Көктен кейінгі сыйынатын күш отбасы мен балалардың қорғаушысы Ұмай құдай-ана, яғни Бай ана болып есептелген.Христиан, буддаҰлы Жібек жолы арқылы қазақ жеріне хритсиан, будду, манихейлік діндер тараған.Ислам дініVII-VIII ғасырлардан бастап қазақ жеріне арабтар арқылы жаңа ислам діні Қазақстанның көптеген жерлеріне тарап үлгерді. Сабақтың түрі: Аралас сабақСабақтың әдіс-тәсілдері: Уақыт –сызбасы, тірек-сызбалар арқылы жаңа сабақты түсіндіру, мағынаны ажырату, салыстыру, пікір-сайыс, танымдық ойындар.Пән аралық байланыс: Ежелгі дүние тарихы, география Сабақ моделіСабақ барысыҰйымдастыру кезеңіҮй тапсырмасын сұрау әдістеріЖаңа сабақты түсіндіру әдісіСабаққа қатысып отырған оқушыларды ұйымдастыруОқу құралдарын түгелдеу, реттеуКесте толтыруАуызша талдатуКартамен жұмысӨткен сабақпен байланыстыра түсіндіру.Ойын элементтерін қолдану арқылы.Картаны , сызбаларды қолдана отырып түсіндіруБекіту. Ойындар. Тапсырмалар.Оқушылардың білімдерін анықтау, бағалау. I. Ұйымдастыру бөлімі.Мемлекет атауыӨмір сүрген кезеңіОрналасқан жеріАстанасыМемлекет билеушілеріСаяси тарихыАлтын ОрдаАқ ОрдаМоғолстанӘбілқайыр хандығыНоғай ОрдасыА) әрбір мемлекеттке бір-бір оқушыдан шығарып, толтыру. Ауызша талдату. Ә) Мемлекеттерді картадан көрсету.
Жаңа сабаққа көшу
Жоспары:1.Мемлекеттердің әлеуметтік құрылысы2.Жерге меншіктік қатынастар3.Салықтар мен міндеткерліктер4.Қоғамдық-әкімшілік құрылысы. Алтын Орда мемлекеті ыдыраған кезде қандай хандықтар құрылды?Бүгінгі тақырып бойынша не білеміз? Оқушылардың ой пікірін тыңдау. І. Мемлекетті басқару құрылысы ІІ. Жерге меншіктік қатынастар туралыЖЕРИЕЛЕНУДІҢТҮРЛЕРІМемлекеттік жерІнжуВакфтық жерлерШаруалардың мүліктік жерлеріСойырғал, иқтаТікелей ханның қарамағындағы жерлерШыңғыс тұқымдарының жасау ретінде алған жерлеріДін иелерінің қарамағындағы жерлерОтырықшылық аудандардағы егіншілік жерлерӘскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегені үшін берілетін жерНегізгі түрлері ІІІ. Салық түрлері және міндеткерліктерӘскерді қамтамасыз етуТағарЖан басына, мал басынаЖер көлемінеҚұшырҚаланС тА үЛ рЫ лҚ е Т рЫ і ҢЗекетМұсылмандардың кемтарларғаБажХараджЖер, егінЖер, егін ІV. Қоғамдық және әкімшілік құрылысыЛауазым атауыАтқарған қызметтеріҰлысбек Мұрагерді таққа отырғызу, әскер басқару, көрші мемлекеттермен дипломатиялық қатынастар жасауАтабекХан баласы- мұрагердің тәрбиешісіКөкілташ Мұрагердің «тел бауыры»Наиб, Моғол хандығындаЖастайынан сайланған хандарға ақыл-кеңес берушіЖасауылЖиын –той, мерекелерде тәртіп, салт-дәстүрдің сақталуын қадағалаушыІшік аға басыСарай қызметінің басшысыИнақ Хан кеңесіМиршикар Ханның аңшылық ісін басқарушыДаруғалар Алым-салық жинап, тәртіпті қадағалаушы Бекіту: №1. Әр оқушыға таратылып беріледі.Жаңа сөздерҚате жауапДұрыс жауапҚұрылтайӘскер басқаратын, дипломатиялық қатынас жасайтын лауазымды адамЯсыОтырықшылардан алынатын жер салығыТағарДін иелерінің жерлеріҚұшырЕң жоғарғы жиын жылына 1 рет шақырылдыҚаланОтырықшылардан алынатын жер салығыЗекетХан баласы-мұрагердің тәрбиешісіХараджСарай қызметкерінің басшысыБажЗаң жинағыҰлысбекХан кеңесшісіАтабекМұсылмандардың кемтарлар үшін мешітке беретін ақшасыКөкілташХандарға ақыл-кеңес берушіНаибХанның аңшылық ісін басқарушысыЖасауылӘскерді қамтамасыз ету үшін жиналатын салықІшік аға басыМемлекетке адал қызмет істегені үшін сыйға берілген жерИнақАлым-салық жинап, тәртіпті қадағалаушыМишикарЖан басы салығы және мал салығыДаруғарЖер көлеміне байланысты егіншілерден жиналатын салықВакфЖиын-той, мерекелерде тәртіп, салт-дәстүрдің сақталуын қадағалаушыИқтаМұрагердің «тел бауыры» №2. Дискуссиялық өрнек. Келісемін Келіспеймін1.Хандық билік мұрагерлік жолмен берілді. +2.Хан кеңесшісінің уәзірі болған жоқ. +3.Түрік тайпаларының басшыларын баһадүр деп атады +4. Қарапайым халық «қараша» аталды +5. «Інжудің» мағынасы «жасау» +6. Жазба деректеріне қарап жер иеліктерін 6 топқа бөлеміз +7. Салықтардың халыққа әсері болған жоқ +8. Тағар, құшыр, зекет-егін салығы +9. «Ұлыс» сөзі «ел» деген мағына білдіреді + №3. Симатикалық карта. Мағынаны айыру. Топтық жұмыс. Жер атауыЛауазым атауыСалық атауыҰлысбек+Атабек+Тағар+Инақ+Ваф+Даруғалар+Зекет+Баж+Иқта+Миршикар+Харадж+Инжу+Құшыр+Қалан+Жасауыл + Үйге тапсырма:§28. Ақ Орданың, Моғолстанның, Әбілқайыр хандығының, Ноғай Ордасының мемлекеттік-әкімшілік құрылысы. Назарларыңызға рахмет!