Адамны? т??ым?уалаушылы?ын зерттеу ?дістері
Сабақтың тақырыбы Адам генетикасыАдамның тұқымқуалаушылығын зерттеу әдістері
Үй тапсырмасы
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақАдам генетикасы адамның тұқымқуалаушылығы мен өзгергіштігін зерттейді. Оның міндеті – қалыпты белгілердің және түрлі аурулардың тұқым қуалау ерекшеліктерін, ол аурулардың қалыптасуындағы генетикалық факторлар мен орта факторларының рөлін анықтау.
Генеалогиялық әдісАдамда болатын түрлі белгілер мен қасиеттердің немесе аурулардың тұқым қуалауын, оның шыққан тегіне қарай зерттейді.
Генеалогиялық әдісШежірені құрастырудағы негізгі шартты белгілер:1 — ер адам; 2 — әйел адам; 3 — жынысы анықталмаған; 4 — зерттеліп отырған белгі кездесетін адам; 5 — зерттеліп отырған рецессивті геннің гетерозиготалытасымалдаушысы; 6 — неке; 7 — ер адамның екі әйелмен некесі; 8 — туыстық неке; 9 — ата-анасы, балалары және олардың туылу реті; 10 — екі жұмыртқалық егіздер;11 — бір жұмыртқалық егіздер.
Құнанбайдың дарындылық қасиетін көрсететін шежірелік картаҚұнанбайШәкәрімҚұдайбердіАқылбайМағауияАбай- дарындылық қасиеттің берілу белгісі.
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
ppt_y
Гемофилия ауруының тұқым қуалауы
style.rotation
Цитогенетикалық әдісСау немесе ауру адамның кариотипіне (хромосома жиынтығына) цитогенетикалық талдау жасалады.
Цитогенетикалық әдісХромосомалық өзгерістердің нәтижесінде туындайтын аурулар: Клайнфельтер синдромы, Тернера-Шерешевский, Даун, Патау, Эдвардс синдромы және т.б.
Цитогенетикалық әдіс
Даун синдромы
Егіздік әдіс1 — бір жұмыртқалық егіздер2 — екі жұмыртқалық егіздерБелгі қасиеттердің дамып қалыптасуы үшін тұқым қуалаушылық пен сыртқы ортаның әсерін зерттейді, сонымен қатар адамның кейбір тұқым қуалайтын ауруларға бейімділігін алдын ала анықтауға көмектеседі.
Егіздік әдіс
Егіздік әдіс{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}БелгілеріҰқсастығы, %Бір жұмыртқалыЕкі жұмыртқалыҚалыптыҚан топтары(АВ0)10046Көзінің түсі99,528Шашының түсі9723ПатологиялықБронхиальды астма194,8Туберкулез3715Эпилепсия673Шизофрения7013
Онтогенетикалық әдісАдамның онтогенезі барысында тұқым қуалайтын өзгерістердің бар – жоғы анықталады. Онтогенез барысында белгілі бір ауруды тасмалдайтын рецессивті гендерді анықтау арқылы болашақ ұрпақты ауыр зардаптардан сақтандыру.
Популяциялық әдісТүрлі тұқым қуалайтын өзгерістердің адам популяциясына таралу жиілігі зерттеледі.
Биохимиялық әдісҚандай генетикалық өзгерістерден зат алмасудың ауытқуы болғанын осы әдіспен анықтайды. Бұл әдіс тек нәтижесінде ферменттер қызметі бұзылатын ауруларға ғана қолданылады.
Жаңа сабақты бекіту:Менен сұрақ –сізден жауап 1.Генеалогиялық әдіс нені зерттейді?2.Цитологиялық әдісті медитцинада қандай мақсатта қолданады?3.Егіздерді салыстыру әдісінің ерекшелігі неде?4.Биохимиялық әдіс қандай жағдайда қолданылады?5.Туыс адамдардың некелесуіне тиым салудың генетикалық мәні неде?
Үйге тапсырма беруАдамның тұқым қуалаушылығын зерттеу әдістері