Урок по химии на узбекском языке Polisaxaridlar.Kraxmal kleysterini hosil qilish va xossalariga oid tajribalar

MAVZU Polisaxaridlar.Kraxmal kleysterini hosil qilish va xossalariga oid tajribalar “Polisaxaridlar. Kraxmal kleysterini hosil qilish va xossalariga oid tajribalar” mavzusi bo`yicha amaliy mashg`ulotni o`qitish texnologiyasi
Talabalar soni -15-20 nafar Vaqti - 2 soat
O`quv mashg`ulotining shakli Bilimlarni chuqurlashtirish va kengaytirish bo’yicha amaliy mashg’ulotAmaliy mashg`ulot rejasi:
1. Ma’ruzada olingan nazariy bilimlarni mustahkamlash.
2. Reja:
- Uglevod so’zining kelib chiqishi.
Uglevodlar klassifikasiyasiKraxmalSellulozaKraxmalga sifat reaksiyalariO`quv mashg`ulotining maqsadi : Polisaxaridlar.Kraxmal kleysterini hosil qilish va xossalariga oid tajribalar
Pedagogik vazifalar:
fan bo`yicha ma’ruzada berilgan bilimlarni amaliy mashg`ulotda mustahkamlsh;
mavzu bo`yicha ko`nikmalar hosil qilish;
Reja:
Uglevod so’zining kelib chiqishi.
Uglevodlar klassifikasiyasiKraxmalSellulozaKraxmalga sifat reaksiyalariO`quv faoliyatining natijalari:
O`qituvchi:
tarqatma materiallarni talaba tomonidan o`zlashtirilishini nazorat qilish va baholash;
o`quv jarayoni mobaynida har bir talaba tomonidan o`z ballarini egallashga imkoniyat yaratish.
Talaba:
yangi bilimlarni egallaydi;
so`zlab berishni o`rganadi;
o`rganilgan mavzuni yodda saqlab qolish;
fikrini erkin holda bayon etish;
qisqa vaqt ichida ko`p ma’lumotga ega bo`ladi va o’zini baholay oladi.
O`qitish usullari: Kichik guruhlarda ishlash,suhbat-munozara, tajriba namoyishi
O`qitish shakllari: guruhlarda ishlash, individualO`qitish vositalari: Ma’ruza matni, slaydli taqdimot, qog`oz, marker, uslubiy qo`llanmalar, grafikli organayzerlarO`qitish sharoitlari: Tajriba jihozlari bilan ta’minlangan xona, reaktivlar;
Monitoring va baholash: Reyting asosida baholash.

Bilimni oshirish va chuqurlashtirish bo`yicha amaliy mashg`ulot darsining texnologik xaritasi
Bosqichlar,
vaqtiFaoliyat mazmunio’qituvchitalaba1-bosqich.
Kirish(5 min.) Mavzuni, o’quv mashg’ulot o’tkazish rejasi va mashg’ulotdan kutiladigan natijalar rejasini ma’lum qiladi.
Kichik guruhlarda ish davom ettirilishini ma’lum qiladi. Tinglaydilar, yozadilar.
Eshitadilar2-bosqich.
Bilimlarni tekshirish(25 min.) 2.1.Mavzuning ma’ruza matnini slaydli taqdimoti(1-ilova)ni namoyish qilad
Talabalarni 3 guruhga bo’ladi Guruhlarda ishlash qoidalari bilan tanishtiradi.(2-ilova)
Guruhlarda ish boshlanganini e’lon qilib, ularga ( 3-ilova) blits -savollar beradi:
1)«Monosaxarid» guruhi toifalash jadval (4-ilova) chizmasida aks ettirishadi(2)«Disaxarid» guruhi T-sxema (5-ilova) chizmasida aks ettirishadi(3)«Polisaxarid» guruhi venn diagramma(6-ilova) chizmasida aks ettirishadi
2.2.Talabalar bilimlarini baholash yoki to`plagan ballarini hisoblab borish uchun har bir guruhda “guruh hisobchisi”ni tayinlaydi. Guruh ishlarini baholash jadvali bilan tanishtiradi.(7-ilova)
2.3.Tuzilgan toifalash jadval, T-sema, venn diagramma haqida jamoa muhokamasini tashkil etadi va to’ldiradi.
2.1 Taqdimot bilan tanishadilar
Guruhlarda ishlaydilar,
qog’oz varag’ida toifalash jadvali, T-sxema,
venn diagrammani to’ldiradilar.
2.2. Guruh hisobchisi guruhlar to’plagan ballarni hisoblaydi2.3.Muhokama qiladilar .
Eshitadilar3-bosqich.
Asosiy(35 min.) 3.1 Talabalarga tajriba-video(8-lova) namoyishini ko’rsatadi va amalda bajarib beradi.Tajriba-
yo’riqnomalarini(9-ilova) beradi va tegishli me’yornoma asosida reaktivlar tarqatadi..
3.2. Mavzu bo’yicha berilgan tajribalarning bajarilishi va tajribada olingan natijalarni kuzatadi.
3.3. Tajriba ishlarini bajarilishi bo’yicha bayonlarni rasmiylashtirish va olingan natijalarni baholashni tashkil etadi.
3.4. Olingan natijalarni umumlashtiradi, izohlaydi, tajriba bajarishi bo’yicha qilingan xulosalarga e’tibor beradi.
3.1.Tajribalar bilan tanishadilar, reaktiv va oladilar
3.2.Tajribalarni bajaradilar , olingan natijalarni qayd etadilar3.3 Tajriba ishlari bayonini to’ldiradilar.
3.4.Xulosa qiladilar.
4-bosqich.
Yakuniy(15 min.) 4.1. Tajriba mashg’ulotini yakunlaydi, guruh hisobchilarini hisobotini tinglab har bir talabani bilimini baholaydi, faol ishtirokchilarni rag’batlantiradi.
4.2. Kelgusi darsga uy vazifasini beradi4.1. Tinglaydilar.
4.2. Yozadilar.

1-ilova
Mavzu: Polisaxaridlar.Kraxmal kleysterini hosil qilish
va xossalariga oid tajribalarDars rejasi.Uglevodlar klassifikasiyasi.
Glukozа.
Saxarozа.
Kraxmal.
Sellulozа.
Uglevod so’zining kelib chiqishi-1143002628900
Uglevod so’zini fanga
1844 yilda rus olimi
Karl Genrixovich Smidt
kiritgan.
(1822-1894)
Karl Genrixovich (Karl Ernst Genrix)
Shmidt
Uglevodlar deb-tarkibi uglerod va suvdan iborat bo’lib,Сn(H2O)m tarkibga mos keluvchi organik moddalarga aytiladi. Ayrim uglevodlar glukoza, saxaroza, kraxmal,tarkibi bu formulaga muvofiq keladi.Ba’zilari metilpentoza C6H12O5, metilgeksoza C7H14O6 dezoksi qandlar javob bermaydi.Uglevodlar aralash funksional gruppali moddalar bo’lib, ular tarkibida spirt(OH),aldegid-CHO, keton >C=O gruppalari mavjud
Uglevodlar klassifikasiyasiMonosaxaridDisaxaridPolisaxaridgidrolizga uchramaydigan va oddiy uglevodlarga ajralmaydiganglukoza, fruktozа gidrolizlangandaikkita monosaxaridmolekulasiga ajraladigan saxaridlarsaxaroza, maltoza,
laktoza. gidrolizlangandako’p sonli monosaxaridmolekulasiga ajraladigan kraxmal, glikogen, selluloza,
xitin.
Glukoza
Glukoza -C6H12O6. Glukoza shirin ta’mli(glikos-shirin) oq kristall modda bo’lib, suvda yaxshi eriydi. Erkin holda mevalarda, uzumda, asal, hayvon va odam organizmida uchraydi.Odam qonida 0,08-0,11%gacha glukoza bo’ladi. Qand kasaliga uchragan odam qonida va siydigida glukoza miqdori me’yoridan yuqori bo’ladi

Saxaroza
Saxaroza-С12Н22О11. Tabiatda qandlavlagi sharbatida(20%gacha), shakarqamish (25%gacha),palmada,makkajo’xorida ko’p bo’ladi. saxaroza - shirin ta’mli ,oq kristall modda

Kraxmal
Kraxmal– polisaxarid,ko’pchilik o’simliklar tarkibida bo’ladi. Guruchda, makkajo’xorida, bug’doyda, kartoshkada bo’ladi .O’simliklarda kraxmal fotosintez jarayonida hosil bo’ladi.
SellulozaSelluloza- (С6Н10О5)n– polisaxaridlarning yana bir vakili o’simliklarning qurilish materiali hisoblanadi. Paxta tarkibida (95% gacha), daraxtda- (60% gacha) bo’ladi. paxta, doka filtr qog’oz-sellulozadan tarkib topgan
2-ilova
571500138430Guruhlarda ishlash qoidalari.
00Guruhlarda ishlash qoidalari.

- har bir talaba o`rtoqlarini hurmat va diqqat bilan eshitishi kerak;
- har bir talaba berilgan topshiriqqa jiddiy yondashib, birgalikda faol ishlashi lozim;
- har bir talaba lozim bo`lganda yordam so`rashi kerak;
- har bir talaba undan so`ralganda yordam ko`rsatishi kerak;
har bir talaba guruhning ish natijalarini baholashda ishtirok etishi lozim;
har bir talaba aniq tushunchaga ega bo`lishi kerak:
- boshqalarga yordam berib, o`zimiz ham o`rganamiz!
- biz bir kemadamiz: birgalikda suzamiz yoki birgalikda cho`kamiz.
- har bir talaba o`rtoqlarini hurmat va diqqat bilan eshitishi kerak;
- har bir talaba berilgan topshiriqqa jiddiy yondashib, birgalikda faol ishlashi lozim;
- har bir talaba lozim bo`lganda yordam so`rashi kerak;
- har bir talaba undan so`ralganda yordam ko`rsatishi kerak;
har bir talaba guruhning ish natijalarini baholashda ishtirok etishi lozim;
har bir talaba aniq tushunchaga ega bo`lishi kerak:
- boshqalarga yordam berib, o`zimiz ham o`rganamiz!
- biz bir kemadamiz: birgalikda suzamiz yoki birgalikda cho`kamiz.


-149352043113

-16464883110865
-149352043113

-16464883110865


-16464883110865
36195273685Blits savollari
Uglevodlar klassifikasiyasi?
Saxaroza formulasi?
Kraxmal formulasi?
Kraxmalga sifat reaksiyalari?
00Blits savollari
Uglevodlar klassifikasiyasi?
Saxaroza formulasi?
Kraxmal formulasi?
Kraxmalga sifat reaksiyalari?
3-ilova

4-ilova


5-ilova


6-ilova




7-ilova
Reyting bo`yicha baholash mezonlari
Guruh ishlarini baholash jadvali
Guruh Javobning to`liqligi
(50) Ma’lumotlar-ning aniq-ravshanligi
(25) Guruhning har bir a’zosini faolligi
(25) Jami ballar Baho
1 2 Har bir guruh boshqa guruhni ball mezonlari bo`yicha baholaydi. Guruh olgan baho guruhdagi har bir a’zoning bahosi hisoblanadi Reyting bo`yicha har bir amaliy mashg`ulotda olish mumkin bo`lgan ballar:
5 ball – “a’lo”
4 ball – “yaxshi”
3 ball – “qoniqarli”
2 ball – “qoniqarsiz”
Har bir guruh boshqa guruhni ball mezonlari bo`yicha baholaydi. Guruh olgan baho guruhdagi har bir a’zoning bahosi hisoblanadi Reyting bo`yicha har bir amaliy mashg`ulotda olish mumkin bo`lgan ballar:
5 ball – “a’lo”
4 ball – “yaxshi”
3 ball – “qoniqarli”
2 ball – “qoniqarsiz”

7-ilova
Kraxmalning yod bilan reaksiyasini tajriba
namoyishi
Kraxmal va lugol eritmasini olinadi
Kraxmal eritmasidan probirkaga quyamiz


Lugol eritmasidan probirkaga quyamiz


Eritmaning ko’karishi yod borligini bildiradi9-ilova
Amaliy ish.Polisaxaridlar, kraxmal kleysterini hosil qilish
va xossalariga oid tajribalar