9 нчы сыйныф укучыларына БРТ эшенд? изложение язу алгоритмы
9 нчы сыйныф укучыларына ДЙА эшенд‰ изложение язу алгоритмы
ТекстныS темасын ачыклагыз, ягъни текстта с_знеS кем яки н‰рс‰ турында булуын билгел‰гез. Моны билгел‰_д‰ сезг‰ текстныS исеме, анда к_п тапкыр кабатлана торган т™п с_зл‰р, геройларныS эш-гам‰лл‰ре, автор с_зл‰ре ярд‰м ит‰ ала.
Тексттан т™п фикерне, идеяне табыгыз. Ул k‰рвакыт тема бел‰н б‰йле була. “Автор н‰рс‰ ‰йтерг‰ тели? Безне н‰рс‰г‰ ™нди?” – диг‰н сорауларга Gавап табу тексттныS т™п фикерен, идеясен билгел‰_г‰ китер‰.
ТекстныS стилен k‰м с™йл‰м тибын ачыклагыз. €леге гам‰л текстны Gыйнакландырганда кир‰к булачак. Fыйнакландырылган тектта да автор стиле сакланырга тиеш. ( М‰с‰л‰н, ‰д‰би текстта башлам, вакыйгалар _стерелеше, кульминация k‰м чишелеш бирел‰; тасвирлама текст с™йл‰м предметы k‰м аSа хас т™п сыйфатларны аерып к_рс‰т_ бел‰н аерылып тора; фикерл‰м‰ текстта гомуми тезислар, аргументлар, д‰лилл‰р k‰м н‰тиG‰ бирел‰).
ТекстныS микротемаларын ачыклагыз k‰м язма ™чен план т™зегез. Микротемалар, гад‰тт‰, абзацлар саны бел‰н т‰Sг‰л кил‰. Алар тулы бер текстныS кечкен‰ ™лешл‰рен т‰шкил ит‰л‰р k‰м бер-берсе бел‰н б‰йле булалар.
j‰р микротеманы ачыклый торган с_зл‰р Gыелмасын туплагыз.
j‰р кызыл юлныS т™п фикерен ачыклагыз.
Артык k‰м кабатлана торган с_зл‰рне т™шереп калдырып, k‰р абзацны аерым-аерым формалаштырыгыз.
Текстны тулы килеш укып карагыз. Кызыл юллар арасындагы б‰йл‰неш булуына, артык с_зл‰р булмауга игътибар итегез.
9нчы сыйныф укучыларына ДЙА эшенд‰ хат язу алгоритмы
Биремне игътибар бел‰н укыгыз. Тер‰к хаттагы сорауларны ачыклагыз.
ХатныS башлам ™лешен языгыз. Башлам ™лешенд‰ ис‰нл‰ш_ була, хатны язучыныS исеме ‰йтел‰, х‰лл‰ре сорала, алынган хат ™чен р‰хм‰т белдерел‰.
Тер‰к хаттагы м‰гъл_матка фикерегезне белдерегез. Андагы м‰гъл_матны сылтама буларак файдаланыгыз.
Тер‰к хаттагы сорауларга Gавап языгыз. Fавабыгызда шулай ук тер‰к хаттагы гыйбар‰л‰рне куллана аласыз.
Хатыгызны йомгаклагыз. Йомгак ™лешенд‰ _з сорауларыгызны да яза аласыз. Саубуллашырга, Gавап хаты к™т_егезне белдерерг‰ онытмагыз. Шулай ук хатны язучыныS исемен (_з исемегезне) k‰м хат язылу к™нен к_рс‰терг‰ кир‰к.
15