: «Саба?та о?ушыларды? ?зіндік ж?мысын ?йымдастыру» баяндамасы

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Павлодар мемлекеттік технологиялық колледжі
Тақырыбы: «Сабақта оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру» баяндамасы
Орындаған: Сейітқалиева. М. С
Павлодар қаласы 2010 ж.
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Павлодар мемлекеттік технологиялық колледжі
Тақырыбы: «Сабақтың тиімділігін арттырудың жолдары мен әдістері» атты баяндамасы
Орындаған: Сейітқалиева. М. С
Павлодар қаласы 2010 ж.
Сабақта оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру
Жас ұрпақтың жаңаша ойлауына біртұтас дүнетанымының қалыптасуына әлемдік сапа деңгейдегі білім , білік негіздерін меңгеруіне ықпал ететін жаңаша білім мазмұнын құру – жалпы білім беру жүйесіндегі өзекті мәселенің бірі.
Осыған орай педагогикалық ізденіс барысында оқушыларды тәрбиелеу мен оқытуда жаңа әдістемелерді қолдануы өзіме талап қылған едім.
Қазақ тілі мен әдебиет пәні бойынша жобалау әдістері технологиясына (метод проектного обучения) көңіл бөліп, оқушылардың шығармашылық белсендігін дамыту да қолданып жүрмін.
Себебі, бұл қазіргі білім беру жүйесін ізгілендіру, яғни білімді гуманистік пренциптегі бағытта дамыту идеясымен ұштасып жатыр.
шығармашылық ізденістер, тапсырмалар арқылы оқушылардың қызығылушылығын арттыру;
оқушылардың алған білімдерін, дағдыларын келешектегі өмірлеріне қолдана алуларына көздерін жеткізу;
оқушылардың істейін жұмысының мақсатын айқын түсінуі, жұмысты өз еркімен, қалауымен орындауы;
Мұғалімнің нақты тапсырмалар беруі, жұмысты орындаудың және аяқтаудың уақытын белгілеуі.
Жобалау әдісінің шығармашылық негізінде де жан –жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру, өздігінен дамуға жағдай жасау, сондықтан оның өзіндік танымдық , шығармашылық іс -әрекетін белсендіруде жатыр. Оқушылар шығармашылық жұмысына мұғалімнің тапсырмасы бойынша өздері жоспар жасап, іс – тәсілін анықтап, оның нәтижесін бағалап орындайтын жұмыстары жатады. Оқушылардың шығармашылық әрекеті білім алу қажеттігімен ұштасады. Осыған орай, олардың дербестігі, ең алдымен белсендікке байланысты, ол белсенділік дербестікті қажет етеді. Оқушылардың өздігінен істейтін әрекеті оның белсенділігін арттырады.
Оқушының дербес, екеулеп, топта, оқу жұмысына бағытталған жобалау әдісі баланың ғылымның әр түрлі саласынан алған білімдерін интеграциялауға мүмкіндік берумен қатар оқытудыңтүрлі әдісі, түрлері мен құралдарын пайдалануды қарастырады. Жобалау әдісі бойынша , шығармашылық жұмыста құбылысты өз бетінше талдай келіп шағын ғылыми шығармашылық тұрғыдан зерттеу жұмысын жүргізу яғни ол оқушыға «кішкентай» жаңалық ашқанмен бірдей. Бұл әдісі шығармашылыққа негізделген жазба жұмыстарын жүргізуде өте тиімді, әрі оқушының аууызша сөйлеу тілі мен жазба тілін қатар дамытады.
Бұған дәлел ретінде Абай Құнанбаевтың 7-сыныптағы оқылатын «Қансонарда бүркітші шығады аңға» шығармасы бойынша шығармашылыққа баулитын жоболау әдісін ұсынбақпын
Оқушылар берілген тақырыптың мазмұны мен мақсатың анықтайды (ұжымда). Ал мұғалімнің басты мақсаты осы кезеңде оқушылардың қызығушылығын ояту, ынталандыру. Шығармамен жұмыс істу жолын , қай жерінен нені, қалай іздеуді үйретеді. Шығармамен танысу, талдау әркейіпкерге өз көзқарасын айту,Өлең мәтінен пайдалана эпизодқа бөледі мәтінге жақын мазмұндайды, сұрақтарға жауап береді.
Шығарма неге «Қансонарда бүркітші шығады аңға» аңшыға не керек? Түлкіні неге тау–тастан іздейді? Жақсы ат, жақсы жолдас неге керек? Ол кезде аңды бас пайдасы үшін аулаған ба, жаппай қыра берген бе? Осы өлеңде қазаққа тән ұлттық мінез бар?
Іздену, ойлану жұмысына жетелеу. Іздену жұмыстарына жетелеуді мұғалім мәтін бойынша әрбір топқа тапсырма береді. Өлеңдегі жеке жолдарға тоқтала талдау арқылы топтарға тапсырмалар үстемеленді. Шығармада кәсіп, өнер, әдіс, тәсіл, бірлесіп өмір сүру, өмір мен өлім айқысы, ұлтық мінез, ұлттық ерекшелік, ұлттық болмыс, табиғат адамға, адам табиғатқа қызмет ету деген ұғым, қай өлең жолдарында бар? Пайда болған сұрақтарды тапта талқылап, өзара түс інікті оймен алмасады, нәтижесінде сөздік қоры молаяды. Топтар арасында алуан түрлі пікірлер пайда болады. Оқушылар сын тұғысынан қарап сөйлеуге икемделенеді . Өз пікірін сараптап, ойларын ашық айтып, көзқарастары бір жерден шыққан соң мынадай қорытындағы келеді.
Ақын идеясы – аңшылықты өнер туралы көңірек білуді, қазіргі аң аулау мәдениетін дәріптеу.
Оқушылар қазақтың аңшылық өнері туралы кеңірек білуді, қазіргі кездегі аңшылық проблемасы уралы шығармашылық ізденіс жасаулары тиіс.
Осы өлеңді талдау бойынша жобаның сызба нұсқасын оқушылармен бірлесе жасау, немесе мұғалімнің көмегімен жасалады, өздеріне шығармашылық ізденуге жұмыстар беріледі.
Үйден ізденеді: бұл кезеңде шығармашылық іздену, зерттеу жұмысын істейді.
Аңшылықтың халық кәсібі болғанын дәлелде.
Табиғат адамға, адамм табиғатқа қызмет етуге тиіс.
Өлеңдегі ұлттық ерекшелік, болмыс, бітім, туралы (шағын әңгіме жаз).
Осы өлең бойынша сурет сал (суретін мәтінге жақын болсын)
«Аңшылықта менің байқағаным» немесе табиғат көрінісі туралы суреттеме жаз, жұмысына ат қой.
Жобаны ұжым болып талдап қорғайды, нәтижесінде жақсы, нашар жақтарына баға береді.
Өз сабақтарымда байқағаным шығармашылық жұмыс жасау жеке тұлған қалыптастыруды зор рөл атқарады, себебі оқушы қарапайым нәрседен ой тұтатып, қиял әл еміне шомылып кез келген нәрсеге өз ұсынысын, ойын еркін айта және жаза біледі.