?аза? ?дебиеті п?нінен Абай та?ырыбына жазыл?ан ?ыс?а мерзімді жоспар презентациясы
Абай ҚұнанбайұлыӨлең-сөздің патшасы, сөз сарасы “Абай – қазақтың классикалық поэзиясының шұғылалы шыңы” М.Әуезов Абайдың істеп кеткен қызметі – әдебиетімізге асыл іргетас. Бұл асыл іргенің үстіне салынатын ілгері қазақ әдебиетінің дүкені көрікті, көрнекті, нақысты, өрнекті болуына лайық. Атамыз қазақ халқына халықтығын жоғалтпайтын өшпес белгі орнатты. М.Әуезов Шығармалары: 1. “Өлең – сөздің патшасы,сөз сарасы” 2. “Адамның кейбір кездері”3. “Әбдірахман өлгенде” өлеңдері4. “Он жетінші қара сөз” “Лото”ойыны1- сұрақ Абай қай жылы дүниеге келген? 2- сұрақ Абайдың туған жерін ата. 3- сұрақ Абайдың әкесі Құнанбай қандай адам болған? 4- сұрақ Абайдың анасы мен әжесі кім? 5 - сұрақ Абай қанша жыл білім алады және қай тілдерді жақсы меңгерген? 6 – сұрақ Абай оқыған шығыс классиктерін ата. 7- сұрақ Абай орыс ақындарынан кімдердің шығармаларын аударды? 8- сұрақ Еуропа ғалымдарынан кімдердің шығармаларын оқыды? 9 - сұрақ Абай қай жылы қайтыс болды? 10 - сұрақ Абай туралы Мағжанның пікірін оқып бер. 11 – сұрақ Абай туралы роман-эпопея жазған кім? Реалист Ақын Аудармашы Сыншы Ағартушы,ұстаз Мысалшы Философ Абай Лирик “Білімпаздар қалашығы” “Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы”өлеңін мәнерлеп оқы. “...Абай сөзі ... Басқа адамдардың сөзіндей емес.Олардың сөзінен басқалығы сонша , әуелгі кезде жатырқап ,көпке дейін тосаңдап отырасың.Сөзі аз, мағынасы көп ,терең. Бұрын естімеген адамға шапшаң оқып шықсаң ,азына түсініп ,көбінің мағынасына жете алмай қаласың..., ауыр екені рас. Бірақ ол ауырлық Абайдың айта алмағанынан болған кемшілік емес , оқушылардың түсінерлік дәрежеге жете алмағанынан болатын кемшілік . Олай болғанда , айып жазушыда емес , оқушыда .” А . Байтұрсынұлы . “Қазақ” газеті .1913 ж “Тапқырлар аялдамасы” Өлеңнен көркем, айшықты сөз тіркестерін теріп жаз. Ақын талабы: 1. Неге өлеңнің “іші алтын,сырты күміс” болуы керек? Ақынның осы талабын қалай түсінесің? 2. Абай неге “ескі билер мен ескі ақынша бос мақалдап тұрмын” дейді? 3. Сөз өнерінің қадірін кетірген ақындарды,ел жайын,ұнамсыз сиқын неге сөз еткен?4.“Сөз түзелді,тындаушы сен де түзел” деген пікірін қалай түсінесің? Пікірталас Тіл тазалығын ұстанған ақынның кейбір өлеңдерінде неге араб, парсы, орыс сөздері кездеседі? “Білімділер ордасы” “Тілге жеңіл,жүрекке жылы тиіп,теп-тегіс жұмыр келсін айналасы”деген ақын сөзінің сырына үңілейік Ө-лең- сөз-дің пат-ша-сы,сөз са -ра-сы,--- а 11Қи-ын -нан қи-ыс-тыр-ар ер да-на-сы.----- а 11Тіл-ге же -ңіл жү –рек-ке жы-лы ти –іп,---- б 11Теп -те -гіс жұ -мыр кел-сін ай-на-ла-сы.--- а 11 “Болмасаң да ұқсап бақ...” - Білім. Жаңадан қандай білім алдың? Неге дағдыландың?- Түсінік,ұғу. Берілген білімді түсіндің бе? Түсінгеніңді немен дәлелдейсің?- Қолдану. Алған,түсінген біліміңді қалай қолданар едің? Дәлелде.- Анализ. Қабылданған жаңа білімнің өзіндік ерекшелігін, маңызын дәлелде.- Синтез. Алған біліміңді жинақта,сол бойынша ойтолғау жаз.- Баға. Өзіңдік баға бер,шешіміңді білдір.- Коррекция . Нені ұға алмадың, жете түсінбегеніңді сарала. Өзіңді-өзің таны,өз біліміңді сарала