Баяндама:О?ыту ?шін ба?алау ж?не о?уды ба?алау
ШJО, К™кпекті ауданы
ШJО К™кпекті ауданы
«Преображенка орта мектебі» КММ
БірыSCай ‰дістемелік к_н
Баяндама: ОKыту _шін баCалау ж‰не оKуды баCалау
МaCалім: Серикбаева А.К.
JаSтар, 2015 жыл
ОKыту _шін баCалау ж‰не оKуды баCалау
«Мен еш уаKытта ™з оKушыларыма
еш н‰рсе _йретпеймін – тек Kана олардыS
оKуы _шін жаCдай жаратамын»
Альберт Эйнштейн
«`стаздыS биігі ойлана KарасаS биіктей береді, _Sіле KарасаS, тереSдей береді, Kол созсаS Kарсы алдыSда, айналсаS артыSда тaрCандай» – деп Сократ айтKандай Егеменді еліміздіS алдыSCы Kатарлы отыз мемлекеттіS Kатарына KосылуCа табандылыKпен жылжу саясаты KоCамымыздыS барлыK саласында т_бегейлі ™згерістер енгізіп, жаSа талаптар Kойылып отыр. СоныS ішінде болашаK aрпаKKа ‰лемдік деSгейде білім беру маKсатына орай білім мазмaнына жаSаша Kарау – басты міндеттердіS бірі.
Сапалы білім – ел болашаCын айKындайтын басты к™рсеткіш болып табылады. Б_гін мектеп партасында отырCан б_лдіршіндер ертеS ел таCдырын шешетін азаматтар. ОлардыS сапалы білім алуын б_гін Kамтамасыз ету –мaCалімніS басты міндеті.
БаCдарлама мазмaны н‰тижеге баCытталCан 7 модульді Kамтиды:
ОKу мен оKытудаCы жаSа т‰сілдер. ОKушыларCа білім беруде жаSа т‰сілдерді «Диалогты оKыту ‰дісі» ж‰не «Jалай оKу керектігін _йрету» туралы т_сінік.
Сыни тaрCыда ойлауCа _йрету. ОKытуда оKушылардыS ж‰не мaCалімдердіS сыни тaрCыда ойлауын дамытатын т_рлі стратегиялар мен ‰діс т_рлерін KолданудыS тиімділігі туралы айтылCан;
ОKыту _шін баCалау ж‰не оKуды баCалау БаCалаудыS т_рлері туралы теориялыK білім ж‰не баCалаудыS ‰р т_рлі формалары KамтылCан;
ОKыту мен оKуда аKпараттыK - коммуникациялыK технологияларды пайдалану. ОKытуда оKушылардыS сандыK сауаттылыKтарын арттыру, жаSа технологиялар, компьютер, интернет т. б. жaмыс жасауCа баулу;
Талантты ж‰не дарынды балаларды оKыту. Талантты ж‰не дарынды оKушыны аныKтау, оларды дамытатын тапсырмалардыS т. б. Kамтылуы, сабаKтарда KолданылуыныS маSыздылыCы айтылCан.
ОKушылардыS жас ерекшелігіне с‰йкес оKыту. ОKу барысында сыныпта жасы кіші оKушыны аныKтап, жас ерекшелігіне байланысты тапсырмаларды беру к™зделген, оKушымен жекелей жaмыс жасау.
ОKытуды басKару ж‰не к™шбасшылыK. ШаCын топтарда жaмыс жасату арKылы к™шбасшылыKты аныKтау, оKушыны к™шбасшылыKKа жетелеу, баланыS к™шбасшылыCын к™ре білу, _лкен топтарCа к™шбасшылыKKа aмтылуCа баCыттау ж‰не оKытуда мaCалімніS к™шбасшылыCы.
«Тегінде адам баласы адам баласынан аKыл, білім, ар, мінез деген Kасиеттерімен озады», -деп Абай атамыз айтKандай, озыK ойлы білімдар адамдар заманныS, KоCамныS дамуына, ™згеруіне _лесін Kосып келеді. Осындай KоCамдыK ‰леуметтік м‰дени ™згерістер, дамулар мектептіS оKыту процесіне ‰сер ететіні с™зсіз. Кез келген оKыту белгілі м™лшерде адамды дамытады. ОKитын п‰н KаншалыKты жаSа, баCалы болса да, мaCалімніS шеберлігі Kандай жоCары болсын, мaCалім мен оKушыныS ™з белсенділігін туCыза алмаса, берген білім к_ткен н‰тиже бермейді. ОKушыныS адам ретінде Kалыптасуы белсенділік арKылы ж_зеге асады. ЖаSа технологияныS басты маKсаттарыныS бірі – баланыS оKыта отырып, ой еркіндігін, белсенділігін, ізденімпаздыCын Kалыптастыру, ™з бетінше шешім KабылдауCа даCдыландыру.
«ОKытуда 7 модульді KолданудыS тиімділігі» осы жоCарыда айтылCан aстанымды aстайды. ЯCни, мaндаCы бала ™зі ізденуші, бір- біріне _йретуші, ал мaCалім баCыт беруші, нaсKаушы. Бaл т‰сілдіS басKа технологиялардан ерекшелігі жеті модуль арKылы іске асады.
€йгілі зерттеуші Л.С.ВыготскийдіS «Д‰ст_рлі оKыту- бала дамуына тек KондырCы болып, дамуCа стихиялы ‰сер етсе, яCни, «дамудыS соSында ж_рсе», жаSаша оKыту- «дамытуды ™зімен бірге ала ж_реді» - деген болатын. СондыKтан тек д‰ст_рлі оKытумен шектеліп Kалмай, мaCалім ‰рKашан ізденісте болып, ™зіне ж‰не ш‰кірттеріне тиімді жаKтарын Kарастырып отыруы тиіс.
€р мaCалім ™з сабаCыныS – к™шбасшысы. К™шті Kалай бастап алып ж_рем десе де ™з еркі. Ал к™шті дaрыс баCыттай білу ол шеберлігіне байланысты.
Бaл модулдіS таCы бір ерекшелігі оKушыларды топтап оKытуы болып тaр. Топтап оKытудыS пайдасы туралы Cалым Абу Али Хусейн ибн Абдаллах Ибн Сина (Авиценна 980-1037): «Егер бала жалCыз оKып, сыныптастары жоK болса, бaл оKытушы мен _йренушіге ортаK Kынжылыс болмаK. СондыKтан еS жаKсысы - балалар оKу т‰рбие _рдісінде _лгілі мінезге бір- бірінен _йренетін aжымдыK оKытуды aйымдастыру» керек деген екен. ТопKа б™ліп оKытKанда оKушылардыS талпынысы артады, ‰р оKушы ™зін жеке керекті тaлCа ретінде сезінеді ж‰не ™з _лесін KосуCа талаптанады. Бір адамныS айтKанынан г™рі бірнеше адамныS айтKаны есінде тез жатталады.
Білім алу кезінде баCаныS орны ерекше. Бір сабаK _стінде бірнеше оKушыны баCалау мaCалім шеберлігіне байланысты. БаCа алуда оKушылар алCа талаптанады, ізденеді. Кейбір оKушы білім _шін емес, баCа алу _шін оKиды. СондыKтан баCаны дaрыс Kою ж‰не оныS наKты болуын алCа Kою ‰р мaCалімніS есепке алар міндеті. СабаK _стінде бірнеше баCалау ‰дістерін KолдануCа болады. Суммативті баCа мен формативті баCаны Kою ‰рбір сабаKтыS негізгі сатысы болуы шарт. СабаK беруде мaCалім оKушылардыS жас ерекшелігін негізге алуы керек. Тапсырамаларды да меSгере алатындай, сaраKтарCа дaрыс жауап іздей алатындай етіп Kою керек. Сол кезде сабаK к_тілген н‰тижеге Kол жеткізеді.
Jазіргі заман талабына сай «Jанша жаKсы мaCалім болса, сонша жаKсы ‰діс- т‰сіл бар» деп Д.Пойль айтKандай 2013- 2014 оKу жылында 7 аKпан к_ні оKытудыS жеті модулініS ‰діс- т‰сілін ыKпалдастыра отырып, KазаK ‰дебиеті п‰нінен «B.М_сірепов» таKырыбында 11 «Б» орыс сыныбында аудандыK семинар ™ткізіп, іс- т‰жірибем таратылды.
ЖаSашыл aстаз Cана заман аCымына ілесе алады. «Jыран т_легіне Kайтпас Kанат сыйласа, aстаз ш‰кіртіне талап сыйлайды» деген халKымыздыS Kанатты с™зі aстаз арKылы дарыCан талаппен aрпаKтыS алысKа aшатынын меSзеген. Олай болса, мaCалім ‰рдайым бала жаныныS тамыршысы болып, бала ж_регініS пернелерін д‰л тауып, оны ойната білуі керек.
СондыKтан «МaCалім ‰рдайым ізденісте болса Cана, ш‰кірт жанына нaр Kaя алады» деп Ахмет Байтaрсынaлы айтKандай, мaCалім ‰рдайым ізденіс _стінде болуы маSызды. Сол кезде Cана еліміз к™кке шарыKтап, басKа елге елді танытады. Елді ™сіретін де, елді т™мен т_сіретін де – білім. СондыKтан Kолда бар амалдарды тиімді пайдана білу сіз бен біздіS _лесімізде, Kaрметті ‰ріптестер!
15