Публикация по физике на тему Физика п?ніні? сапасын арттыру жолдары

Физика п‰нініS сапасын арттыру жолдары


JазаKстан РеспубликасыныS білім беру саласындаCы б_гінгі басты міндеттердіS бірі- жастарCа тереS білім мен т‰рбие беру. Ал, оныS негізі жалпы білім беретін мектептердіS оKыту _рдісін жаKсарту болып табылады.
ОKушылардыS ойлау Kабілетін дамыту _шін сапалыK есептер шыCару ™те пайдалы. СапалыK есептерде математикалыK к_рделі ™рнектер жоK , сондыKтан оKушы есеп шыCаруCа да даCдыланады , _лгерімі т™мен оKушылармен жaмыс жасауCа м_мкіндік мол . СапалыK есептерді шыCара отырып оKушыныS п‰нге KызыCушылыCы артады. Физика сабаCында оKушылардыS KызыCушылыCын п‰наралыK байланыс арKылы ж‰не KоршаCан ортада жиі кездесетін Kaбылыстар арKылы ж_зеге асыру - оKыту технологиясындаCы Kажетті т‰сілдердіS бірі. Мысалы, «Дыбыс толKындары» таKырыбын ™ткенде музыкаCа ‰уес оKушыларCа мынадай Kaбылыстарды т_сініп барып , осы таKырып бойынша есептер шыCару ™те KызыKты болатындыCы аныK. Физикада дыбыс тоныныS биіктігі тербеліс жиілігімен сипатталады. Секундына 1000-1200 тербелістерді Kобыз, скрипка, орган, жетіген, рояль шыCара алады. €йел дауыстары одан да биік. Бaндай дауысKа халыK ‰ншісі Бибіг_л Т™легенова апамыздыS дауысы жатады. Дыбыс секундына -2018 тербеліс жасайды.Осындай маCлaматты бергеннен кейін оKушыларCа есепті шыCартKан дaрыс болады. М‰селен, рояльдыS жиілік диапазоны 90 Гц пен 9000 Гц аралыCында. АуадаCы дыбыс толKындары aзындыKтарыныS диапазондарын табыSдар.
Есептерді шыCару барысында _лгерімі т™мен оKушыCа есептіS мазмaны жаKсы т_сінікті есептерді беру арKылы оныS ынтасын арттыруCа болады. М‰селен , «ДененіS еркін т_суі. Еркін т_су _деуі» таKырыбын т_сіндіру барысында «Тас KaдыK т_біне 4с-те Kaлап т_сті. JaдыKтыS тереSдігі Kандай екен ?» -деген сияKты сaраKKа жауап іздеу арKылы есепті шыCаруCа болады.
ОKушылардыS шыCармашылыK Kабілетін дамыту маKсатында сабаKта , _йірме сабаKтарында немесе _йге тапсырма ретінде оларCа физикалыK ертегі немесе ‰Sгіме Kaрастыру олардыS ойлау Kабілеттерін шыSдай т_сетіні аныK. Бaл оKушылардыS с™здік Kорын молайтуCа , ™з бетімен дербес жaмыс істеу даCдысын дамытуCа к™п септігін тигізеді.

Жылу Kaбылыстары тарауы бойынша оKушылардыS білімін ШыCайбай ертегісін , осы ертегіге байланысты суреттерді пайдалана отырып толыKтыруCа болады. Алдарк™се Kандай айла-т‰сілмен байдыS тонын алып Kалды? –деген сaраKты Kоя отырып , оныS физикалыK тaрCыдан т_сіндіре кету керек. Алдарк™сеніS ішкі энергия есебінен терлеп-тепшіп тaрCандыCын , неліктен байдыS тонын киіп алды?-деген сaраK Kою арKылы ‰р т_рлі заттардыS жылу ™ткізгіштігі таKырыбы бойынша , т_лкі ішік , т_лкі тымаK ж_ндерініS арасында ауа болатындыCын , ал ауаныS жылуды нашар ™ткізетіндігі айтылады.
Физика сабаCын оKушыныS KызыCушылыCын арттырып , т_рлендіре ж_ргізсе, жаKсы н‰тижеге Kол жеткізуге болады. ЕS басты маKсат- оKушыныS сабаKта _ндемей отырмауын KадаCалап, сабаKты баяу Kабылдайтын, т_сінбейтін балалардан жиі сaрап, к™бірек KозCап отыру керек.
ХалыKтыK педагогиканыS бір саласы – aлттыK ойындар. JазаK халKыныS aлттыK ойын т_рлерін ™тетін таKырыпKа лайыKтап пайдалану- тасада Kалып келген д‰ст_рлерімізді Kайта жандандырып , aрпаKтар бойына сіSіруге _лкен к™мегін тигізеді. Сонымен бірге оKушылар халKымыздыS ™ткен тарихына ойлы к™з тастап , Kарым-Kатынасты, салт-д‰ст_рлерді саналы т_рде сезінеді.
ОKушылардыS физика сабаCында п‰нге ынтасын арттыруда, белсенділіктерін дамытуда пайдаланып ж_рген ойын т_рлерін келтіре кетсек.
JазаKтыS «Jыз Kуу» ойыны салт-д‰ст_ріміздіS бір т_рі. Осы ойын шартын оKушыларCа айта кетіп, сабаCымызда оны Kандай т_рде орындайтынымызды т_сіндіреміз. ТаKтаCа бір aл, бір Kыз шыCып , тарау бойынша формулаларды тездетіп жазып шыCады. Егер aл бала формулаларды бaрын жазып бітсе , Kызды Kуып жеткен болып есептеледі , ал Kыздан Kалып KойCан жаCдайда айып т™леу ретінде KыздыS KойCан сaраCына жауап береді.
АрKан тарту ойынында бір топтыS Cана жеSіске жететіндігін НьютонныS _шінші заSына байланысты деп т_сіндіре кетуге болады.
Бала ойынмен ™седі. Осыны жаKсы т_сінген балаларымыз aлттыK ойынныS небір т_рлерін ойлап тапKан. АсыK ату ойыны к™не заманнан Kазірге дейін жалCасын тауып келе жатKан ойын т_рі. Бaл ойын т_рімен ‰сіресе ауыл балаларыныS барлыCы жаKсы таныс. Осы ойын т_рін білген оKушы мына бір есептіS мазмaнын жаKсы т_сініп , есеп шыCару барысында KиыншылыK к™рмейтіні аныK.
Массасы 20 г асыK 0,5 м/с жылдамдыKпен KозCала отырып, массасы 9г тыныш тaрCан асыKKа соKтыCысады. СоKтыCысKаннан кейін бірінші асыKтыS жылдамдыCы 0,2 м/с –Kа ™згереді. Екінші асыK Kандай жылдамдыKпен KозCалысKа келеді?
СабаK барысында маKал-м‰телдерге де к™Sіл б™лініп оларды физикалыK тaрCыдан талдау тапсырылады: «Jазан отпен, адам ‰рекетпен Kызады» , «К™сеу aзын болса Kол к_ймейді» , «Аузы к_йген _рлеп ішеді». МаKалдыS т‰рбиелік м‰ні, жіберген KатеSді екінші рет болдырмауCа , ол KатеSнен тиесілі Kорытынды жасай білуге меSзесе, физикалыK тaрCыдан ыстыK н‰рсені _рлесек , содан кебу процесі тездетіліп, н‰тижесінде оныS температурасыныS т™мендейтінін aCуCа болады.
ОKушылардыS жалпы ж‰не жеке ойлау ерекшеліктерін Kалыптастыру мен дамыту арKылы Cана Kазіргі д_ниеніS Cылыми бояуын олардыS бойына сіSіруге болады. Ал, ойлау _рдісі Cылыми aCымдар ж_йесініS Kалыптасуы мен дамуына тікелей байланысты ж‰не керісінше , aCым дегеніміз-ой.
€рбір оKушы оKу материалын шыCармашылыK деSгейде игере алады, яCни шыCармашылыK Kабілетін дамытады. Бaл _шін оныS шыCармашылыK ойын дамыту негізінде оKуCа, яCни ™здігінен білім алуCа _йрету Kажет . JоршаCан ортамен тыCыз байланыстаCы кез-келген табиCат Kaбылыстары шыCармашылыK жaмыстыS бастауы бола алады. €рбір жеке тaлCаныS аKыл-ойыныS , шыCармашылыCыныS дамуына жаCдай жасай білуіміз Kажет.
ОKушылардыS ой-™рісін кеSейтіп , олармен бірге _йірме жaмыстарын жиі ж_ргізіп, оны KызыKты етіп ™ткізу ‰рбір саналы aстаздыS міндеті.
СабаK- шыCармашылыK еSбектіS ж_зеге асырылатын басты орны болCандыKтан , шешуші міндетті ж_зеге асыру –aстаздыS шеберлігіне т‰уелді. ОKу материалын KызыKты ету _шін ойлана, жан-жаKты даярланудыS ™зі ішкі шыCармашылыK к_йді туындатып, оKушыларCа берік те тереS білім беруге м_мкіндік береді.
ОKушыларCа оKу материалын т_сінікті ‰рі KызыKты етіп беру _шін сыныпты к™з алдыSызCа елестетіп, ‰рбір оKушыныS даярлыCы мен м_мкіндігіне , Kабілеті мен біліміне с_йеніп, сабаKтыS Kaрылымына талдау жасай отырып, алдыSызCа маKсат Kоясыз. ОKу материалын баяндау барысында т‰жірибелер к™рсетіп, жаттыCулар орындатып, дидактикалыK материалдар мен техникалыK Kaралдарды ж_йелі пайдалану арKылы ‰сер алуCа жетелейсіз.
ОKушыларCа сапалы білім беруді ж_зеге асыру _шін алдыма т™мендегідей шарттарды орындауды маKсат етіп Kоямын.
1.Жалпы м‰дениеттік м‰ні бар aлттыK, аймаKтыK , жергілікті материалдарды ™з сабаKтарымда кеSінен пайдалану.
2.ОKушылардыS тaлCа ретінде дамуына жаCдай жасау.
3.ОKушылардыS физика сабаKтарындаCы белсенді іс-‰рекеттерін aйымдастыру _шін барынша к™п м_мкіндіктер жасау.
4.ОKытудыS ‰р кезеSінде оKушылардыS п‰нді оKуCа KызыCушылыCын Kалыптастырып, дамытып отыру.
5.П‰наралыK байланысты сабаKта тиімді пайдалану.
6. ДеSгейлік ж‰не саралап оKыту жаCдайында барлыK оKушылардыS баCдарламалыK білімді меSгеруін ж_зеге асыру.
Jазіргі таSда сабаKты KызыKты ™ткізу _шін к™п м_мкіндіктер баршылыK. €сіресе интерактивті таKтаны сабаKтарда жиі пайдалану тиімді. Ол оKушыныS п‰нге KызыCушылыCын арттырып Kана Kоймай , Kазіргі заман талабына сай білім алып ,сабаKKа берілген уаKытты тиімді пайдалануCа ж‰не басKа мектептердіS оKушыларымен алCан білімдерін б™лісуге к™п ыKпалын тигізеді.
С™з соSында айтарым, жалпы оKушылардыS п‰нге KызыCушылыKтарын т_рлі ‰дістермен арттырып, сабаKтыS сапасын к™теруге , оKушылардыS білімге деген оKу-танымдыK KызыCушылыCын арттыруCа , Kазіргі KоCам талабына сай білім алуына к™п ‰серін тигізеді.
Омарова Алия Чакеновна
№31ЖОББМ
ШJО , Семей Kаласы
Физика п‰нініS мaCалімі