Kompyuter va axborot texnologiyalarining axborot ta’minoti

Чтобы посмотреть этот PDF файл с форматированием и разметкой, скачайте файл и откройте на своем компьютере.
Rеjа : 1. Axborot ta’minoti haqida tushuncha va unga qo‘yiladigan talablar 2. Axborot texnologiyalari tashqi axborot ta’minoti tarkibi va uni tashkil qilish 3. Axborot texnologiyalari ichki axborot ta’minoti tarkibi va uni tashkil qilish KOMPYUTER VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARINING AXBOROT TA’MINOTI 2 Axborot ta’minoti - avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining asosiy elementi hisoblanib , boshqariluvchi ob’ektning holatini tavsif lovchi axborotlarni yoritib berish uchun tashkil qilinadi va boshqaruv qarorlarini qabul qilishda muhim ahamiyatga ega bo‘lib, ob’ektning tashkiliy tuzilmasi va undagi axborot tizimlari funkstional quyi tizimlarga to‘q‘ridan to‘q‘ri bo g ‘liq bo‘ladi . Axborot ta’minoti – ob’ekt holatini tavsiflab beruvchi axborotlarni ifodalash uchun yaratiladi va boshqaruv qarorlarini qabul qilishda asos bo‘lib xizmat qiladi. Iqtisodiy axborotlar tuzilishi 4 Quyi daraja axborot birligi rekvizit va ko‘rsatkichlardan tashkil topadi  Rekvizit – mazmuniy qiymatga ega va keyingi bo‘linish mumkin bo‘lmagan raqam va xarflardan tarkib topgan eng oddiy birlik. Rekvizitlar qo‘yilishiga ko‘ra bir qiymatli emas hamda rekvizit - belgi va rekvizit - asoslarga ajratiladi.  Rekvizit belgi – ob’ektning sifatiy tomonlarini ifoda qiladi, masalan, mahsulot nomlanishini.  Rekvizit - asos – ob’ektning miqdoriy tomonlarini ifodalaydi, masalan, mahsulotlar soni, narxi, hajmi va uzunlik miqdori va shu kabilar. Har bir rekvizit o’zining nomlanish va qiymatlari bilan tasniflanadi : iqtisodiy masalalarni yechish uchun zarur ko‘rsatkichlar tarkiblari, ularni vaqtga boq‘liq xaraktkeristikalari va axborot aloqalari aniqlab olinadi axborot ta’minotini loyihalashti rish bosqichida quyidagi ishlar amalga oshiriladi: turli klassifikatorlar va kodlar ishlab chiqiladi, umumdavlat klassifikatorlaridan foydalanish imkoniyatlari o‘rganiladi axborot fondini tashkil qilish ishlari olib boriladi, ma’lumotlar bazasining tarkibi va uni tashkil qilish yo‘llari aniqlanadi, ishlov berish natijalarini chiqarish shakllari loyihalashtiriladi ko‘rsatkichlarni yoritish uchun hujjatlar standart tizimini qo‘llash imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi, mashinada ishlov berish talablariga moslashuvchi yangi birlamchi axborotlar shakllari loyihalashtiriladi 7 A xborot ta’minoti quyidagi shartlar ni qanoatlantirishi zarur :  to‘liq va asosli ma’lumotlarni o‘z vaqtida etkazib berish  Masalalarning o‘zaro aloqadorligini ta’minlash  Ma’lumotlarni saqlash va qidirishni samarali tashkil qilish  Axborot texnologiyalari va undan foydalanuvchilar o‘rtasida ishlash tartibini tashkil qilish axborotlarni chiqarish turli shakllari yaratiladi ishlov berish har bir darajasi uchun ( ya kka AIJ, mahalliy hisoblash tarmoq‘i, taqsimlangan tarmoqlar) iqtisodiy masalalar tarkibi va ko‘rsatkichlari tizimi aniqlab olinadi axborot ta’minotini yaratishda quyidagi ishlar olib boriladi ishlov berish turli darajalari o‘rtasida axborot almashish usullari va tarkibi o‘rnatiladi ko‘p darajali ishlov berishni hisobga olgan holda axborotlarni kompyuterga kiritish turli shakllari yaratiladi turli klassifikatorlardan foydalanish masalalari ko‘rib chiqiladi va iqtisodiy axborotlarni ng mahalliy klassifikatorlari ro‘yxati ta’minlanadi elektron pochta tashkil qilish asosida tashqi muhit bilan o‘zaro axborotli hamkorlik yaratiladi foydalanuvchilarga axborot - ma’lumotnomalar xizmati ko‘rsatish, so‘rovlar shakllarini qurish masalalari ko‘rib chiqiladi 9 Axborot texnologiyalari tashqi axborot ta’minoti tarkibi  boshqaruv masalalarini yechish uchun zarur ko‘rsatkichlar  ko‘rsatkichlarning davriy hajmiy tasnifi va axborot aloqalari  turli klassifikatorlar va kodlar  ishlov berish natijalarini chiqarish shakllari  ko‘rsatkichlarni ifodalash uchun hujjatlar tartiblashtirilgan tizimi Bo sh lanq‘ich tartiblangan hujjatni tuzish namunasi foydalanuvchi vazifalarini hal uchun zarur axborotlarni saqlovchi hujjatlar tarkibini aniqlash Quyidagilar tashqi axborot ta’minotini tayyorlashning muhim masalalari hisoblanadi: hujjatlar shaklini va axborotlar tuzilmasini belgilash ; foydalanuvchi vazifalarida harakatlanadigan axborotlarni tasniflash va kodlash ; hujjatlarni yuritish bo‘yicha yo‘riqnoma va uslubiy materiallarni ishlab chiqish va qayta ishlash uchun axborotlarni tayyorlash. 12 Ichki axborot ta’minoti deyilganda avtomatlashgan ishlov berish, to‘plash, saqlash, izlash, texnik vositalarini qabul qilishi uchun, qulay ko‘rinishda uzatish uchun maxsus tashkil qilingan ma’lumotlar tizimi tushuniladi Axborot massivlari – bir butunlik sifatida qaralib foydalanish va saqlash uchun mo‘ljallangan ro‘yxatga olingan axborotlar to‘plamidir Axborot massivlarini kompyuter ishlov berish va foydalanish texnologiyasiga ko‘ra quyidagi guruhlashtirishni amalga oshirish mumkin Doimiy massivlar Joriy (o‘zgaruvchan) massivlar Oraliq massivlar Chiqish massivlari Saqlanadigan massivlar Qidiruv (axborot) massivlari Xizmat ko‘rsatush massivlari