Презентация та?ырыбы: Б?йрек ?сті бездері,гипофиз,?ал?анша без ж?не жыныс бездері гормодарыны? жынысты? жетілуді реттеудегі р?лі

Бүйрек үсті бездері,гипофиз,қалқанша без және жыныс бездері гормодарының жыныстық жетілуді реттеудегі рөлі Мақсатым: Ұйқы безі,бүйрек үсті безі,гипофиз және қалқанша без жыныс бездері гормондарының жыныстық жетілуді реттеудегі рөлі туралы білім беру “Сары жібек көйлегін желбіретіп,Жапырағын ағаштардың селбіретіп “Бір қадам артқа” Үй тапсырмасын Сұрау “Білімдіге дүние жарық,білімсіздің күні кәріп!” (Тест сұрақтары) 1.Қалқанша безі гормонының құрамындағы элемент а) Натрийә) Йодб) Фторв) Бром2.Адреналин бөлетін беза) Бүйрекүсті безіә) Қалқанша безб) Айырша безв) Сілекей безі3.Бүйрекүсті безінің қыртыс қабатынан түзілетін гормона) Тимозинә) Глюкагонб) Кортизонв) Парат гормоны4.Тағамның құрамындағы кальций мен фосфордың ішке тез сіңуіне әсер ететін қандай без?а) Қалқанша безә) Айырша без б) Гипофизв) Қалқанша маңы безі5.Ішкі секреция бездерінің ауруларын зерттейтін ғылыма) Экологияә) Неврологияб) Эндокринологияв) Хирургия 6.Ішкі секреция бездерінің қызметін реттейтін орталықа) Гипофизә) Гипоталамусб) Тимусв) Нейроглия7.Қай без ішкі секреция бездеріне жатпайды?а) Гипофизә) Айырша безб) Тері безів) Қалқанша без8.Қан қысымын жоғарлатып ағзадан судың бөлінуіне тосқауыл болатын гормона) Тимозинә) Вазопрессинб) Окситоцинв) Тироксин9.Орталық жүйке жүйесінің қозғыштығы артып,бұлшықеттердің сіресіп қалуы қандай гормонныңжетіспеуінен болады?а) Тимозинә) Паратгормоныб) Кортизонв) Адреналин10.Айырша без дененің қай бөлігінде орналасқан?а) Кеңірдектеә) Көмейдеб) Мидав) Бүйректе  Тест жауаптары:1. Ә2. А3. Б4. В5. Б6. Ә7. Б8. А9. Ә10.А10 – “5”8-9 – “4”5-7 – “3” Білу кезеңі:“Ақылдассаң шешерсің,ақылдаспасаң кем көсерсің!”
Түсіну кезеңі:Мәтінмен жұмыс
1. И. С. Тургеневтың “Живые мощи” әңгімесінде мынадай аурудың белгілері суреттелген.Басы солып қалған, бір түсті денесінің әр жерінде қола түсті дақтар пайда болған, мұрыны жіңішкерген пышақтың қырындай, еріні көрінбейді – тек тісі ағарады, көзінің жүдеулігі байқалады. Тірі аруаққа ұқсайды.Қандай ауру туралы Тургенев суреттеген, бұл аурудың себебі неде? Жауабы: Адиссон ауруы немесе қола ауру деп аталады.Бүйрекүсті безі сыртқы және ішкі қабаттан тұрады. Ішкі қабаты адреналин гормонын бөледі, ал сыртқы қабатта гормондар көп болады. Соның бірі кортикоидтер. Кортикоидты гормон жетіспегенде адам Адиссон ауруына шалдығады. Тургеневтің “Тірі аруақтар” әңгімесінде суреттелген адам “қола аурумен ” ауырады. 2. Дәрігер күнделігінен : Қара суық күз күнінің 9 қарашасы. Ауруханаға таңғы сағат тоғызда жас әскер ауыр күйде жеткізілді.Оқыс ойламаған жер­ден 19 жастың ой­ы­нан 20-ның қырқасына шығар шағында Ғалымжан опат бо­лар еді. Шұғыл түрде опе­ра­ция бөлмесіне жүгіріп бар­дым. Әріптестерім жас жігіттің өміріне ара­ша түсуге ешқандай мүмкіндік жоқ де­ген­де, тұла бой­ым мұздап кетті. Ке­нет оның бір саусағы қимылдағанын байқадым.Ғалымжан «клиникалық өлімге» ұшыраған. Әдетте, мұндай өлім бес минутқа дейін болады, осы уақыт аралығында науқасты құтқарып қалмасаң, биологиялық өлімге ұласады. Тез ара­да жүрегіне  екі рет «көңіл-күй» гормонын енгіздім. Ол тірі қалды.Оның өмірін сақтап қалуға бар күш-жігерімді салғаныма өзімді бақытты сезінемін. Сұрақ: Дәрігер науқасқа қандай гормон екті және неліктен деп ойлайсыздар? Жауабы: Адреналин гормоны, себебі ол жүректің соғуын жылдамдатады? 3.19 ғасырдың соңында неміс физиологтары Минковский және Фон Меринг асқорыту жүйесінің қызметін талдаумен айналысты.Эксперимент барысында иттің ұйқы безі алынып тасталды. Бір күні, қызметші, ота жасалынған иттің кіші дәретіне шыбындардың көп үймелейтінін байқады. Физиологтарға бұл факт қызық әсер қалдырды.Соңында физиологтар қандай шешімге келді, өз ойларыңды түсіндіріңдер? 4 Мысалы: «Маша мен аю» мультфильмінде Машаның көзі шектен тыс бақырайған, оған бақшаңкөз ауруы диагнозын қоюға болады ма?. Қолдану кезеңі{BDBED569-4797-4DF1-A0F4-6AAB3CD982D8}Аралас бездерБөлетін гармондары мен қызметіПайда болатын түрлері ауру түрлері12 Диагноз қоя білесіз бе? “Ой толғаныс”Салмағыңызды білу не үшін керек?(дене массасының индексін табу керек.Ол үшін кг-мен есептелген салмағыңызды бойыңыздың квадратына бөлесіз. Мысалы: бойы 170 см,салмағы 100 кг адамның ДМИ 34-ке тең) Сәйкестендіру кестесі{BDBED569-4797-4DF1-A0F4-6AAB3CD982D8}Ұйқы безіҚантты диабетСақал мұрттың пайда болуыИнсулинГлюкоганСүйек және бұлшықеттің дамуының төмендеуіЕр адамға табандылық,өжеттілік қасиет бередіЖыныс безі Мақалдың жалғасын тап1.Аурудың жақсысы жоқДәрінің ......................жоқ2.Ауру батпаңдап кіріп,.......................................3.Денсаулықтың қадірін.................................4.Ауруын жасырған..............5.Денсаулық............................ 6.Дауды елемеген төлейдіАуруды ...............................7.Айналдырған ауру алмай қоймас,Бұлттанған.............................8.Көзің ауырса қолыңды тый,Ішің ................................. Сабақтан қалмай, сапалы да,саналы білім ал.Үйге тапсырмаЖүйке жүйесінің маңызы