Глоссарий основных терминов по предмету ?аржылы? менеджмент

Глоссарий «Қаржылық менеджмент»
Акциз – тауар  немесе   қызмет  көрсету  бағасына  кіретін  жанама  салықтың  түрі.
Аренда (жалға  алу) – мүліктің   жедел,  өтелетін иелікке,  пайдалануға  берілуі. Мүлік  жалға берушімен  жалға  алушыға  арнайы  жалға  алу  келісім-шарты  негізінде  беріледі.
Банк – ақша қаражатын  шоғырлаушы  және  соның  негізінде  өз  клиенттеріне  несие  беруші, ақша  есеп  берулері  мен басқа  да  операцияларды  жүргізуші  несиелік-қаржылық  ұйым.
Биржа – құнды  қағаздар (биржалық  қор),  тауарлар (тауарлар  биржасы), шетел  валютасы (валюта  биржасы)  сатылатын  нарық  түрі.
Валюта – мемлекеттің  айналымдағы  ақша  бірлігі.
    Мемлекеттің  сыртқы  қарызы – шетел  азаматтарына, кәсіпорындарға  басқа  да  мемлекеттерге деген  мемлекеттік  қарыз.
Сыртқы  сауда-саттық – мемлекеттің  басқа  да  мемлекеттермен сауда-саттығы, тауарлардың енгізілуі мен сыртқа шығарылуын қарастырады.
Мемлекеттік  меншік –меншік  иесі  ретінде мемлекеттің тұруын  қарастыратын (органдары тұлғасында) меншік  формасы.
Девальвация – валюта  курсының  ресми  төмендеуі.
Табыс – уақыт  бірлігінде  келіп  түскен ақша  немесе түсім.  Табыстың   төрт  негізгі формасы  белгілі:  рента, еңбек ақы, пайда  және пайыз.
     Еңбек  ақы -  жалданушы  жұмысшымен  алынатын ақшалай немесе натуралды  түрдегі пайда.
Импорт – шетелде  өндірілген  тауардың  (сырттан) елге  енгізілуі.
    Инвестициялау — өндіріс  үрдісі  және тауар мен қызмет көрсетулерді  өндіру  үшін, оларды  тұтынушыға  жеткізуге   қажетті  өндіріс  құралдарын  жинақтау. Қаражатты  құнды  қағаздарға құю.
    Инвестиция — өндіріс  шығындары және өндіріс  құралдарын  жинақтау мен  материалдық  қорды  өсіру;   экономикадағы  капиталдың ұлғаюы.
Инновация – ғылыми-техникалық   прогресті   қамтамасыз  ететін қаражаттың экономикаға салыну  үрдісі.
Инфляция – бағаның  өсуі  кезінде  пайда  болатын  сұраныс пен ұсыныстың дисбалансы; экономикадағы бағаның  жалпы  деңгейінің  өсуі  және ақша айналым   жолдарының  толуы. Сұраныс және ұсыныс   инфляцияларын,  біркелкі, шоқырақтаушы,   және гиперинфляцияларды    айырымыз.
Лизинг – негізгі құралдарды ұзақ  мерзімге  жалға  беру. Лизинг  компаниялары құралдарды  жалға  беру  үшін  оларды  көптеп сатып алады.
Лицензия -  белгілі  экономикалық  қызмет  жүргізуге үкіметтің мемлекеттік  және  жергілікті  органдарымен  берілетін рұқсаты.
Салық – заң бойынша белгіленген тәртіппен халықтан, ұйымдардан, кәсіпорындардан міндетті түрде алынатын төлем.
Ғылыми- технологиялық прогресс – ғылым және техника жетістіктерімен енгізілетін базаның қызмет сферасы мен барлық кәсіпорын жақтарының үздіксіз жетілдірілуі.
Ноу-хау – өндірісті ұйымдастыру мен тауарларды реализациялау үшін қолданылатын ғылыми-иехникалық және экономикалық білімдермен қоса, өндірістік және шаруашылық тәжірибе, арнайы дағды.
Кәсіпкер – табыс алу үшін тәуекел мен қорқынышқа баратын нарық қатынастарының жеке субъектісі.
Кәсіпкерлік қызмет – табыс алуға бағытталған азаматтардың дербес инциативалық қызметі.Табыс алу мақсатында өндіріс факторларын қосу кәсіпкерлік қызметтің басты мәні болып табылады.
Резидент – белгілі бір елде тұрақты орналасқан заңды ұйым немесе жеке адам; салық салу және реттеу режимі резиденттерге де толық дәрежеде қатысты.
Меншік – мүлікті қолдану және басқару, иемдену категориясы;мүлікті иемдену,қолдану себептердегі экономикалық қатынастар жүйесі.
Субвенция – қаржылық көмек формасы, экономика, аймақ, кәсіпорын жеке салалары немесе оның иесі үшін жәрдем.
Кеден баж салығы- мемлекеттік шекарадан өткізер кезде мемлекет кеден мекемелерінің желісі арқылы тауарлардан, мүліктерден және құнды заттардан алатын ақшалай алым.
Тариф – бірлестіктерге, кәсіпорындарға, ұйымдарға, халыққа көрсетілетін өндірістік сипаттағы түрлі қызметтер үшін төленетін ақы.
Тендер – тауарларды жеткізу немесе мердігерлерге белгілі бір жұмыстарды орындау жөнінде тапсырыс берудің ерекше нысаны, бұл нысан сауда-саттықты ұйымдастырушылар үшін мәміленің неғұрлым тиімді коммерциялық немесе басқа да шарттарын қамтамасыз ету мақсатында бірнеше жеткізушілерден немесе мердігерлерден ұсыныстар алуды көздейді.