Онды? б?лшекті натурал сан?а б?лу

Сабақтың тақырыбы:Ондық бөлшекті натурал санға бөлуБілімділік мақсаты:Оқушыларды ондық бөлшекті натурал санға бөлу алгоритмін айта білуге үйрету,оны есептеуде пайдалана білуге дағдыландыру,ондық бөлшекті разярд бірліктеріне бөле білуге үйрету.Дамытушылық мақсаты:Оқушылардың ақыл-ойын дамыту,ой-өрісін кеңейту.Тапқырлық, ізденімпаздық,ұқыптылық қасиеттерін жетілдіру.Тәрбиелік мақсаты: «Алтын сақа» ойынының желісімен оқушыларды Отан сүйгіштікке, ұлттық педагогика элементтерін оқушылар бойына сіңіре білуге, оның өлшемдерін есте ұстауға тәрбиелеу.Сабақтың пән-аралық байланысы:Қазақ әдебиеті,тарихСабақтың түрі: «Алтын сақа» ойыныСабақтың көрнекілігі:Интерактивті тақта,магнит тақтасы,асық,қоржын,тарату материалдары.Сабақтың жүрісі:ІҰйымдастыруІІ.Үй тапсырмасын тексеруІІІ.КіріспеІҮ. «Табалдырық» (жаңа сабақ)Ү. «Әудемжер» (карточкамен жұмыс)ҮІ. «Қозыкөш» ҮІІ. «Беласар» (интерактивті тақта,өз бетімен жұмыс)ҮІІІ. «Жолайрық» (оқулықпен жұмыс)ІХ. «Алтын көмбе» (қорытындылау)Х.Үйге тапсырма.Сабақты аяқтау.
І.Кабинет ішін даярлап,балалармен амандасып,түгендеу.ІІ. –Балалар,қазір жылдың қай мезгілі?-Қыс мезгілі-Олай болса,қыста қандай ойындар ойнайтынымызды еске түсірейік.-Аққала соғу,шанамен сырғанау,шаңғы,коньки тебу,хоккей ойнау,т.с.с.-Олай болса,өткен материалымызды қайталап,аққала соғып алайық.(Аққаланың мүшелеріндегі нөмірлерді кему ретімен орналастыру).
6. 1,3*0,1=0,135. 0,9*5=4,54. 1-0,3=0,73. 1,1+1,4=2,52. Салыстыр: 2,7<3,61.Ондық бөлшек түрінде жаз: 3310=3,3ІІІ.Кіріспе.Ондық бөлшектерді есептеу натурал сандарды есептеуге ұқсас және ыңғайлы болғандықтан,ғылымдағы,өндірістегі,күнделікті өмірдегі есептеулерде жиі пайдаланылады.Ондық бөлшектер және ондық бөлшектерге амалдар қолдану туралы ортаазиялық ғалым Әл-Каши ондық бөлшектерді көбейту мен бөлу тәсілдерін қалыптастырды.Сондықтан ол есептеуде ондық бөлшекті алғаш пайдаланған ғалым ретінде тарихқа енді.Ол тек үтірдің орнына тік сызық қойған.Ондық бөлшектің бүтін бөлігін үтірмен ажыратуды Шотландия математигі ДЖ.Непр (15501617) және неміс аспан әлемін зерттеуші И.Кеплер (1571-1630) енгізген.Ресейде Леонтий Филиппович Магницкий 1703 жылы басылып шыққан өзінің «Арифметика» оқулығында ондық бөлшектер туралы баяндауды жалғастырды.
ІҮ.Сонымен біздің бүгінгі сабағымыз «Алтын сақа» ойыны желісімен өтпекші.Оның бірінші кезеңі «Табалдырық».Бұл алғашқы қадам басқан жер.Олай болса,бүгінгі алғашқы қадамымыз ондық бөлшектерді натурал санға бөлу.(интерактивті тақта)Ондық бөлшекті натурал санға бөлу үшін:1).Ондық бөлшектің үтіріне назар аудармай,оны натурал санға бөлу керек,2).Бүтін бөлікті бөлу аяқталғанда,бөліндіге үтір қою керек.
32872471002100Енді ондық бөлшекті натурал санға бөлудің әртүрлі жағдайларын қарастырайық.1-жағдайОндық бөлшектің бүтін бөлігі берілген натурал санға қалдықсыз бөлінбейді.
-51608572267001996582164900-11066340524500-110663156631003287241566310057,5 25 57 бүтінді 25-ке бөлеміз.Бөліндіде 2 шығады.Бөлінгіштің бүтін бөлігі бөлініп бітті.50 2,3 Сондықтан 2 санынан кейін үтір қойылады.Қалған 7 бірлік қалдықты ондық үлес- 75 терге ұсақтап,оған бөлінгіштен 5-ті қосып жазамыз.Сонда одан 75 шығады.75-ті 75 25-ке бөлгенде бөліндіде оннан 3 шығады.Қалдықта 0 қалады. 0 57,5:25=2,3 тексеру:2,3*25=57,5
-98788117187200-39411138562800-9878876811100-394119818670024559776811100245597613732002-жағдайБөлінгіш ондық бөлшектің бүтін бөлігінің бөлгіштен кем болуы.Егер бөлінгіштің бүтін бөлігі бөлгіштен кем болса,онда бөліндіге 0 бүтінді жазу керек.3,5 70 0,5 3,5:7=0,5 тексеру:0,5*7=3,53535 0
-3941154058950031841564340200-39411519213900-98788380272600-98788339896500-98788398085600-3941136130350032872433989650032872432208350031841214018100-39411177204600-98788141578600-987881012025003184123776870031841199767700-39411159391600-39411119015500411480881380004118511012025003-жағдайОндық бөлшекті бөлу барысында қалдық қалады.Егер ондық бөлшекті бөлу барысында қалдық қалса,онда оған қажетті нөлдерді тіркеп жазып,бөлуді қалдықсыз бөлінгенше жалғастыра беру керек.1,370 2 1,37:2=0,685 тексеру:0,685*2=1,370 0,685 Ондық бөлшекті натурал санға бөлгенде қалдық қала беретін жағдай13 кездеседі.Мұндай жағдайда бөлуді ондық бөлшекті жай бөлшекке 12 айналдырып алып орындаған тиімді. 17 16 10 10 0 (тақтада орындау)Сонымен бірге ондық бөлшектерді бөлудің тәсілдері көп.Мысалы,өзіміздің жерлесіміз 5-6 сынып математика оқулығының авторы Қ.Ыбанның тәсілінде қолдануға болады.8,40 15 Бөлінгіштің үтіріне назар аудармай бөлуді орындаймыз.Бөлу барысында75 0,56 қалдық қалса,оған қажетті нөлдерді тіркеп жазып,бөлуді қалдықсыз бө- 90 лінгенше қанша ондық таңба болса, бөліндіден үтірді сонша орынға сол- 90 ға қарай жылжытамыз. 0 8,4:15=0,56 тексеру:0,56*15=864
31841114812100138719136187700-3941199374200-3941176811100-3937056070500328295181610003263903359150063,0 5 63:5=12,6 тексеру:12,6*5=635 12,6 13 10 30 30 0Ондық бөлшекті 10;100;1000;... разряд бірліктеріне бөлу үшін,ондық бөлшектің үтірін разряд бірліктерінде қанша нөл болса,сонша цифрға солға қарай жылжыту керек.4,6:10=0,46 2,3:100=0,023 5,7:1000=0,0057
Ү. «Әудемжер».Қакзақта «әудемжер» деген сөз-жақын маңай,яғни, «әу деген демің,дыбысың естілетін жер»-дегенді білдіреді.Олай болса әудемжердің тапсырмаларын орындайық.№1 №22,3:10=0,23 125:100=1,25№3 №48:100=0,08 38,2:1000=0,0382
ҮІ. «Қозыкөш».Ата-бабаларымыз көшіп-қонып жүріп өмір сүрген.Солай бола тұрса да төрт түлігі сай болған.Сол төрт түліктің бірі қой малы.-Қой қай мезгілде қоздайды?-Көктемде.-Олай болса,ел қыстаудан жайлауға көшіп жатқан кезде қой қоздайды.Қоздаған саулықтар қозыларына аялдап,алысқа ұзап жүре алмайды.Сондықтан бір күн жүріп көштің тоқтаған жерінің арақашықтығын козыкөш деп атаған.Енді сол қозыкөштің тапсырмаларын орындайық.№1 104:8=1,3№2 28,8:9=3,2№3 72,8:13=5,6№4 67,2:21=3,2
Сергіту сәті. «Кім жылдам?»
33100=0,33 1100=0,01 2,73=273100 0,5=510ҮІІ. «Беласар»-бір асудан екінші асуға өту.(өз бетімен жұмыс)
4,8:12=0,4
65,8:14=4,7
75:30=2,5
ҮІІІ. «Жолайрық»-екі жолдың айырылатын жері. (оқулықпен жұмыс)
№1166Тең қабырғалы үшбұрыштың периметрі 37,14 см.Оның қабырғасын табыңдар.Шешуі:37,14:3=12,38 см.Жауабы:Оның қабырғасы 12,38 см.
-39370-912685500ІХ. «Алтын көмбе»Сабағымызды қортындылай келе көбейту кестесін де еске түсірейік.
Біз «Алтын көмбе» сөзжұмбағын шештік.Бұл Алтын сақаның соңғы кезеңі.Біз юарлық үлгіні,білімді осы кітаптан аламыз.Кітап біздің алтын қорымыз.Бүтінге келсең жұлынып,Алдыңа еш жан салмасаң.Бөлшекке келсең бұғынып,Жауабын таба алмасаң.Есепке мықты демелік,Бөлшекке көңіл бөлелік,-деп бүгінгі сабағымызға демеушілік еткен «Алтын сақа» ұжымына рахметімізді айтамыз.Х.Үйге тапсырма №1166 (2-бағаны)72:10=7,2 8:10=0,8 123:100=1,23 345:1000=0,345Асықтардың түсіне қарай балаларды бағалау.Көк-5,сары-4,қызыл-3.
Сабағымызды Әнұранмен аяқтаймыз.