Ал?ыс?з «Естігенімді –?мытамын, к?ргенімді-есте са?таймын, ?з естігенімді-ме?геремін» Конфуций Со??ы кезде елімізді? білім беру ісінде т?бірлі ?згерістер болып жат?аны м?лім. Соны? ішінде е? бастысы, ?лемдік білім ке?істігіне ену ма?сатында?ы ал?аш?ы ?
-881380-450215
Ақмола облысы
Жарқайың ауданы
«Білім бөлімі» ММ
Өмірлік негізгі мектебі
Жобалау технологиясы бойынша
оқушылармен шағын - жоба
жұмыстарын
ұйымдастыру тәжірибе
Державинск 2016жыл
Құрастырған: Өмірлік негізгі мектебінің мектепалды даярлық тобының мұғалімі Сыздықова Б.Қ
02.11.2016 жылы, мектепшілік әдістемелік кеңесте қаралып,
06.01.2017 жылы пед.кеңес шешімімен бекітілді
\
Алғысөз
«Естігенімді –ұмытамын, көргенімді-есте сақтаймын,
өз естігенімді-меңгеремін»
Конфуций
Соңғы кезде еліміздің білім беру ісінде түбірлі өзгерістер болып жатқаны мәлім. Соның ішінде ең бастысы, әлемдік білім кеңістігіне ену мақсатындағы алғашқы қадамдар. Білім стандартының жасалуы, басқа да жүріп жатқан реформалар күрделі, қиын, қарама-қарсы белестерді ақырын-ақырын артқа сап, жылжып келеді. Бұл қасиетті істерді мұғалімге қойылар талап та ерекше болып отыр.
Мемлекеттік білім саясаты да осы мұғалім арқылы жүзеге аспақ. Ал бүгінгі таңда мектептің, мұғалімнің ең қасиетті міндеті- рухани бай, жан-жақты дамыған, жеке дарынды тұлға қалыптастыру.
Рухани байлық ең алдымен әр халықтың ұлттық әдет-салты, әдебиет, мәдениеті, өнері, шыққан түп тамырында жататыны белгілі.
Сол ұлттық байлықты бүкіл адамзаттың өз ұрпағын тәрбиелеудегі, білім берудегі озық ұстанымдарымен байланыстыра отырып, әр баланың қабілеті, талантын ашу, өзіне-өзінің сенімін нығайтып, өзіне-өзінің жол ашуына түрткі жасау-міне, бүгінгі білім беру, тәрбие ісінің басты міндеті.
Бүгінгі заман талабына сай білім берудің сапасын арттыру және жаңалау нәтижелеріне қол жеткізу мақсатында мектебіміздің даму бағдарламасы жасалынды. Даму бағдарламасының басты мақсаты - білімді, шығармашыл, құзыретті және бәсекеге қабілетті, динамикалы даму үстіндегі ортада өмір сүруге қабілетті жеке тұлға қалыптастыру және дамыту.
Еліміздің ертеңгі болашағы - бүгінгі мектеп қабырғасынан алған білім нəрімен сусындаған оқушы.
Сондықтан, оқушыларға сапалы білім берудің тиімді жолдарын іздестіру өзекті мəселелердің бірі болып қала береді… қазіргі кезде оқу орындарында жаңарту жұмыстары жүргізіліп, оқыту, тəрбиелеу, дамытудың жаңа мүмкіншіліктері ашылуда, соның нəтижесінде жаңа технологияларды оқыту үрдісінде кеңінен қолдану жан-жақты насихатталуда.
Мақсаты:
- Сабақ барысында және сабақтан тыс уақыттағы оқушылардың жоба жұмыстары тәжірибесін ұйымдастыру, талдау және тиімділігін анықтау;
- Оқушыларды меңгерген білімдерін практикада қолдана білу қажеттілігіне баули отырып, зерттеу мен жоба жасауға мақсатты әрі жүйелі түрде бағыттау;
Өзектілігі:
«Естігенімді – ұмытамын , көргенімді - есте сақтаймын , өз істегенімді- меңгеремін»,- деп Конфуций айтқандай, жобалау технологиясы – оқушылардың жоспарлау және күрделене беретін тапсырмаларды орындау арқылы меңгеретін білімі. Балаларды өз жұмысының жемісін көруге ынталандыру арқылы үлкен өмірге дайындау бүгінгі тақырыптың өзектілігі.
Практикалық жұмыстың барысы:
“Халықты халықпен, адамды адаммен теңестіретін – білім”, деп ұлы жазушымыз Мұхтар Әуезов айтқандай, елімізді өркениетке апарар жолдың бастауында мектеп тұрады. Мектептегі білім барша әлем тыныс тіршілігінің алғашқы іргетасы. Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытып, өзінің ойын еркін айтуға тәрбиелейтін, теориялық алған білімді тәжірибе жүзінде өмірде қолдана білуге үйрететін шағын –жобалар сабақ барысында қалай жүзеге асырылады?Жобалап оқыту технологиясы педагогтың интеллектуалдық, кəсіби, моральдық, рухани, азаматтық жəне басқа да сапалы қасиеттерін қалыптастырып отырып, мұғалімнің жеке тұлғасына тікелей əсер етеді. Ең алдымен оқу барысында оқушыны өз бетімен іздендіре отырып, өзіне деген сенімділік күшін тудырып, өз ойын анық жеткізе біліп, дұрыс шешім қабылдауға, яғни жеке тұлға болып қалыптасуына бейімдеу қажет. 21- ғасырда əлемдік білім беру жүйесінің дамуындағы негізгі басымдылықтарының бірі — мектеп білімін жаңарту.Ол оқушылардың неғұрылым өз бетінше білім алып, оны іс жүзінде қолдана білу қажеттілігін тəрбиелеуге бағытталған.
Оқушылардың зерттеу жұмысын ұйымдастыру жəне жоба жұмысын жасауға мақсатты əрі жүйелі түрде бағыттау керек екен- бүгінгі күн талабы. Сондықтан да жобалау технологиясының тиімділігі күннен күнге артуда. Бұл технология əлемдік педагогикада жаңалық емес.
Ағылшын тілінен аударғанда «cooperative learning» - бірге үйрену деген мағынаны білдіреді.
Түсіндірме сөздікте оған төмендегідей анықтама беріледі:
Жобалау технологиясы — оқушылардың жоспарлау жəне күрделене беретін тапсырмаларды орындау арқылы меңгеретін білім.
Жобалау технологиясы 19 ғасырдың 2-ші жартысында АҚШ ауылшаруашлығы мектептерінде пайда болған. Оның негізін қалаған - Джон Дьюи атты психолог жəне педагог, философ.
Дьюидің ілімін жалғастырушы- Колумбия университетінің жанындағы мұғалімдер колледжінің профессоры Ульям Херд Килпатриктің ойынша, балаларды өз жұмысының жемісін көруге ынталандыру арқылы үлкен өмірге дайындау - бұл технологияның негізі. «Өзіне көйлек тігіп киген бойжеткенді мысалға алайық. Егер ол кейін өзі киетін көйлегі үшін жанын аямай, ерінбей, аса қызығушылықпен көйлек үлгісін өзі ойлап тауып, өз бетімен өлшеп, пішіп, тігіп кисе - бұл мысал жобалау технологиясының нағыз титік үлгісі» - деген үлкен Хилпатрик.
Кеңес үкіметі кезіндегі мектептердегі жобалау технологиясын енгізуге асықпай жүргенде, ағылшын тілінде сөйлейтін мемлекеттерде:
АҚШ -та, Канадада, Англияда, Австралия жəне Жаңа Зеландияда ол кеңінен таралып жатты.
Европанын да бірқатар мемлекеттерінде ол кең тамырын терең жая бастады. Əрине, уақыт өткен сайын бұл технологияда бірқатар өзгерістерге ұшырап отырады. Еркін тəрбиелеу ойынан туындаған жобалау əдістемесі біртіндеп «тəртіпке бағынып», білім беру əдістемесі құрамына табыс пен еніп отыр. Бірақ оның негізі, түпкі мақсаты қай кезде болса да қала бермек-оқушының білім алуға жəне сол білімін мектеп қабырғасынан шыққанда нақты проблемаларды шеше білуде қолдануға үйрету.
Жобалау технологиясын қолданудағы негізгі мақсат - оқушылардың қызығушылық ынтасын дамыту, өз бетімен жұмыстарын жүргізу арқылы білімдерін жетілдіру, ақпараттық бағдарлау біліктілігін қалыптастыру жəне сыни тұрғыдан ойлау қабілетін арттыру арқылы оқушыны болашақта əр түрлі жағдаяттарда, əр түрлі қоғамдық ортада өзін өзі көрсете білуге бейімдеу. Егер оқушы жобасы тақырыбын дұрыс таңдай отырып, жоспарлай білсе, оны дұрыс орындай алса -ол болашаққа дұрыс тұлға болып қалыптасады.
Əр түрлі жағдаяттарды дұрыс шешім қабылдап отырып, əр түрлі адамдармен тіл табыса отырып, əр ортада дұрыс бағыт - бағдар бере алады. Сонымен, жобаның тиімділігі - көзбен көріп, құлақпен естіп, есте сақтай отырып, оқушыны ізденіске іскерлік пен танымдық ынтаға, шығармашылық қабілетті жетілдіру арқылы түрлі мəселелерді шеш білуге , тапқырлыққа, жаңа ғылыми ізденіске жетелеуде.
Жобалау технологиясы негізінде -оқушылардың жұппен немесе топпен бірігіп дайындайтын шығармашылық жұмыстар жатыр.
Оқушылардың жоба жұмыстарын ұйымдастыру үшін жоғарғыда айтылғандай, оны жоспарлай білу қажет.
Жоба жұмысының кезеңдері.
Жұмыстың мазмұны.
Мұғалімнің тəрбиелік мақсатты шешудегі негізгі іс-əрекеттері.
Оқушылардың іс - əрекеттері.
1.Дайындық кезеңі.
Жоба тақырыбын анықтау. Бір бағыт төңірегінде оқушыларды тақырып таңдауға ынталандырады. Топтағы əрбір оқушының пікірін ескере отырып жұмысты жоспарлауға үйретеді.
Əр оқушы өмірлік тəжірибесіне (егер ол болса) , сүйене отырып, өз ойын ортаға салады, бірігіп жобаның мақсаты анықтайды.
2.Жоспарлау
Топқа бөлу.
Ақпарат жинау жəне талдаудың жолдарын көрсету. Əрбір топ мүшесі алдындағы жұмысын анықтау. Оқушыларды өз бетімен акпарат жинауды бағыттайды. Əрбір топ мүшесінің пікірін ескере отырып, ұжымдық талқылау шешімін тыңдайды, қажет болса өз ойымен бөліседі. Оқушылардың жобасы бойынша күнделігін тексереді. Топ арасында əркімнің атқаратын қызметін анықтайды, өз тақырыптарын анықтау жұмыс істеу кезеңдерін жоспарлап , бірінші нəтижеге жету уақытын белгілейді. «Қоғамдық » тапсырманы орындауға дайындығын көрсетеді.
3.Зерттеу жұмысы.
Ақапарат жинау, аралық нəтижені талдау, зерттеудің негізгі құралдары: сұқбат, анкета бақылау, алынған түрлі ақпаратты талдау. Оқушы күнделігін бақылап, əрбір жетекшісімен топ мүшелерімен жеке — жеке сөйлесу , талдау, нəтижені салыстыру арқылы алдағы жұмысқа бағыт беру. Жеке жəне жұптық жұмыс, анкета сұрақтарын құрастыру. Қажет болса сценари жазу, қоғамдық ұйымдар мен қарым қатынас қалыптастыру.Білімін əр пəндік салада кеңейтеді, түрлі қоғамдық жұмыстармен танысады, шығармашлық, белсенділік, талаптылық қасиеттерін бойында қалыптастырады.
4.Нəтижені талқылау.
Ақпаратты талдау , шешім шығару, тұсау кесердің қандай түрде өтетінін жоспарлау. Бақылайды, кеңес береді. Топ ішіндегі жеке оқушылардың еңбегін бағалай отырып, бірігіп қорғау үшін ынтымаққа бір-біріне деген сыйластыққа шақырады. Тұсау кесерге келгетін қонақтар тізімін жазады, қажетті аудио- видо техниканы жабдықтайды. Топ арандағы əркімнің рөлін анықтап, алынған ақпараттың арасынан ең негізгіні белгілеп жазады. Проблемаларды сұрақтарды анықтап, оны бірге шешуге дайындалады.
5.Жұмыстың тұсау-кесері.
Тыңдайды, проблемалық сұрақтарды қоя отырып, оқушыны сөйлетуге мүмкіндік жасайды.
Алынған нəтиже туралы есеп береді. Бір-бірін мұқият тыңдайды, сөйлеу мəнерін ескере отырып, бір-бірінің ойларын жалғастырып отырады.
6.Бағалау жəне жоспарлау.
Шығармашылық жұмысты бағалайды, еңбек иелерін алдыңғы үлкен мақсаттарға жетелейді. Ұжымды талқылай отырып бір-біріне, өздеріне баға береді, алдағы жұмыс құрайды. Технологиядағы жобаның түрлері:
1.Ғылыми жоба;
2.Шығармашылық жоба;
3.Ойын түріндегі жоба;
4.Ақпараттық жоба жəне т.б түрлері бар. Мерзіміне қарай қысқа мерзімді жоба болып бөлінеді.Сонымен, оқушыларға дайын өнімді қабылдайтын ғана емес, өз бетімен ізденетін, дербес іс-əрекет жасай алатын тұлға ретінде қарау - жобалау технологиясының негізі. Нақты тақырып төңірегінде оқушының алдында əр кезеңде мақсат қоя біліп, сол мақсатқа қол жеткізудегі іс-əрекеті. Конфуцийдің естігенімді-ұмытамын, көргенімді-есте сақтаймын , өзім істегенімді - меңгеремін дегені - бұл технологияның негізгі ұстанымы.
Қысқа мерзімді жобаның үлгісі
Тақырыбы: «Ғажайып Апорт алмасы»
Мақсаты:
Балалардың өсімдіктердің дәнінен жемісіне дейінгі өсу және даму жолдары, бағбандардың еңбегі туралы түсініктерін қалыптастыру.
Қазақстанның мақтанышы — «Апорт» алмасы туралы мәлімет бере отырып, табиғатты аялауға, отансүйгіштікке тәрбиелеу. Экологиялық мәдениетті қалыптастыру.
Міндеттері:
1. Балаларды тірі табиғат оның ішінде алма жемісінің қасиеттерімен таныстыру.
2. Олардың бір- бірінен айырмашылығын салыстыру.
3. Эстетикалық талғамын дамыту. (табиғат әсемдігін сезіне білу)
4. Тірі табиғатты қорғауға тәрбиелеу.
5. Тірі табиғатқа қызығушылығын ояту және бақылау олардың берер сыйына деген дағдыларын қалыптастыру.Жобаға қатысушылар:
Балалар, олардың ата-аналары, даярлық топтың тәрбиешілері.
Жобаны жүзеге асыру қорытындысын болжау:
1. Көрнекі құралдардың көмегімен ( үлгілер, символдар) балалардың өзіндік, танымдық тәжірибесін дамыту.
2. Ойлау, үлгі құру, ауыстыру іс-әрекеттеріне қатыстыру арқылы балалардың ізденіс танымдық қабілеттерін дамыту.
Жобаның өзектілігі:
Табиғатпен үйлесімділікте өмір сүре алатын, айналадағы қоршаған ортаға деген өзінің іс-әрекеттерін сезіне білуге қабілетті экологиялық ойлау өрісі дамыған тұлғаның қалыптасуы.
Жоба даярлық топ балаларымен жұмыс жасауға арналады. Ол – балалардың бойында табиғатқа деген танымдық қызығушылығын қалыптастыруға септігін тигізеді, байқампаздығын, ойлау іс-әрекетін дамытады. Жоба бойынша жұмыс нәтижесінде балалар ой қорытындысын, түйінін жасауды үйренеді, ізденіс танымдық іс – әрекет себеп-сал байланыстарын білу үшін маңызы зор.
Жоба балалар белсенділігінің екі түрін дамытуды қамтиды: баланың өз белсенділігі және үлкендердің ықпалымен пайда болатын белсенділік.
Бірінші кезең:
Алма жемістерінің муляждарын жинақтау, сол процеспен балалардың қызығушылығы, алма туралы сұрақтардың туындауы педагогтарды «Апорт деген алма бар» тақырыбында жобаны жүзеге асыруға бағыттады. Жобаны жүзеге асыру үшін бірнеше кезеңнен тұратын жұмыс жоспарланды:
Балалармен әңгімелесіп, оларды аталған тақырып бойынша не қызықтыратынын анықтау;
Ізденіс танымдық іс-әрекеті үшін ортаны құру;
Балаларға жемістер туралы ойын ұйымдастыруды ұсыну;
Екіншікезең:
Дидактикалықойындардыжинақтау;
Көрнекілікматериал, көркемәдебиеттерді, бейне материал жинақтау;
Балалардың бейнелеу іс-әрекеті үшін материалды жинақтау;
Іс – шаралардыңжоспарынқұру;
Ата –аналарға жоба жұмысына қатысып, көмек корсетуге ұсыныс жасалды:
Балалардың сұрақтарына жауап табуға көмектесу:
«Апорт алма» альбомынжасауүшінматериальдаржинақтау;
Апорт туралықоржинақтауғакөмек беру;
Алматуралышағынертегіқұрып, бейнелеуарқылышығармашылықтарындамыту;
Үшіншікезең:
Жобабойыншаәрбалағаөзініңтанымдықбелсенділігінжүзегеасыруғамүмкіндікберетінерекшеатмосферасынқұрып, балағажекебағытталғанүлкендердіңөзараіс-әрекеттестігінқамтамасызетеді ( серіктесретінде)
Бағдарламабөлімі Балалардыңіс-әрекеттүрлері
Ойыніс-әрекеті Дидактикалықойындар Қимылдыойындар
«Дәміненжемісінедейін»,
«Заттың атын ата», «Ненің дәмі»
«Сен жасыр біз табамыз»
«Не қайда өседі?»«Дәмінен ажырат» «Жемістер көкөністер»,
«Алма кетті домалап»,
«Жылағашы»
Тілдамыту 1.Сөздік жұмыс: Жемістердің атаулары. (дамиды, өседі, піседі)
Сын есімдерді қолдану:
Алмалар ( қандай? ) – Тәтті, дәмді, дөңгелек, қызыл, жасыл, сары.
2.Жекеше түрден көпше түрге өзгерту:
Дидактикалық ойын: «Біреу — көп», «Жемістер мен көкөністер»,
«Дәміне қарай ажырат»
3.Байланыстырып сөйлеу:
Жемістерді, алманы сипаттауды үйрету, сөздік қорын молайта отырып, байланыстырып сөйлеуге жаттықтыру.
Дидактикалық ойын: «Не? Қандай?»
Ертегіні сахналау: «Алма қалай тараған?»
Тақпақтар. Жұмбақтар. Көркемәдебиеттер «Алмақалайтараған»,
«Отбасыжәнебалабақша» журналы.«Жұмбақтар»
«Тақпақтар»
«Ертегілер» «Мақтаншақалма»
«Балдырған» журналы Бейнелеуіс-әрекеті Бейнелеу: «Алма» Алақанменбастыру. Триз, «Алмабағы»-монотипия.
Жапсыру: «Сиқырлы алма», «Анамызға компот жасауға көмектесеміз» Түрлі-түсті қағаздан.
Құрастыру: «Алма ағашы»
Қағаздан, сулықтардан, кәмпиттің қағаздарынан.
Мүсіндеу: « Алма ағашы» Ермексаздан. Оқуіс-әрекеті Қоршағанортаментанысу: «Алмалар», «Алмақайданшығады?», «Алманыңпайдасы», «Алманыңтүрлері»
«Алманыңқұрылысы»
Тілдамыту: Әңгімелеу, тақпақжаттау. Ата – аналарменөзараіс-әректі Алма түрлерінің үлгілерін жинақтау, альбомдар жасау.
Алмадан жасалатын тағамдардың көрмесін ұйымдастыруға қатысу. Төртінші кезең: «Апорт деген алма бар» жобасының презентациясы.
Коллекцияның, альбомдардың презентациясы.
Бесінші кезең: Жаңа жобалардың тақырыптарын, міндеттерін анықтау.
Ерекше педагогикалық маңыздылығы:
1.Балалардың диалектикалық ойлау, өзара байланыс жүйесіндегі әлемнің алуан түрлілігін көру қабілетін қалыптастырады.
2.Балаларды ойлау, үлгі құру іс-әрекеттеріне қатыстыру арқылы ізденіс-танымдық іс-әрекетін дамыту перспективасын кеңейтеді.
3. Балалардың өз бетімен жұмыс жасау іскерлігін, байқампаздығын, қиялын, ойлау қабілетін қолдайды.
Ұзақ мерзімді жобаның үлгісі
Жоба тақырыбы: «Табиғатқа көрік берген көбелектер»
Мақсаты:
Тірі табиғат обьектілеріне деген қызығушылығын ояту және бақылау дағдыларын қалыптастыру.
Міндеттері:
Балаларды тірі табиғат обьектілері оның ішінде жәндіктермен, олардың қасиеттерімен таныстыру.
Олардың бір-бірінен айырмашылығын салыстыру.
Эстетикалық талғамын дамыту. (табиғат әсемдігін сезіне білу)
Тірітабиғаттықорғауғатәрбиелеу.
Тірітабиғатобьектілерінедегенқызығушылығыноятужәнебақылаудағдыларын қалыптастыру.
Жобағақатысушылар:
Балалар, олардыңата-аналары, даярлықтоптыңтәрбиешілері.
Жобаны жүзеге асыру қорытындысын болжау:
Көрнекі құралдардың көмегімен (үлгілер, символдар) балалардың өзіндік, танымдық тәжірибесін дамыту.
Ойлау, үлгі құру, ауыстыру іс-әрекеттеріне қатыстыру арқылы балалардың ізденіс танымдық қабілеттерін дамыту.
Жобаның өзектілігі:
Табиғатпен үйлесімділікте өмір сүре алатын, айналадағы қоршаған ортаға деген өзінің іс-әрекеттерін сезіне білуге қабілетті экологиялық ойлау өрісі дамыған тұлғаның қалыптасуы.
Жоба даярлық топ балаларымен жұмыс жасауға арналады.Ол – балалардың бойында табиғатқа деген танымдық қызығушылығын қалыптастыруға септігін тигізеді, байқампаздығын, ойлау іс-әрекетін дамытады. Жоба бойынша жұмыс нәтижесінде балалар ой қорытындысын, түйінін жасауды үйренеді, ізденіс танымдық іс-әрекет себеп-сал байланыстарын білу үшін маңызы зор.Жоба балалар белсенділігінің екі түрін дамытуды қамтиды: баланың өз белсенділігі және үлкендердің ықпалымен пайда болатын белсенділік.
Бірінші кезең:
Балалар ойыншық көбелектерді жинақтап, олардан коллекция құрып сол процеспен балалардың қызығушылығы, жәндіктер туралы сұрақтардың туындауы педагогтарды «Табиғатқа көрік берген көбелектер» тақырыбында жобаны жүзеге асыруға бағытады. Жобаны жүзеге асыру үшін бірнеше кезеңнен тұратын жұмыс жоспарланды:
-Балалармен әңгімелесіп, оларды аталған тақырып бойынша не қызықтыратынын анықтау;
- Ізденіс танымдық іс-әрекеті үшін ортаны құру;
-Серуен кезінде, «Өлкетану» мұражайына саяхат кезінде балаларға көбелектерді бақылауды ұсыну;
Екіншікезең:
Дидактикалықойындардыжинақтау;
Көрнекілікматериал, көркемәдебиеттерді, бейнематериалжинақтау;
Балалардыңбейнелеуіс-әрекетіүшінматериалдыжинақтау;
Іс-шаралардыңжоспарынқұру;
Ата-аналарға жоба жұмысына қатысып, көмек көрсетуге ұсыныс жасалды:
балалардың сұрақтарына жауап табуға көмектесу;
«Көбелектер әлемі» альбомын жасау үшін танымдық ақпаратты жинақтау;
Коллекция жинақтауғажәнебезендіругекөмек беру;
Көбелектертуралышағынертегі, әңгімелерқұрып, шығармашылықдамыту;
Үшіншікезең:
Жобабойыншажұмысәрбалағаөзініңтанымдықбелсенділігінжүзеге
асыруға мүмкіндік беретін ерекше атмосферасын құрып, балаға жеке
бағытталған үлкендердің өзара іс-әрекеттестігін қамтамасыз етеді (серіктес ретінде).
Бағдарламабөлімі Балалардыңіс-әрекеттүрлері
Ойыніс-әрекеті Дидактикалықойындар Қимылдыойындар
«Бес айырмашылығын тап»
«Сыңарын тап»
«Көбелектің гүлін тап» «Өз гүліңді тауып ал»
«Күн мен жаңбыр»
Тілдамыту
1.Сөздікжұмыс:
Обьекттердің атаулары, іс-әрекет атаулары.
Көбелектер (не істейді?) –ұшады, қонады, гүлдерді тозаңдандырады.
Бастауыш пен анықтауышты келістіру:
Көбелектер (қандай?) – әдемі, түрлі-түсті, нәзік.
2.Жекеше түрден көпше түрге өзгерту.
Дидактикалық ойын:
«Біреу – көп», көбелек- көбелектер, қуыршақ- қуыршақтар, мұрт – мұртшалар, жұлдызқұрт – жұлдызқұрттар, гүл-гүлдер.
3.Байланыстырып сөйлеу:
Суреттерге қарап әңгіме құрастыру.
Дидактикалық ойын: «Сөзтізбек»
Ертегіні сахналау: «Үш көбелек»
Көркемәдебиеттер «Қызықты биология» — Р.Сәтімбеков; Р.Әлімкулова.
«Таймас»-Алматы 2007.
«Поведение животных»энциклопедиясы.
«Жануарлар туралы 300 сұрақ пен жауап» В.А.Алексеев «Рауан-1997»Өлеңдер: «Көбелек» Ж.Өмірбеков,«Көбелек-ау, көбелек» — Т.Молдағалиев,
«Көбелектің түрленуі» — «Балдырған» журналы.
Жұмбақтар.
Ертегілер: «Үш көбелек» -неміс халық ертегісі.
Бейнелеуіс-әрекеті Бейнелеу:
«Көбелек», «Алақанменбастыру»- триз,
«Көбелек» — монотипия
Жапсыру: мозаика жапсыру
Құрастыру:қағаздан, сулықтардан, кәмпиттің қағаздарынан.
Мүсіндеу.
Оқуіс-әрекеті
Қоршағанортаментанысу: «Жәндіктер», «Көбелек қайдан шығады?», «Көбелектердің пайдасы мен зияны», «Көбелектер жасаған жібек»
Тіл дамыту: «От және көбелек», «Үш көбелек» ертегілерін оқу және әңгімелеу, тақпақтар жаттау.
Экология: «Көбелектердің қоршаған ортаға бейімделуі», «Табиғатты аялайық» (тәжірибелер)
Ата-аналарменөзараіс-әрекет Көбелектердіңтүрлерін, үлгілерінжинақтау, коллекция жасау.
Танымдық материалды, көркем әдебиетті жинақтау.
Шағын кітапшалар, ертегілер құру, альбомдар жасау.
«Табиғатқа көрік берген көбелектер» көрмесін ұйымдастыруға қатысу.
Төртінші кезең: «Табиғатқа көрік берген көбелектер» жобасының презентациясы.
Коллекцияның, альбомдардыңпрезентациясы.
Бесіншікезең: Жаңажобалардыңтақырыптарын, міндеттерінанықтау.
Ерекшепедагогикалықмаңыздылығы:
Балалардың диалектикалық ойлау, өзара байланыс жүйесіндегі әлемнің алуан түрлілігін көру қабілетін қалыптастырады.
Балаларды ойлау, үлгі құру іс-әрекеттеріне қатыстыру арқылы ізденіс-танымдық іс-әрекетін дамыту перспективасын кеңейтеді.
Балалардың өз бетімен жұмыс жасау іскерлігін, байқампаздығын, қиялын, ойлау қабілетін қолдайды.
Жобаныңпрезентациясы
Тақырыбы:Табиғатқакөрікбергенкөбелектер
Мақсаты: Тірітабиғатобьектілерінедегенқызығушылығыноятужәнебақылаудағдыларынқалыптастыру.
Міндеттері:
Балалардытірітабиғатобьектілеріоныңішіндіжәндіктермен, олардыңқасиеттеріментаныстыру.
Олардыңбір-біріненайырмашылығынсалыстыру.
Эстетитакалықталғамындамыту табиғатәсемдігінсезінебілу.
Тірітабиғаттықорғауғатәрбиелеу.
Тірітабиғатобьектілерінедегенқызығушылығыноятужәне бақылаудағдыларынқалыптастыру.
Сабақтыңмақсаты:
Тәрбиеші:Саламатсыздарма, балалар!
Балаларбізгекөпапайларқонаққакеліпті.
-Балаларамандасады.
Тәрбиеші: Балалар бүгінгі біздің жобамыз өте қызықты болмақшы.
Жұмбақ: қаны жоқ, жаны бар, гүл іздеп сабылар (көбелек)
( осы кезде музыка ырғағымен әдемі көбелек ұшып келеді қолында гүлі болады)
Көбелек: Саламатсыздар ма, балалар? Мені білесіңдер ме? Мен көбелекпін мен жаз айында ұшып жүремін. Мен әдемілікті, әдемі гүлдерді жақсы көремін.
Тәрбиеші:
Көбелек, көбелек біздің балалар сіз туралы көп біледі.
-Қане балалар, еске түсіріп жіберейікші.
Тәрбиеші интерактивті тақтадан қарай отырып, еске
түсіреді, сұрақтар қою.
-көбелек немен қоректенеді?
-қасиеттері қандай?
Муртшалары арқылы нені сезеді?
-олар нені жақсы көреді.
Пайдасы мен зияны
осы кезде жұмыртқа, жұлдызқұрт, қуыршақ, көбелек пайда болатын
суреттерді көрсету.
-Балалар тақпақтар айту арқылы ретімен айтады.
1.Али : жұмыртқадан жаралып,
Жапырақтан нәр алдым.
2.Керім: Жұлдызқұртқа айналдым
Бой тізеуші мергенші
3.Анель: Қабықтарым алғашқы
Бір неше рет алмасты.
Сергіту сәтін жасау.
Мен тимеймін, жасқанба
Дос болайық, көбелек.
Жайнап тұрған бақшамда
Гүлдерімді тере кет.
Жаңбыр жаушы себелеп,
Тақияның астына
Тығыла ғой көбелек.
Тәрбиеші: Балалар, осы көбелек неден пайда болатынын, бақылағыларың келе ме?
Балалар, көбелек туралы біз көп біледі екенбіз. Енді осы көбелек гүлдің шырынымен қоректенеді ғой.
Бізге көбелек, бәрімізге өзімен шырындарды сыйлыққа алып келіпті. Қане көбелектер сияқты шырынмен қөректеніп көрейікші.
Көбелек:Балаларменіңкетуімкерек. Мен гүлдерімдісағындым. Оларды төзгездыруымқажет. Сауболыңдар!
Тәрбиеші: Балаларбіз осы біржәндіктуралыкөпбілеміз. Енді осы мәліметтердіөзіміздіңжадымызға, ойымызғасақтапжүрейік. Келгенапайларғакөпрахмет!
-Сау болыңыздар.
Балаларқоштасыпшығыпкетеді.