К?рсетілім ?ола д?уіріндегі ?аза?стан

Қола дәуіріндегі Қазақстан21.11.2015 жыл Білімділік:Қола дәуірі адамдарының қоғамдық құрылымы, әдет-ғұрыпын баяндау арқылы сол кездегі адамдар жасаған материалдық, рухани байлықтармен, ізгілікті істермен оқушыларды таныстыру.Дамытушылық: Оқушылардың тарихты ғылыми тұрғыдан талдауға, оны саналылықпен түсіне білуге үйрету, олардың қабілетін жан-жақты дамыту.Тәрбиелік: Оқушылардың тарихқа, өз халқының және басқа халықтардың мәдениетіне деген қызығушылығы мен құрмет сезімін дамыту, оларды өз елінің, бүкіл адамзаттың мәдениетін толықтыруға үлес қоса алатын азамат етіп тәрбиелеу.Сабақтың мақсаты Сабақтың жоспары:1. Қола дәуірі туралы түсінік2. Қоладан жасалған еңбек құралдар3. Қола дәуіріндегі Қазақстанның кен орындары 4. Қола дәуірінің кезеңдері Қола дәуірі б.з. дейінгі 2 мыңжылдық пен 1 мыңжылдықтың басы аралығын қамтиды. Б.з. дейінгі 2 мыңжылдықта Евразия даласында қола алу тәсілі шығып, өндіргіш күштер қатарында төңкеріс жасалды. Ежелгі адамдар мыс пен қалайыны қосу арқылы металл бұйымдардың беріктігін күшейтті.Тарихта бұл кезеңді қола дәуірі деп аталады. Қоладан жасалған еңбек құралдар.Қола еңбек құралдары еңбек өнімділігін арттырдыҚоладан жасалған еңбек құралдар: балта, қашау, пышақ, шот, жебенің және найзаның ұштары т.б Қола дәуіріндегі Қазақстанның кен орындары: Жезқазған, Риддер, Қаршыға, Жылтыр, Күшікбай кен орныОрталық және Шығыс ҚазақстанныңКен өндіру әдістері:а) опыру әдістері;ә) отпен үгіту әдісі;б) ұңгіп қазу әдісі. Қаныш Сәтбаевтың есебі бойыншаҚола дәуірінен бастап өндірілген кеннің көлемі1 милион тонна кен өндіріліп, 100 тонна мыс қорытылғанЖезқазғанШығыс Қазақстанда Нарым мен Қалба кен орны1100 тонна қалайы өндірілген Қола дәуірінің кезеңдеріЕрте қолаБ.з.б XVIII- XVI ғасыр Нұра кезеңіОртаңғы қолаАтасу кезеңіБ.з.б XVI- XII ғасырКейінгі қолаБеғазы-ДәндібайБ.з.б XII- VIII ғасырБұл кезең Қарағандығы жақын Дәндібай ауылынан, Солтүстік Балқаш тұсынан Беғазы сайынан табылған ескерткіштер. Әлкей Марғұлан
Б.з.б. 2 мыңжылдықта Еуразия далалық аймақтарында қола алу тәсілі ойлап табылып, тас құралдарды күнделікті өмірден ығыстырып шығарды.Өзгерістер:• Рулық қатынастар ыдырап, орнына тайпалық бірлестіктер құрыла бастады.• Түсті металдар мен алтын өндірістік жолмен игерілді • Мал шаруашылығы қалыптасты.• Біртіндеп көшпелі мал шаруашылығына ауыса бастады-Бұл екі бағыт-мал шаруашылығы мен металургияның тез дамуы ер адамның еңбегіне қажеттілікті арттырып, аталық отбасылық рулық қатынас орнады. -Жер тесемен өнделгендіктен, сол кездегі, егіншілік «теселі егіншілік» деп аталған. Көбінесе бидай, тары өсіріген: бақшалық шаруашылық та дамыған.