Жаса, жайна м??гілік, ана тілім!
Жаса, жайна мәңгілік, ана тілім!
Мақсаты: Тілдер күні мерекесінің маңыздылығын сезіндіре отырып туған тіліне деген сүйіспеншілігін арттыру, сөз өнеріне баулу.
Көрнекілігі: кітап көрмесі, қоғам қайраткерлерінің накыл сөздері, мақал-мәтелдер жазылған плакаттар,
Барысы.
1-жүргізуші: Құрметті бүгінгі кешімізге жиналған қонақтар, тіл жанашырлары! Сіздерді өткір тілді, дархан пейілді, қазақ елінің биылғы "Тілдер мерекесі" күнімен шын жүректен құттықтаймыз!
2-жүргізуші: Тіл - халықтың жаны. Тілі құрыған халық та жер бетінен жоғалады. Ана тіліміздің тағдыры үшін бабаларымыз қам-қарекетсіз болған емес. Жиырмасыншы жылдары тіл тэуелсіздігін ту етіп көтерген Әлихан, Ахмет, Міржақып, Мағжан, Мүхтарлар, сексенінші жылдардың аяғында бостан-дықтың лебі ескен бүкілхалықтық қозғалыс - соның айқын айғағы.
1-жүргізуші: Халқымыздың аса бай рухани . қазынасы - туған ана тіліміз. Ол - қазақ тілі. Елімізде жүзден аса үлт өкілдері тату-тэтті өмір сүруде. 1989 жылы 11-қыркүйекте қабылданған Тіл туралы заңда 'Тіл - халықтың үлы жетістігі әрі оның ажырамайтын және бөлінбейтін белгісі" делінген. Ал 1-баптың 1-тармағында "Қазақ тілі -Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі" болып табылатындығы атап көрсетілген.
2-жүргізуші: Елбасы Н.Назарбаевтың 1998 жылдың 20-каңтарындағы жарлығына сэйкес 22-қыркүйек Қазақстан халықтарының тілдері күні ретінде аталып келеді. Осы мереке қүрметіне орай өткелі отырған "Жаса, жайна мәңгілік, ана тілім!" атты эдеби-музыкалық кешіміз сіздерге арналады.
Бастауыш сынып оқушыларының жыр-шашуы
1-жүргізуші: Тілім менің - асылым, арым менің,
Арым кетсе не пайда барым менің?!
Бас кескендер тілімді кесе алмаған,
Тілден бүрын кетеді жаным, демім.
2-жүргізуші: Тілім менің - қазынам, қасиетім,
Қасиетім - бар элем бас иетін.
Тілі жоқтың түрі жоқ, түбірі жоқ,
Бола корме, ана тіл, касіретім.
1-жүргізуші: И, бүгін ұлы мереке, бүкіл халық болып тойлайтын үлкен той.
Абай туған топырақтан жаралған, Әсем әуен, тәтті күйге бой алған Жас өренін шақырайык ортаға, Өнерімен көпшілікке танылған.
Абай аулы: Абай сөзін тұмар қылып тағамыз,
Мерекеде арта берсін бағамыз.
Қыздыруға келіп түрған тойыңды
Көптен күткен "Абай аулы" боламыз.
2-жүргізуші: Хош келдіңіздер, өрендер! Тіл мерекесі қүтты болсын! Ерекше әзірлікпен келген боларсыздар. Қонақкәде сүраймыз.
Абай аулы: Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы,
Қиыннан қиыстырар ер данасы.
Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп,
Теп-тегіс, жұмыр келсін айналасы.
Ән: "Сегіз аяц", "Көзімнің қарасы".
1-жүргізуші: Қазақ тілі - элемдегі 6 мыңға жуық тілдердің ішіндегі қолдану өрісі жағынан жетпісінші, ал тіл байлығы мен көркемдігі жағынан алғашқы ондықтар қатарында. Қазақстанда түратын барлық ұлт өкілдері қазақ халқының әдет-ғұрпын, тілін, мэдениетін, әдебиетін білуі міндетті. Олай болса Қадыр Мырза-Әлінің сөзіне жазылған "Қазақтарды шетелдік қонақтарға таныстыру" энін қабыл алыңыздар.
2-жүргізуші: Сахна төріне:
Ұйкыдағы қазақты "Маса" болып оятқан,
Әліппесін жүйелеп, асыл сөзін таратқан.
Туған жерім. халкым деп
Ұйкысыз талай таңы аткан. - деп Ахмет аулын шақырамыз.
Ахмет аулы: Тілім барда казағым бар. халқым бар,
Дәстүрім бар, ата жолы, салтым бар.
Ана тілін қастерлейтін ұрпақпыз,
Ақын ата аулына әркез сенім артындар
Тіл мерекесіне құр қол келген жоқпыз. Ұлы Абай атамыз "Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісінің өзі де есті болады" дегендей дана бабаларымыздан қалған, ғасырлар гқойнауынан жеткен, бүгінде қадірі артпаса, кемімеген мақал-мэтелдеріміздең шашу ала келдік.
Тіл туралы мақал-мәтелдер айтылады
Білесіздер ме, ел аузында "Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады" деген тарих мақүлдайтын шындық бар. Ғұлама Мэшһүр Жүсіп осы жөнінде мынадай аңыз әңгімені баяндаған.
Сонау "Ақтабан шүбырынды, Алқакөл сүлама" жылдарында бір көк ала бие он бес ауылды асырауға жарапты, бір мерген он бес ауылды асырапты. Биеден бір сауғанда бір үлкен көнек сүт шығады екен. Иесі "Көз тиеді" деп биесін сайдан-сайға жасырып сауады екен.
Бір күні сайда жасырып сауайын деп жатса, көз ұшында төрт кісі көрінеді. "Келіп қалады-ау" деп асығып сауа береді. Бірақ олар келгенше сауып бола алмапты. Кісілер келіп қалған соң амалсыз түрегеліп, бір қара тасты алып, "Тіл болсаң тасқа тіл" деп сүттің ішіне тастай беріп көнектің бетін жаба қояды.
- Мана көз үшында біз көргеннен биені сауып отыр едің, сонан бері биені сауып отырдың ба, жоқ жай отырдың ба, біз тамаша қылып білейік деп келдік, - депті.
- Биемнің жуырда иімейтүғын жаман мінезі бар еді, сол мінезі үстап, күні бойы иімей, жаңа ғана сіздердің алдыңызда зорға иіді.
- Бэсе, солай болар, манадан бері сауып отырған болсаң, бір көл болып ағарлық болды, - деп жолау-шылар жүріп кетеді.
- Кісілер кетісімен сүтті сабадан қүйса, көнектің түбіндегі қара тас төрт бөлінген екен. "Адам тілі тас жарады, тас жармаса бас жарады" деген содан қалған екен. Егер ол тасты салмаса, биеге кэрін салады екен.
Ахмет өмірі
Ән: Ананың тілі
1-жүргізуші: Барам десең болашаққа
Тіліңді таза сакта,
Өйткені ол - тұғырың, ар-намысың, рухани казынаң, ұлт тірегі, халық жаны!
2-жүргізуші: Қазақ тілі - туын биік ұстаған,
Қазақ тілі - кең далама ұқсаған.
Қазақ тілі - мәртебелі, еңселі,
Құрметтеп отыр бүгін ел сені.
1-жүргізуші: Ана тіліміздің мәртебесі биіктей берсін! Ана тілін ардақтайық, қастерлейік.