Гидраны? жынысты жыныссыз к?беюі

Биология пәнінің мұғалімі: ОҚО Шардара ауданы Шардара қаласы№1. М. Әуезов атындағы ЖОМ Курбанова Перуза Рахматуллаевна Курбанова Перуза Рахматуллаевна Сабақ тақырыбы: Көп жасушалы жануарлардың көбеюі және дамуы. Сабақтың мақсаты: Жануарлардың көбею процесі, көбею әрекеттері, ұрпағына қамқорлықТуралы нақтылы мәліметтер арқылы тірек пен түсінік ұғымдар қалыптастыру,яғни көбею жолдарының әр алуандылығы арқылы әр жануар түріне тән ерекшеліктерін , көбеюдің мәндік, сұлбалық біртектілігі арқылы ағзаның жеке дамуы(онтогенез) туралы оқушылардың ғылыми диалектикалық көзқарасын қалыптастырып, дамытуды жалғастыру. Сабақтың жоспары:І Үйымдастыру бөлімі.а) Оқушыларда сабаққа психологиялық дайындық жүмысын жүргізу. Менің мектепте оқу себебім:1 Қызықты болғандықтан.2.Ақылды және парасатты болғым келеді.3. Кейін өмірде өз орнымды табуға жеңіл болады.4. Қазір барлығы оқиды, сол себептен мен де оқимын.5. Мұғалім ұнайды. 6. Сауатты болғым келеді.7. Толық және терең білімге қол жеткізгім келеді. 8. Өз отанымда пайдалы азамат болғым келеді 9.Бұл менің міндетті парызым.б) Оқушыларды түгелдеу. Үй тапсырмасын сұрау. « Сұрақты таңба» деңгейлік тапсырмалар.«Ой шақыру!» 3 – 6 балға = 3. 7- 10 балға= 4 . 10-15 балға =5. І- деңгей= 2 бал. ІІ- Деңгей =3 бал. ІІІ-деңгей=5 бал 1 І 2 ІІІ 3 ІІ 4 ІІ 5 І 6 ІІІ 7 ІІІ 8 ІІ 9 І Микроскопты ойлап тапқан ғалым? Тынысалу дегеніміз не? Біржасушалылардың ең көп тараған жері? Құрлықта тіршілік ететін омыртқалыларының тынысалу маүшесі не деп аталады? Қарапайымдарда зиянды заттарды ағза бөліп жинақтайтын негізгі мүшені ата? Орыс ғалымы И.И. Мечников лейкоциттерді недеп атады? Кейбір балықтарда болатын торсылдақ балықтың орын ауыстырып қозғалуына көмектеседі. Ол қандай көмек? Балықтың суда орын ауыстырып қозғалуымен байланысты сыртқы құрылысындағы ерекшеліктерді ата? Бақа аяқтары қандай бөліктерден тұрады? Үй тапсырмасын сұрау. « Сұрақты таңба» деңгейлік тапсырмалар.«Ой шақыру!» 3 – 6 балға = 3. 7- 10 балға= 4 . 10-15 балға =5. І- деңгей= 2 бал. ІІ- Деңгей =3 бал. ІІІ-деңгей=5 бал 1 І 2 ІІІ 3 ІІ 4 ІІ 5 І 6 ІІІ 7 ІІІ 8 ІІ 9 І Гидра қалай орын ауыстырып қозғалады? Біржасушалы жануарлар қалай көбейеді? Жұйке ұлпасының жасушасы? Гидраның денесі неше қабаттан тұрады? Сүтқоректілердің тістерін атаңыз? Омыртқалы жануарлардың зәр шығару мүшесі? Реактивті тәсілмен қозғалуқалай жануарға тән,мұндай тәсілмен қозғалу оларда қалай жүзеге асады? Гидраны ең алғаш тауып сипаттаған ғалым? Шұбалшаң ның қозғалуында қандай мүшелері негізгі рөл атқарады? І-топІІ – Бөлім “Кім жылдам?” Ассоцициялар қатары.Берілген кестені ауызша тексеру. Сүйекті балықтар Қосмекенділер Жорғалаушылар. А А А Б Б Б В В В Өкпесімен де терісімен де тыныс алады. Терісі құрғақ, мүйізді қабыршақтармен қапталғанАналь тесігі бар. Жұрегі 2 құлақшадан, бір қарыншадан тұрады. Қарыншасының арасында жартылай пердесі бар. 6.Жүрегі 2 куысты; ол дененің құрсақ жағында орналасқан. 7.Салқын қанды жануарлар 8.Денсі сүйікті қабыршақпен қапталған. (Қосменкенді ) (жорғалаушылар, жылан). (балықтар) (қосмекенді) (жорғалаушы) (Балық) (Балықтар) (жорғалаушылар,қосмекенділер) І-топІІ – Бөлім “Кім жылдам?” Ассоцициялар қатары.Берілген кестені ауызша тексеру. Сүйекті балықтар Қосмекенділер Жорғалаушылар. А Аналь тесігі бар А Өкпесімен де терісімен де тыныс алады. АТерісі құрғақ, мүйізді қабыршақтармен қапталған Б Жүрегі 2 куысты; ол дененің құрсақ жағында орналасқан. Б Жұрегі 2 құлақшадан, бір қарыншадан тұрады. Б Қарыншасының арасында жартылай пердесі бар. В Денсі сүйікті қабыршақпен қапталған В Салқын қанды жануарлар В Салқын қанды жануарлар (Балық) Ойлан, тап! 1. Гидраның мекен ортасы. 2. Гидраның сыртқы және ішкі қабаттарының арасындағы қуысты толтырып тұратын желім тәрізді іркілдек зат. 3. Гидра денесіндегі жиырылу қызметін атқаратын жасушаларының аты. 4. Гидраның ас қорыту қуысын астарлап жатқан қабаты. 5. Гидра денесінің сыртын қаптап жауып жататын қабат. 6 .Көмірқышқыл газы дене сіненне арқылы сыртқа шығарады?7. Гидраның ауыз айналасында орналасқан қорегін ұстауға қатысатын өсінділерінің аты. 8. Алғашқы көпжасушалы ағзалар типінің атауы. І – топ Омыртқалылыр Ойлан, тап! 1 Гидраның дене пішіні сақталатын орта. 2. Гидраның қорғануға, қорегін аулауға қолданатын жасушаларының аты. 3. Ең алғашқы көпжасушалы ағзалар. 4. Гидра денесінің затқа бекінетін жағының атауы. 5. Гидраны алғаш туысқа жатқызған ғалым. 6. Ішекқуыстылардың пішіні қолшатырға ұқсайтын өкілі. 7. Ішекқуыстыла теңіздерде арал түзетін түрі. 8. Маржан полиптерінің ішінде жеке тіршілік ететін өкілі. 9. Гидраны ең алғаш тауып сипаттаған ғалым. ІІ-топ. Омыртқасыздар. ІІІ- Жаңа сабақ. КөбеюКөбеюі - ұрпақтар жалғасуы арқылы белгілі бір ағза түрінің сақталуы болып табылады. Көбеюдің жолдары Жынысты Жыныссыз Жаңа сабақты бекіту Проблемаалық сұрақтар?Егер өсімдіктер, көптеген жануарлар тек жыныссыз жолмен көбейсе оның соңғы нәтижесі неге әкеп соғар еді? Жыныстық көбеюдің артықшылығы неде? Тест:Көбеюдің неше түрі болады?А) 6Б) 3В) 4Г) 22. Аналық гомета мен аталық гамета өзара қосылып, жаңа бір жасуша түзілуін недеп аталаймыз?А) БүршіктенуБ) ЗиготаВ) Дара жыныс3. Гаметалардың екі түрі де бір жануардың өз ағзасында дамып жетілсе оны недеп атаймыз?А) ҚосжыныстыБ) Дара жыныстыВ) Зигота4) Өрмекшілер қалай көбейеді?А) Қос жыныстыБ) Дара жынысты. ОқушыныңАты –жөні Ой шақыру Кім Жылдам? Ойлап тап! Проблема-лық сұрақтар, тесттер. Қотыды-лау 1 2 3 Үй тапсырма.& 46 Дәрісті оқып келу, термин сөздерді жаттау. Жұмыс дәптер толтыру. Назар қойып тыңдағандарыңызүшін рахмет! І – топ ОмыртқалыларІ- деңгей1. Микроскопты ойлап тапқан ғалым? 2. Тынысалу дегеніміз не? 3. Біржасушалылардың ең көп тараған жері?ІІ- деңгей 1. Құрлықта тіршілік ететін омыртқалыларының тынысалу маүшесі не деп аталады?2. Қарапайымдарда зиянды заттарды ағза бөліп жинақтайтын негізгі мүшені ата? 3.Орыс ғалымы И.И. Мечников лейкоциттерді недеп атады?ІІІ- деңгей. 1. Кейбір балықтарда болатын торсылдақ балықтың орын ауыстырып қозғалуына көмектеседі. Ол қандай көмек? 2. Балықтың суда орын ауыстырып қозғалуымен байланысты сыртқы құрылысындағы ерекшеліктерді ата? 3. Бақа аяқтары қандай бөліктерден тұрады? ІІ-топ. Омыртқасыздар.І –деңгей.1. Гидраны ең алғаш тауып сипаттаған ғалым? 2. Біржасушалы жануарлар қалай көбейеді?3.Жұйке ұлпасының жасушасы? ІІ- деңгей.1.Гидраның денесі неше қабаттан тұрады? 2.Сүтқоректілердің тістерін атаңыз?3.Омыртқалы жануарлардың зәр шығару мүшесі?ІІІ-деңгей.1.Реактивті тәсілмен қозғалуқалай жануарға тән,мұндай тәсілмен қозғалу оларда қалай жүзеге асады?2.Гидра қалай орын ауыстырып қозғалады?3.Шұбалшаң ның қозғалуында қандай мүшелері негізгі рөл атқарады?