Компьютерлік желілер, Интернет та?ырыбында презентация

Интернет дегеніміз не? InterNet inter – «аралық» net, network – «тор» Интернет – компьютерлік желілерді біріктіретін ауқымды желі.Байланыс арналары:кабельдікталшықты-оптикалықспутниктік радиобайланысПровайдер – қарапайым қолданушылардың Интернетке шығуын қамтамасыз ететін фирма Интернетке қосылу Интернет серверімен спутниктік немесе талшықты-оптикалық байланысу арнасы модем жиіліктерді бөлуші (сплиттер) телефон станциясы модем ADSL-модем роутер хаб ADSL-модем провайдер dial-up ADSL ерекшеленген желі Интернет қалай пайда болды? 1958 АҚШ-та ARPA-ның құрылуы (Advanced Research Project Agency).1960-жылдар ARPANet компьютерлік желісінің жобасыжелінің орталығы жоқ – өміршеңдік; жаңа желіні қосқанда оны қайта жасаудың қажеті жоқ;желілер бір-бірімен арнайы тораптар – шлюздар арқылы байланыстырылады;деректерді пакеттеп тасымалдау әдісі;1968 4 компьютерден тұратын компьютерлік желінің жаңа типі.1972 Желі 50 университет пен лабораторияны біріктірді .1974 TCP/IP ақпаратты тасымалдау протоколы жасап шығарылды Алғашқы қызмет түрлері: TelNet – компьютерді командалық қатарлар режимінде қашықтан басқаруFTP (File Transfer Protocol) – файлдарды қабылдау мен жеткізуЭлектронды пошта (e-mail, electronic mail) – хат-хабар алмасу Интернет қалай пайда болды? 1982 Европалық UNIX-желі (бұған дейін – АҚШ, Канада, Англия)1983 Желі екі бөлікке бөлінген:MilNet – АҚШ-тың соғыстық мақсаттары үшінInternet – қоғамдық желі1984 Домендік аттар жүйесі (DNS) (www.mail.ru түріндегі адрестер)1989 Интернетте 100 000 компьютер.1991 WWW-тің (World Wide Web) ойлап шығарылуы– Т. Бернес-Ли, деректерді гипертекст түрінде тасымалдау1991 ТМД елдері Интернетке қосыла бастады.1994 Алғашқы интернет-магазиндер.2000 20 млн-нан астам сайт. Интернет мүмкіндіктері (қызмет түрлері, сервис) WWW (World Wide Web) – гипермәтіндік құжаттар.Гипермәтін – әрбір сөзі немесе сөз тіркесі басқа құжатқа сілтеме бола алатын мәтінді айтады.Гипермедиа – ішінде мәтін, сурет, дыбыс, видео болатын активті сілтемелерден тұратын құжаттар.Электронды пошта (e-mail)FTP (файлдарды тасымалдау)Форумдар (жаңалықтар топтамасы, конференциялар, телеконференциялар)Жаңалықтарға жазылуІздеу жүйелеріЧаттар (chat – әңгіме-дүкен құру)Нақты мезгілде сөйлесуICQ (I Seek You) – жеке немесе топ түрінде сөйлесу,файлдармен алмасуИнтернет-телефонSkype + колонкалар + микрофон Интернет протоколдары Протокол – компьютерлік желілер арасында ақпарат тасымалдауды анықтайтын келісімдер мен ережелер жиынтығы.TCP/IP протоколы (1974) TCP (Transmission Control Protocol)файл өлшемі 1,5 Кб-тан аспайтын пакеттерге бөлінедіпакеттер бір-бірінен тәуелсіз түрде жеткізіледібелгіленген жерге жеткізілген соң осы пакеттер бір файлға жинақталады IP (Internet Protocol) пакеттердің ең тиімді қозғалыс маршрутын анықтайды Интернет қызметтерінің протоколдары HTTP (HyperText Transfer Protocol) – WWW қызметіFTP (File Transfer Protocol) – FTP қызметіSMTP (Simple Mail Transfer Protocol) – электронды поштаның хабарламаларын жөнелтуPOP3 (Post Office Protocol) – электронды поштаның хабарламаларын қабылдау (парольді білу қажет) TCP/IP HTTP FTP SMTP POP3 қызметтердің барлық протоколдары TCP/IP-ге негізделген! ! IP-адрестер 193.162.230.115 0..255 0..255 0..255 0..255 IP-адрес: w.x.y.z желі нөмірі + компьютердің желідегі нөмірі Желі кластары w Желі нөмірі Компьютер нөмірі Желілердің саны Компьютерлердің саны A 1..126 w x.y.z 126 16777214 B 128-191 w.x y.z 16384 65534 C 192-223 w.x.y z 2097151 254 D және E кластары қызметтік мақсатта қолданылады. Домендік адрестер Домен – ортақ қасиеті бойынша біріктірілген компьютерлер тобы. www.qqq.microsoft.ru 1-деңгейдегі домен 2-деңгейдегі домен 3-деңгейдегі домен 4-деңгейдегі домен 1-деңгейлі домендер (домендік аймақтар) Ұйым түрі Ел аты .com коммерциялық ұйымдар .ru Ресей .edu білім беру .ua Украина .gov АҚШ үкіметі .by Белоруссия .mil АҚШ-тың әскери ұйымдары .uk Ұлыбритания .org, .net әр түрлі ұйымдар .it Италия .info ақпараттық сайттар .jp Жапония .biz бизнес .cn Қытай Адрестердің түрленуі DNS (Domain Name Service) – домендік адрестерді IP-адрестерге түрлендіретін домендік аттар қызметі. www.google.com www.google.com сайтының IP-адресін алу үшін DNS серверіне сұраныс жіберу жауап күтуалынған 66.102.9.47 IP-адресі бойынша Web-параққа сұраныс жіберу DNS-сервер193.124.85.210 Құжаттың Интернеттегі адресі URL (Uniform Resource Locator) – құжаттың Интернеттегі әмбебап адресі. http: // www.vasya.ru / images/new/ qq.jpg сайт адресі каталог (қапшық) Файл аты http: // www.vasya.ru сайттың бастапқы беті : index.html, index.htm ftp: // files.vasya.ru / pub / download / qq.zip FTP-сервердегі файл протокол WWW қызметі WWW (World Wide Web) – деректерді гипермәтін түрінде тасымалдау қызметі.Гипермәтін – басқа құжаттарға сілтеме жасайтын мәтін.Гипермедиа – құрамында басқа құжаттарға сілтеме жасайтын мәтін, сурет, дыбыс, видеосы бар құжат.Браузер (броузер, browser) – Web-парақтарды экранда көруге арналған программа:Mosaic (1993-1995), Иллинойс университеті, СШАNetscape Navigator ( 1995-тен 2002 жылға дейін)Internet Explorer (6.0,. 7.0 версиялары), Windows құрамында, 70%Mozilla FireFox (2.0 версиясы), http://www.mozilla.org, 15%Opera (9.0 версиясы), http://www.opera.com, 15% Толығырақ келесі тараудан білуге болады. FTP қызметі (файлдық архивтер) Мүмкіндіктерісерверден файлдарды құйып алу (download)файлдарды, сонымен қоса Web-сайттарды серверге жүктеу (upload)Қол жеткізу құқығыlogin: пайдаланушының кодталған аты password: құпиясөз(пароль)Анонимді кіріс (браузерларда – автоматты түрде)login: anonymous password: кез-келгенFTP-серверде файл іздеуdirinfo, readme, indexftpsearch.com ftp:// user : asd @ files.vasya.ru ftp:// files.vasya.ru FTP арқылы программаларды тарату freeware – тегін программаларregisterware – электронды почта арқылы тегін тіркелуshareware (try before you buy) – шартты-тегін программалар (уақыт бойынша шектеу, адамның мазасын алатын хабарлармалар)демо-версия – программаның мүмкіндіктерін көрсету (функцияларды шектеу)бета-версия –коммерциялық программалардың алдын-ала шығарылған нұсқасы, мақсат – қателерді анықтау Электронды пошта (e-mail) vasya@mail.ru коммерциялық «at»«собака» (Ресейде)«мысық» (Польшада)«раушан» (Түркия)XVI ғасыр: салмағы 10 кг, көлемі 15 л1972 Р. Томлисон john@yahoo.com www.yahoo.com SMTP SMTP POP3 POP3 пошталық сервер пошта жәшігі поштолық сервер пошта жәшігі @ www.mail.ru пошталық сервер Электронды поштаның хабарламасы john@yahoo.com vasya@mail.ru vasya@mail.ru boss@mail.ru john2@yahoo.com Пілді сатып алу жөнінде Кімге (To): Кімнен (From):Жауап беру (Reply To):Көшірмесі (CC):Жасырын көшірмесі (BC):Тема (Subject): Хаттың тақырыбы Сәлем, Джон!Сенің піл сатып алғың келе ме? Ізгі ниетпен, Василий Пупкин, атқарушы директорЖШС «Рога и копыта»,Санкт-Петербург, Рогокопытная көшесі-2тел. +7 (812) 111-22-33факс +7 (812) 111-22-34http://rogakopyta.ru сәлемдесу негізгі мәтін қол қою фирманың реквизиттері жалғанды файлдар(attachments) Пошталық программалар Outlook Express – Windows-тың құрамындаOutlook – Microsoft Office-тің құрамындаTheBat (http://www.ritlabs.com) Мүмкіндіктері:хабарламалар құру, оған файлдарды жалғаухабарламаларды қабылдау және жөнелтухабарламаларды кері жөнелту (forward)көрсетілген мерзім бойынша поштаны автоматты түрде тексеріп отыруадрестік кітапша (контакттар тізімі)хабарламаларды қапшықтарға сорттау Көптеген серверлерде поштамен Web-сайт арқылы жұмыс істеуге болады (Web-интерфейс)! ! Телеконференциялар, форумдар Телеконференциялар (конференциялар, жаңалықтар топтамасы) – хабарламалар алмасу түрінде болатын дискуссия. Модератор (администратор) - деп хабарламаларды:off-topic (бөгде хабарламалар, жарнама)басқа қатысушыларды балағаттағаныұятты сөздер жазылғаныүшін алып тастауға құқылықатысушыны айтады FAQ (Frequently Asked Questions)ЧаВо (жиі қойылатын сұрақтар) – жаңадан үйренушілердің жиі қоятын сұрақтары мен олардың жауаптарының тізімі.Тред (жіп, thread) сұрақтан, сол сұрақтың жауаптарынан және комментарийлердан тұратын хабарламалардың тізбектелген жиынтығы аватор ник (псевдоним) цитата Ник (ағылш. nickname) – лақап ат, псевдоним. Іздеу жүйелері Индекстер – интернетті үнемі бақылай отырып, деректер базасын толтырып отыратын робот-программалар. Каталогтар – тәжірибелі мамандардың(гидтер) өз қолымен толтырылатын деректер базасы. Көптеген сілтемелерді тауып береді кейбір сілтемелер тақырыпқа сәйкес келмейдікеректісін таңдап алу қиын сілтемелер каталог тақырыптарына сәйкес келеді сілтемелердің саны әлдеқайда аз www.google.com, www.yandex.ru, www.rambler.ru www.yahoo.com, www.google.com, list.mail.ru, www.yandex.ru Гибридтік жүйелері – индекс + каталог. Нақты уақыт кезеңінде әңгімелесу (online) Чаттар (ағылш. chat – әңгімелесу) нақты уақыт кезеңінде мәтіндік хабарламалар түрінде сөйлесуWeb-чаттар (Web-парақтарда): барлығының құқығы бірдейIRC-чаттар (Internet relay Chat, 1988) арналарда «сөйлесу», кейбіреулерге жеңілдіктер ұсынатын арна операторлары бар Нақты уақыт кезеңінде әңгімелесу (online) ICQ (ағылш. I Seek You), «аська», Интернет-пейджер. Тіркелу: www.mirabilis.com, нөмір 23456789Мүмкіндіктері:диалогтоп болып талқылауфайлдармен алмасуорысша версиясы icq.rambler.ru Интернет-телефон Skype (www.skype.com, www.skype.ru) нақты уақыт кезеңінде сөйлесу ТЕЛЕФОН СТАНЦИЯСЫ Skype Skype Тегін Skype – Skype телефон қоңыраулары Файлдар алмасу Топтық және жеке чаттар Телеконференциялар (9 адамға дейін) АқысынаЖергілікті және ұялы телефондарға телефон шалу Қарапайым телефондардан келіп түскен қоңырауларды Skype-та қабылдау Дауыстық хабарламалар мен SMS-терді қабылдау және жөнелту Ұялы телефон арқылы интернет WAP (Wireless Application Protocol)ойындарды, музыканы, ауа райы болжамдарын жүктеубайланыс операторларының, метеосайттар, электронды пошта, Интернет-дүкендердің сайттары ғана бағасы қымбат (ескі технологиялар)мүмкіндіктері шамалы GPRS (General Packet Radio Service) немесе EDGE (Enhanced Data for Global Evolution)кірістірілген браузер (Opera Mini – парақтарды сығу)Java тілін қолдауe-mail-ға қажетті кірістірілген программакомпьютерде модемнің орнына қолдануға болады Смартфондар: сонымен қатармузыканы ойнату, видеофото мен видео түсіруоперациялық жүйе, офистік программалар Нетикет Нетикет (net + etiquette) – интернетте сөйлесу кезінде әдептілікті сақтау ережесі.Электронды пошта:хаттың тақырыбы, сәлемдесу, қол қоюсөздерді бас әріптермен жазбауалдын-ала келісім болмаса көлемі үлкен файлдарды жібермеужүктелетін файлдарды(*.exe) жөнелтпеуұятты сөздер мен түсініксіз сөз тіркестерін қолданбауФорумдар:сұрақтар мен жауаптар тізімін әуелі оқып шығу (FAQ, ЧаВо)форумның тақырыбынан ауытқымау (off-topic – «тақырыптан тыс»)сөздерді бас әріптермен жазбау басқа қатысушыларды балағаттамауЧаттар:өзгелердің әңгімесіне кіріспеу сөйлесіп отырған адамыңыз кетіп қалса, оған ренжімеу