К?кшетау. Ілияс Жанс?гіров.Ана тілі

Шығыс Қазақстан облысы,Зырян қаласы, № 9 жалпы білім беретін орта мектептіңбастауыш сынып мұғалімі Нуксарина Альмира Кабдуалиевна
Тақырыбы: Көкшетау. Ілияс Жансүгіров.
Мақсаты: Оқушыны Ілияс Жансүгіровтің «Көкшетау» атты өлеңін мәнерлеп, түсініп оқуға үйрету, өлеңнің өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау, өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
Түрі: аралас сабақ. Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену. Көрнекілігі: суреттер, кесте.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа әзірлік. Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: 1. «Ыстық орындық» бойынша сұрақ қою. Ең үздік сұрақ, ең қызықты сұрақ, ең мазмұнды сұрақ, ең қиын сұрақ деген нминациялар шығару.Жазушы қандай оқиғаға куә болды? Жалғыз өркешті нар түйе қай жерді мекендеп жүр екен? Түйе ботасын ертіп қайда кетпекші болды? Түйенің иесі ботаны құшақтап тұрып не деп айтты?
1. Шығармашылық кесте толтыру.
шығарманың аты: Туған жердің ыстығы-ай
шығарманың авторы: Қали Сапарбаев
шығармадағы басты кейіпкер. Түйе мен бота
Мағынасына балама мақал: туған жердің күні де ыстық, түні де ыстық
Кім ұтты? Қылыш досы
2. Ойын «Мақал қуыспақ»
3. «Бұрыштар» Түйенің өз ботасын тастап кеткені дұрыс па?Бұл аргументті дұрыс деп ойлағандар шығып өз сөзімен дәлелдейді, дұрыс емес дегендер өз пікірін дәлелдейді? Кімнің пікірі саған жақын сол оқушының артына келіп тұрады. Қарсы топтың пікірі дұрысдесең ауысуға болады.
Автордың айтайын деген негізгі ойын тап. 2. Туған жер, туған ел жөніндегі мына мақал-мәтелдердің жалғасын тауып жаз.
Туған елдей ел болмас, 2. Кісі елінде сұлтан болғанша,
Туған жердей жер болмас. Өз еліңде ұлтан бол.
Жазушы қандай оқиғаға куә болды? Жалғыз өркешті нар түйе қай жерді мекендеп жүр екен? Түйе ботасын ертіп қайда кетпекші болды? Түйенің иесі ботаны құшақтап тұрып не деп айтты?
Ү. Мақсат қою кезеңі: 1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау. 2. Жаңа сабаққа даярлық.
Ілияс Жансүгіров туралы не білеміз? Оның қандай шығармаларымен таныстық? Ілияс Жансүгіров (1894 – 1938) - белгілі ақын әрі жазушы, Алматы облысында туған, «Балаларға тарту», «Құлагер», «Балаларға базарлық», «Малта» атты кітаптары бар.
Ү. Жаңа сабақ: кіріспе: Ілияс Жансүгіров – қазақ халқының аса дарындытақындарының бірі. Балаларға арналған шығармалар жазған . Ілияс Жансүгіров «Көкшетау» өлеңінде айшықты, көркем, бейнелі сөздерді шебер қолданған. Міне, осы өлеңінен әсемдік пен көркемдікті байқап, әсемдікті сипаттап, сүйсініп көрелік. Оқулықпен жұмыс: мәнерлеп, түсініп оқу. Әр шумаққа көңіл бөле отырып, талдау. Таудың әсемдігі мен көркемдігі өлеңнің қай шумақтарында айтылған? (2, 4, 5, 6, 8). Ақын суреттеген таудың биіктігі өлеңнің қай жолдарынан көрінеді? (3, 4). Ақын тауды кімге теңейді? (бойын күткен сұлуға).
ҮІ.Түсінгендерін тексеру: Өлеңдегі бейнелі, көркем сөздерді мына сызбаға сүйеніп, теріп жаз.

Қандай тау? Қандай тас?

Жомарт малта
Момақан маржан
Шипа ақық, меруерт
Бір нәрсені басқалардан бөлектеп, көзге ерекше түсетіндей етіп көрсету үшін көркем, бейнелі сөздер қолданылады. Мысалы: «тау» сөзіне қатысты өлеңдегі «момақан тау», «жомарт тау» дегендердегі «момақан», «жомарт» сөздері тау суретін ерекшеле, бейнелеп көрсетіп тұр.

ҮІІ. Қорыту. Бүгін не жайлы білдік? Саған бұл өлең ұнады ма? Ұнаса несімен ұнады?
ҮІІІ. Үйге тапсырма: 1. Түсініп, мәнерлеп оқу, мазмұнын әңгімелеу. 2. Бағалау.