Презентация к уроку по чувашской литературе к рассказу Е.Лисиной Кусок хлеба (на чувашском языке) (6 кл)
Урок теми: Зăкăр чĕлли: пысăк-и вăл, пĕчĕк-и? Урока хатĕрлекенĕ: Татьяна Анатольевна Васильева, чăваш чĕлхипе литература вĕрентекенĕ Чăваш Республики, Сĕнтĕрвăрри районĕ, Октябрьскинчи пĕтĕмĕшле пĕля паракан вăтам шкул Урок эпиграфĕ: Мухтав та пехилĔмĕр-ĕмĕреТарпа тăварланнăЫраш зăкăрне. Митта Вазлейĕ Тест ыйтăвĕсене хуравлăр 1) Ева Лисина калава кама халалласа зырнă? а) Затракасси ачисене ă) Зĕн Зырма ачисене б) Зĕньял ачисене 2) Амăшĕ ачисене ăзта тата мĕн тума ярать? а) кяршĕ яла, лавккана ă) район центрне, пульница б) уя, тыр вырма 3) Район центрĕ мизе зухрăмра пулнă? а) 7 зухрăмра ă) 5 зухрăмра б) 6 зухрăмра 4) Еля мĕн пирки аппăшĕпе район больницине кайма килĕшет? а) зăкăр зиес килнĕ пирки ă) аппăшне сыватас килнĕ пирки б) райуна кайса курас килнипе 5) Лавккана кĕрсен Лисук мĕн илесшĕн пулать? а) зăкăр ă) премĕк б) канихвет 6) Больницăра врачсем Лисука инвалид справкине параззĕ-и? а) параззĕ ă) памаззĕ 7) Ачасене пульницăра кам пулăшать? а) санитарка ă) урасăр салтак б) тухтăрсем 10) Еля мĕнле тĕлĕк курса зывăрать? а) ачасемпе вылянине ă) амăшĕ зăкăр пĕзернине б) хăмăл вырнине 9) Хĕр ачасем зăкăра зисе яраззĕ-и? а) зиеззĕ ă) пĕрре те зимеззĕ б) зуррине зинĕ 8) Столовăйра хĕр ачасене мизе чĕл зăкăр панă? а) 1 чĕл ă) 2 чĕл б) 4 чĕл -Мĕншĕн хĕр ачасем амăшне зăкăр зиейменни зинчен нимĕн те каламаззĕ? - Калавра хăш вырăн сире уйрăмах хумхантарчĕ? -Калав пузламăшĕнчи хĕрсем Еля зине мĕншĕн кяренеззĕ? Вĕсем тĕрĕс кяренеззĕ-и е Ельăн лавккаран ытларах зăкăр илмелле-ши? Хайлаври цитатăсем Эпĕ запла шутлатăп «Хĕвел вĕрекен шыв тăкăннă евĕр зутатать» «Пит-куза тар зиет. Зулзăсем лапсăр кайнă, тата вĕри сывлăш вĕлтĕртетет» «Эпĕ ытамланă зĕр пичĕ – зăкăр пĕзерме хунă кăмака тĕпĕ пек – вĕри те асамлă» «Манăн ĕмĕт – юмах пек: киле кайнă чух хирте канма ларăпăр та пĕр чĕллине зурмаран хузăпăр, никамран вăтанмасăр вăраххăн чăмлăпăр, ĕмĕпĕр… Тепĕр чĕллине киле илсе зитересчĕ... Килте визĕ татăк тăвăпăр – каллех зăкăр зимелле пулать!» «Вăл (амăшĕ) пĕчĕк ача пек савăнса каять, кулать, аппапа иксĕмĕре зĕнĕ кĕпе зĕлесе парасшăн ĕмĕтленет». «Анчах ку суя зез: пирĕн килте укзана туртса тăракан шăтăк ахаль те нумай» Кусок хлебаНа обочине тротуара лежал кусок хлеба. С аппетитной корочкой, с румяным нежным изломом. Казалось, хлеб еще дышит теплым ароматом печи.Может, выронил его торопившийся на завод рабочий, может, бросил раскапризничавшийся карапуз – кто знает. Бойкий городской воробей нацелился было отведать свежего хлебца и бочком, бочком запрыгал к нему, но откуда-то появились огромные пыльные сапоги, и воробью пришлось отлететь подальше. Потом через хлеб перешагнул туфельки на тоненьких, как два карандаша, каблучках, чуть не зацепив, прокаркали старушечьи чувяки. Шли и шли по тротуару люди…Чей-то небольшой, хорошо начищенный ботинок поддел хлеб носиком – и полетел он, как футбольный мяч, крутясь в пыли, на самую середину дороги.Плотный веснушчатый мальчишка в спортивной курточке рассмеялся довольно – удар что надо! Кусок хлеба полетел как раз туда, куда он метил.- Грех!... Грех-то!... Большой грех! – раздалось возле.Мальчишка оглянулся. Недалеко стоял старик. Дряхлый старик, морщинистый, продубленный солнцем и годами. Поглядел старик налево, поглядел направо: не видать ли где машины. И мелкими шажками засеменил на середину дороги. Нагнулся, кряхтя, поднял хлеб, сдул с него пыль и бережно понес к ближайшему газону:- Пусть хоть птички поклюют! Икĕ калава танлаштарасси Танлаштармалли ыйтусем Ева Лисинăн «Зăкăр чĕлли» А. Нуйкинăн «Кусок хлеба» Калава хăзан зырнă? Тĕп сăнарсем зăкăр хакне пĕлеззĕ-и? Тĕп сăнарсем зăкăрпа мĕн тăваззĕ? Калав пире мĕн зинчен шухăшлаттарать? Икĕ калава танлаштарасси Танлаштармалли ыйтусем Ева Лисинăн «Зăкăр чĕлли» А. Нуйкинăн «Кусок хлеба» Калава хăзан зырнă? Тăван зĕр-шывăн Аслă вăрзи хыззăн Тăван зĕр-шывăн Аслă вăрзи хыззăн Тĕп сăнарсем зăкăр хакне пĕлеззĕ-и? пĕлеззĕ иртен-зярен зынсем те, арзын ача та – пĕлмеззĕ, ватă зын – пĕлет Тĕп сăнарсем зăкăрпа мĕн тăваззĕ? зăкăра яшкапа зисе сая ямаззĕ, ăна кайран пĕчĕккĕн-пĕчĕккĕн тутанса зиме ĕмĕтленеззĕ арзын ача зăкăр татăкне тапса ярать, ватă зын пуз тайса (пĕшкĕнсе) илет те кайăксене парать Калав пире мĕн зинчен шухăшлаттарать? зăкăр – пысăк пурлăх, ăна упрамалла зăкăр – пысăк пурлăх, ăна упрамалла В.Е. Маковский «Свидание» …кунне пине яхăн зын вызăпа тата шăнса вилнĕ … Кашни зăкăр тĕпренчĕкĕ ылтăнтан хаклă пулнă Ĕзлекен зынсене кунне 250 гр, ыттисене 125 гр зăкăр тивнĕ. Хăш-пĕр кунсенче зăкăр зынсем патне зитейменни те пулнă. Дневник Тани Савичевой Зăкăр зинчен кластер, синквэйн тăвасси зăкăр апат пурнăз савăнăз хĕвел пуянлăх вăй-хăват зĕр парни тараватлăх Мĕн вăл зăкăр? Япала ячĕ 2 паллă ячĕ 3 глагол Предложени Пĕтĕмлетя сăм. зăкăр ăшă, кăпăшка пизет, тăрантарать, савăнтарать Зăкăртан асли зук зăкăра хисепле Пĕтĕмлетя -Зăкăр чĕлли хăзан пысăкрах пĕлтерĕшлĕ-ши? - Эсир мĕнле шутлатăр: зăкăр чĕлли пысăк-и е пĕчĕк-и? «Зăкăр - чи хаклă тупра» шухăшлав зырма. визĕ ĕзрен пĕрне суйласа илмелле Киле ĕз А.Воробьевăн сăввисене илемлĕ вулама. Зăкăр зинчен 5 ваттисен сăмахĕ тупса пăхмасăр вĕренме Ытларах пĕлес текенсем валли: Исаев Мĕтрин «Лисук чăптазă» повезне вулама