Степени прилагательных. Урок татарского языка для 4го класса (русскоязычные дети)

Татарстан Республикасы Тәтеш муниципаль
районы МБГББУ «Тәтеш 2 нче урта гомуми белем
бирү мәктәбе”нең югары категорияле татар теле
һәм әдәбияты укытучысы Фәткуллина Халидә
Һадый кызының 4 нче сыйныф укучылары
өчен Татарстан Республикасында
укытуның сыйфатын камилләштерү
методлары ярдәмендә күрсәтелгән
ачык дәрес конспект –планы.

2013 ел
Тема: Сыйфат дәрәҗәләре.
Максат: 1. -инди?, ниндирәк? соравын искә төшерү, сорауларга дөрес
җавап әйтү күнекмәләрен ныгыту;
-сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсендәге –рак,-рәк кушымчаларын
куллана белүне, иң, бик кисәкчәләрен дөрес куллана белүне
камилләштерү ;
2.-предметларны сүрәтли, чагыштыру аша диалогик сөйләм
күнекмәләрен үстерү;
-гомумиләштереп нәтиҗә ясый белү күнекмәләренә өйрәтү;
3.-матурлыкны, яхшылыкны бәяли, күрә белү сыйфатларын
тәрбияләү.
Җиһазлау: Р.З.Хәйдәрова “Татар теле”(78нче-79 нчы битләр), компьютер презентацияле, карточкалар, иҗади биремнәр, интерактив такта, мэнэдж мэнт, А4 кәгазе.
Дәрес тибы: ЛГКФ, СКФ-сөйләм күнекмәләрен формалаштыру.
Слайд №1
Кызыл-[къызыл]
Вак- [wакъ]
Озынча-[озонча]
Ачы-[ачы]
Кушымта №1.
Слайд №2.
я - шел, зәң - гәр, о- зын, са - ры
Кы - зыл, кеч -ке - нә, а- чы, бал - лы
Ях - шы, файда -лы, су -лы, а - чы
кы - зыл, са -ры, түгә- рәк, бал –лы.
Кушымта №4.
Слайд №3.
Яшел - яшел-рәк
Зәңгәр - зәңгәр-рәк
Матур - матур-рак
Яхшы - яхшы-рак
Кушымта №5.
Слайд №4.
Нинди? Ниндирәк?
Болытлы Болытлы+рак
Матур матур+рак
Сары сары+рак
Зур зур+рак
Тәмле тәмле+рәк
Кушымта №6.
Слайд №5.На слайде рисунки : груша, лимон, алма, лук, кыяр, чия.
Кушымта №7.
Слайд №6.
Яшел ямь-яшел
Сары сап-сары
Кызыл кып-кызыл
Тәмле бик тәмле
Кечкенә иң кечкенә
Кушымта №8.

Слайд №7.
Нинди? ниндирәк?
Зур җылырак кап-кара
Салкын озынрак ап-ак
Вак карарак зәп-зәңгәр
бик матур
Кушымта№9.

Слайд №8.
Өй эше.
78 бит,1нче күнегү,кагыйдәне өйрәнергә.
Сыйфатның 3 дәрәҗәсен дә кулланып 5 җөмлә язарга.
Кушымта№10.
Кушымта №4.(карточка, 4 шт)
. - шел зәң - ... .- зын са - ..
Кы - ... кеч -.. - нә . – чы бал - ..
Ях - .. файда -.. су -.. а - ..
.. – зыл .. –ры түгә- ... ... –лы
Кушымта №6.(карточка,4шт.)
Нинди? Ниндирәк?
Болытлы
Матур
Сары
Зур
Тәмле
Кушымта №7.(карточка,4 шт.)
сары, ачы, озынча, файдалы
яшел, озынча, сусыл, тәмле
матур, баллы, кызыл, түгәрәк
кызыл, түгәрәк, вак, тәмле
Ситуатив биремнәр өчен сүзләр.
“Ашханәдә” “Дәрестә” ” Бакчада” “Бәйрәмдә”
Зур, салкын, озынрак, җылырак, ап-ак, кап-кара, бик матур, зәп-зәңгәр, вак, карарак.
Кушымта№9.
Дәрес этаплары Этапның эчтәлеге
I   Оештыру моменты:
Укучыларның дәрескә әзерлеген тикшерү.
Укытучы өчен максат: балаларда яхшы кәеф, эшлисе килү халәте тудыру. Моның өчен укучылар белән әңгәмә үткәрү.
Укучылар өчен максат: дәрескә игътибар булдыру. − Хәерле иртә, балалар!
− Кәефләрегез әйбәтме? “Көнне яхшы сүз белән башласаң, бөтен көнең яхшы үтәр”, - диләр. Әйдәгез әле, бер-беребезне яңа көн белән котлыйк.
 -  Хәлләрегез ничек?
 -  Рәхмәт, яхшы.
 -  Ә, сезнең хәлләрегез ничек?
 -  Рәхмәт, әйбәтII  Актуальләштерү:
1.Укытучы өчен максат: Үткән теманы аңлау дәрәҗәләрен ачыклау, үзләштерү. Укучыларга мөстәкыйль рәвештә эшләү өчен проблемалы ситуация тудыру.
2.Укучылар өчен максат: сүз байлыкларын тикшерү;
Уку максатын билгеләү.
Алымнар:
1. Фонетик күнегү.
2. Аудирование.
РЕЙКОФ-ТАЧДАУН
3.РАУНД ТЕЙБЛ
-Ученик под номером 1 берет лист А4, делит на 4 части, раздает своим партнерам по столу.
Балалар сүзләрне кабатлыйлар, дөрес әйтү күнекмәләре, [о,а,ы,w,къ]-азларын искә төшерәләр.Слайд №1.
Кызыл-[къызыл]
Вак- [wакъ]
Озынча-[озонча]
Ачы-[ачы]
Кушымта №1.
Балалар билгесез үткән заман хикәя фигылен ишеткәндәторып басалар,ә башка фигыль формасы булганда утырып торалар.
Прослушайте и выбирете глаголы в неопределенной форме
-Биргән,ала, үскән, киткән, кызара, туа , яши, ашаган.
Кушымта №2.
Балалар биремне үзгәртәбез, структура шул ук кала.Прослушайте выбирайте слова , в которых есть [о]
-Баллы, оялган, тора, ялкау, олы,куян, помидор,озынча.
Кушымта №3.
РАУНД ТЕЙБЛ структурасы буенча
балалар чиратлашып карточкадагы бирелгән эшне эшлиләр.
. - шел, зәң - ..., .- зын, са - ..
Кы - ..., кеч -.. - нә, . – чы,бал - ..
Ях - .., файда -.., су -.., а - ..
.. – зыл, .. –ры, түгә- ..., ... –лы.
Кушымта №4.
Тикшерү өчен интерактив тактада җавабы чыга , слайд№2
III. Төп өлеш.
Укытучы өчен максат:
Сыйфат гади дәрәҗәдә нинди? соравына җавап бирүен, чагыштыру дәрәҗәдә -рак,-рәк кушымчасы ярдәмендә ясалышын һәм ниндирәк? соравына җавап бирүен укучыларга күрсәтү.

Укучыларга мөстәкыйль рәвештә эшләү өчен проблемалы ситуация тудыру.
-Бу сүзләр нинди сорауга җавап бирәләр?
-Нинди соравына җавап бирәләр.
-Кайсы сүз төркеме нинди соравына җавап бирә?
-Сыйфат.
Бик дөрес, афәрин.
-Сыйфат предметның нинди билгеләрен белдерә?
-Предметның хәлен, тәмен, төсен, формасын белдерә.
-Татар телендә сыйфат 4 дәрәҗәдә була.Бүген шуларның 3 се турында сөйләшербез.
1нчесе гади дәрәҗә(простой степень прилагательного) нинди соравына җавап бирә.
Балалар , игътибар белән интерактив тактага карагыз әле(слайд №3)
Кушымта №5.
Яшел - яшел-рәк
Зәңгәр - зәңгәр-рәк
Матур - матур-рак
Яхшы - яхшы-рак
Беренче баганадагы сүзләр икенче баганадагы сүзләрдән нәрсә белән аерылып торалар?
-рак, -рәк кушымчалары белән.
Дөрес.
Нинди нәтиҗә ясап була?
Димәк, сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсе –рак, -рәк кушымчасы ярдәмендә ясала.
Дөрес, балалар.
Нинди сорауга җавап бирә инде бу сыйфатлар?
Ниндирәк?
Булдырдыгыз,афәрин.
IV. Яңа теманы ныгыту.
Укытучы өчен максат: Сыйфат чагыштыру дәрәҗәсе -рак,-рәк кушымчасы ярдәмендә ясалуын һәм ниндирәк? соравына җавап бирүенә карата күнегүләр эшләтү , белемнәрен ныгыту.
Укучылар өчен максат: Сыйфатның чагыштыру дәрәҗәдәге кушымчаларны дөрес куллана белүләренә ирешү; актив сөйләмгә кертү;
СИМАЛТИНИУС РЕЛЛИ ТЕЙБЛ структурасы.
-В этой структуре 2 ученика одновременно выполняют письменную рабрту по карточкам на отдельныхлисточках и по окончанию передают друг-другу на взаимную проверку.
Балаларга карточка таратыла.Ике укучы иңгә-иң партнерлар бер үк вакытта карточкаларга эшне эшлиләр. Вакыт чыккач, карточкаларны тикшерү өчен алмаштырышалар.
Нинди? Ниндирәк?
Болытлы
Матур
Сары
Зур
Тәмле
Тикшерү өчен интерактив тактада җавабы чыга (слайд №4.)
Кушымта №6.
V. Ял минуты.
ФИНК-РАЙТ-РАУНД РОБИН структурасы
-Во время выполнения данной структуры ученики обдумывают ответ ,записывают и по очереди обсуждаютсвои ответы в команде.
Балалар карточкадагы билгеләр аша (слайдтан №5) кирәкле яшелчәне дөрес табып әйтергә тиеш булалар.
1.сары,ачы, озынча, файдалы.(лимон)
2.яшел,озынча, сусыл,тәмле.(кыяр)
3.матур, баллы, кызыл, түгәрәк.(алма)
4.кызыл, түгәрәк, вак, тәмле.(чия)
Кушымта №7.
VI.Диалог төзү.
Укытучы өчен максат: теманы үзләштерүдә активлыкка һәм мөстәкыйльлеккә юнәлтү.
Укучы өчен максат: үзләштерелгән белемнәрне мөстәкыйль рәвештә сөйләмдә дөрес куллана белергә өйрәнү;
КОНЕРС структурасы
-ученики распределяются по разным углам для выбора себе тему для диалога.
МИКС ПЭА ШЭА структурасы
-ученики под музыку каждой группы создают пару и на эту тему из 4-х реплик, используя все степени прилагательных, составляют диалог.
Сыйныф бүлмәсендә төрле почмакка ситуатив биремнәр куелган,Мәсәлән: “Ашханәдә”, “Дәрестә” ,” Бакчада”, “Бәйрәмдә”. Балалар үзләренә ошаган урынга киләләр һәм иң якын партнеры белән кара-каршы басып кечкенә диалог төзиләр.
VII.Дәреслек һәм дәфтәр белән эшләү.
Укытучы өчен максат: Укучыларга мөстәкыйль рәвештә эшләү өчен проблемалы ситуация тудыр.
Укучылар өчен максат: структураны мөстәкыйль куллана, аера белү.78 нче бит , 1нче күнегү,кагыйдәне укырга һәм сорауга җавапны табарга.
-Сыйфатның 3нче артыклык дәрәҗәсе ничек ясала?
-бик,иң кисәкчәләре белән ясала.
-Ә төсләрдә ничек ясала?
-Ә төсләрдә сүз алдына сүзгә охшаш иҗек өстәлеп ясала.
Слайд №6.Кушымта №8.
Яшел ямь-яшел
Сары сап-сары
Кызыл кып-кызыл
Тәмле бик тәмле
Кечкенә иң кечкенә
Үзбәя кую
VIII.Өй эше бирү.
Укытучы өчен максат: яңа материалны ныгыту, үзләштерү.
Өй эше бирү моментының төп максаты –сыйфат дәрәҗәләрен ныгыту. Өй эшен биргәндә укытучы укучыларның иҗади күзаллау күнекмәләрен үстерүне, сүзлек белән эшләү күнекмәләрен ныгытуны күз алдында тота.
Укучылар өчен максат: структураны мөстәкыйль куллана, аера белү. 
 
 
Йомгаклау
-- Балалар, кем әйтә ала, без бүген нәрсә белдек?
-Сыйфатның ничә дәрәҗәсе бар?
-Бүген нинди дәрәҗәләрен өйрәндек?
-Нинди кушымчалар ярдәмендә чагыштыру дәрәҗәсе ясала?
-Артыклык дәрәҗәсе ничек ясала?
- Бүген алган белемнәрегезне киләчәктә дөрес кулланырсыз дип ышанып калам.
Бәяләү.
 Дәрестә актив катнашкан укучыларга һәм мөстәкыйль эшләр өчен көндәлеккә билгеләр кую.
Дәрестән чыгу билеты.
Балаларга карточка бирелә, биремне карточкаларда эшлиләр, киткәндә эшләрен калдыралар.
Бирелгән сүзләрне 3 төркемгә бүлеп язарга. Зур, салкын, озынрак, җылырак, ап-ак, кап-кара, бик матур, зәп-зәңгәр, вак, карарак.
Кушымта№9.
Слайд №7.(тикшерү өчен)
Өй эше бирү . Слайд №8
78 бит,1нче күнегү.кагыйдәне өйрәнергә.
Сыйфатның 3 дәрәҗәсен дә кулланып 5 җөмлә язарга.
Сау булыгыз.