План-конспект по крымскотатарскому языку 3 класс. на тему : Метиннинъ къурулышы

План-конспект къырымтатар тилинден. 3-б сыныф. Абильтарова Р.А. Дерснинъ мевзусы: Метиннинъ къурулышы.
Дерснинъ макъсады: талебелернинъ метин акъкъында бильгилерини, къабилиетлерини тешкермек ве пекитмек; сёз байлыкъларыны арттырмакъ; метинде эсас фикирни ифаделемеге огретмек, онынъ къысымларыны бильмеге ве талиль этмеге огретмек; ана тилимизге севги дуйгъусыны ашламакъ; балаларда гузеллик дуйгъусыны тербиелемек.
Дерснинъ кетишаты:
I. Тешкилий къысым:
– Селямлашув!
Эв вазифесини тешкирюв.
Хаталар устюнде иш.
II. Янъы мевзуны анълатув
Балалар, бугунь дерсимизде метин акъкъында лаф юрсетеджекмиз. Бугунки мевзумыз: Метиннинъ къурулышы.
- Метин – бу недир? Тешкиремиз. (джеваплар).
Метин – бу грамматик ве мана джеэттен багъланып кельген бир къач джумлелердир. Джумлелер белли бир тертипнен келелер. Метин бизим фикирлеримизни, дуйгъуларымызны ифаде этмеге имкян бере. Адет-узьре метиннинъ серлевасы ола.
1. 104-мешгъулиетнен иш.
- Метинни окъунъыз.
Сыгъырчыкъ.
Сейран аятнынъ къапусыны ачты.
Одагъа мышыкъ чапып кирди. Онынъ
тишлери арасында сыгъырчыкъ чапалана
эди.
Сейран мышыкънынъ агъызындан
къушчыкъны чекип алды. Сыгъырчыкъ
агъыр-агъыр нефес ала эди. Сейран оны
къафеске къойды. Вакътында ем, сув берди.
Бир къач куньден сонъ сыгъырчыкъ
тюзельди. Сейран сыгъырчыкъны учурып
йиберди. (Э. Акъмоллаев)
- Бу метинде не акъкъында айтыла? Метин къач къысымгъа болюнген? Биринджи къысмындан нени бильдинъиз? Къайсы къысмы энъ муим? Бу къысымдан нени бильдинъиз? Метиннинъ сонъуны окъунъыз.
2. Метиннинъ къысымлары
Кириш
Эсас къысым Олар айры абзац олуп, янъы сатырдан язылалар
Нетидже
- Балалар, дефтерлеринъизни ачып, бугуньки саныны ве мевзуны язынъыз.
2. Арифлерни догъру, темиз язув.
- Дефтерлерде Аа, Яя арифлерни темиз, догъру язынъыз.
- Янъы сырадан сыгъырчыкъ.агъыз, йиберди сезлерни язынъыз.
3. Дерсликнен иш. 104-мешгъулиетни язув.
- Энъ муим къысмыны язып алынъыз.
Практик иш. Козенеклерге къ арфинен башлангъан къушларнынъ адыны язынъыз. (с.51)
- Бу сёзлернен джумлелер тизинъиз. Къ, гъ арифлерден сонъ насыл созукълар (къалын я да индже) келе?
IV. Физдакъкъа.
V. Пекитюв
- Энди янъы мевзуны даа яхшы пекитмек ичюн, мен сизлерге метинлер береджем. Сиз оны дефтерге кочерип язаджакъсынъыз. Къысымларны корьсетеджексинъиз.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
- Башкъа серлеваны къоюнъыз.
- Бу икяени даа насыл девам этмеге мумкюн?
VI. Нетидже
– Бугунь дерсимизде насыл мевзунен таныш олдыкъ? (Метиннинъ къурулышы)
– Метин насыл къысымлардан ола? 
VII. Эвге вазифе:  бир метин язып, онъа план тизмеге
VIII. Баалав
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.
Чёмезчик.
Бир кунь Юсуф ве Эльмаз ёлдан торгъай баласыны таптылар. Къушчыкънынъ адыны Чёмезчик къойдылар. Онъа къафесчик ясадылар. Чёмезчик осьти. Балалар оны: «Чёмезчик! Чёмезчик!» - деп чагъыра эдилер. О учып келе эди. Балаларнынъ омузларына, колларына къона эди.
Сонъ о балабан олды. Озюне ем тапып башлагъан эди. Акъшамлары къафесчикке къайтып келе эди.
Бир акъшам къайтып кельмеди. Чёмезчик бир ерлерге учып кетти.