Саба?тан тыс іс-шара та?ырыбы Салауатты ?мір с?ру
Салауатты өмір сүру
Мақсаты: білімділік- денсаулықты сақтаудың басты жолдары зиянды, жат қылықтардан аулақ болып, салауатты өмір сүру екендігін ұғындыру;
тәрбиелік- оқушылардың бойына адами игі қасиеттерді қалыптастыруға, денсаулықтың қадірін түсініп сақтай білуге тәрбиелеу;
дамытушылық- ауырып ем іздегенше, ауырмаудың жолын іздеген әлдеқайда тиімдірек екендігін ұғындыру, салауаттылыққа дағдыландыру.
Көрнекілік: оқушылардың шығармашылық жұмыстары, интерактивті тақта, сызбалар.
Барысы
Кіріспе сөз. Бүгінгі тәрбие сағатымызды «Салауатты өмір сүрсең-қызғалдақтай өнерсің» деген тақырып төңірегінде әңгіме қозғамақпыз. Еліміздің келешегі жастардың қолында. Олар – білімді, жаңалыққа жаны құмар, ізденімпаз, еліне адал қызмет ететін жаңа буын өкілдері. Ол – мына отырған сендерсіңдер. Болашақ күтіп тұрған ауқымды істер атқару үшін білім мен мықты денсаулық керек. Сабағымыздың мақсаты – зиянды, жат қылықтардан аулақ болып, денсаулықты сақтаудың басты жолы салауатты өмір сүру екенін ұғыну.
Еліміздің Президенті Нұрсұлтан Назарбаев барлық қазақстандықтарға жолдаған «Қазақстан-2030» бағдарламасында халықтың салауатты өмір сүруіне қол жеткізу үшін негізгі 3 бағытта күрес жүргізу керек екенін көрсеткен болатын.
1-бағыт: «Темекі шегуді тоқтату»
2-бағыт: «Маскүнемдік пен араққа қарсы күрес»
3-бағыт: « Нашақорлыққа, наркобизнеске қарсы күрес»
Тәуелсіз Қазақстан мемлекеті қашанда салауатты өмір салтын уағыздайды. Жаңа тұрмыс, уайымсыз өмір, ұзақ ғұмыр, жан мен тәннің саулығы – салауаттылықтың негізі. Халқымыз «Бірінші байлық – денсаулық » деп тегін айтпаған. Адамға ең бірінші денсаулық керек. Адам денсаулығының жақсаруы салауатты өмір сүрумен байланысты.
Салауатты өмір салты (СӨС) – бұл өз денсаулығыңды сақтауға және нығайтуға бағытталған жұмыстардың жиынтығы. Сондықтан адам жанының, тәнінің тазаруы, денсаулығының жақсаруы ең алдымен салауатты өмір салтына байлаысты. Соңғы мәліметтер бойынша адам денсаулығының 53%-ы салауатты өмір салтына байланысты.
Адам денсаулығына әсер ететін факторлар
53%-салауатты өмір салтына
20%-тұқым қуалаушылыққа
17%-қоршаған орта жағдайына
10%-денсаулық сақтау мекемелеріне байланысты.
Денің сау болсын десең мынадай негізгі талаптарды орындау қажет.
СӨС ұстанымдары
1.Жеке бас гигиенасын сақтау.
2.Күн тәртібін дұрыс ұйымдастыру.
3.Дұрыс тамақтану.
4.Зиянды әдеттерден аулақ болу.
5.Спортен шұғылдану.
6.Қоршаған ортаның тазалығы.
7.Жанжалдар мен кикілжіндердің алдын алу.
8.Тиімді демалыс.
СӨС ұстанымдары бойынша тапсырмалар беріледі.
1.Жеке бас гигиенасын сақтау.
Гигиена – тазалық ережелері мен талаптар жиынтығы.Жеке гигиена үнемі тазалықты сақтауды қажет етеді, сонымен бірге таза ауада жүру, уақытында тамақтану, демалу, дене шынығу жаттығуларын жасау, уақытында ұйықтау да адамның денсаулығын сақтаудың басты шарттары. Жеке бас гигенасын сақтау үшін таза жүру керек.Жеке бас гигиенасының түрлері
Терінің тазалығы
Ауыз қуысы мен мұрын қуысының тазалығы
Шаш, тырнақ тазалығы
Киім гигиенасы
2.Күн тәртібін дұрыс ұйымдастыру
Күн тәртібі дегеніміз – әрекет пен демалыстың алуан түрін тәулік ішінде ұтымды, дәлме-дәл кезектестіріп отыру, олардың нақты, күнделікті қайталанып отыру реті.Дұрыс құрылған күн тәртібі денсаулыққа пайдалы.Күн тәртібін сақтайтындар уақтылы ұйықтайды, уақтылы тамақтанады, уақтылы не істейтіндігі жоспарланған. Сондықтан нені қанша уақытта, қалай істейтіндігі туралы жақсы біледі.
3.Дұрыс тамақтану.
Тиімді, дұрыс тамақтану денсаулықты сақтауға, ағзаның қалыпты өсуі мен дамуына, жұмыс істеу қабілетінің жоғарылауына және ағзаның қоршаған ортаның әр түрлі жағымсыз әсеріне қарсылығын күшейтуге ықпалын тигізеді.
Тамақтың құрамында витаминдер деп аталатын ерекше заттар болады. Егер дәрумендер тамақта жеткілікті болса адам жақсы өседі, ал жеткіліксіз болғанда ағзада әр түрлі өзгерістер болады.
Денсаулық туралы мақал-мәтел
1.Тәні саудың(жаны сау).
Жарлының байлығы – (денінің саулығы)
Шынықсаң(шымыр боласың)
Ауруын жасырған(өледі).
Аяғына қарап(асын іш).
2. Ауру (астан),
Дау (қарындастан).
Днеі сау адам – (дәулетті адам).
Ішің ауырса, (аузыңды тый).
Көзің ауырса, (қолыңды тый).
Денсаулығың сай болса, (көңілің жай болар).
Ас – (адамның арқауы).
3.Ауырып ем іздегенше, (ауырмайтын жол ізде).
Денсаулықтың қадірін (ауырғанда білерсің).
Спорт –( денсаулық кепілі).
Шайнамай жұтқан (ауырмай өлер).
Ауруы жоқтың (бағы бар).
Салауатты сұрақтар
1-топқа:
Денсаулықты сақтауға үйрететін ғылым.(Валеология)
Құрамында этиль спирті бар, ол не?(ішімдік)
Қоршаған ортаның адамға әсері бар ма?(бар, шамамен ағзаға әсер ету дәрежесі 17)
Шылымның зияны тиетін мүше(өкпе)
2-топқа:
Темекінің құрамындағы улы зат?(никотин)
Медицинаның атасы кім?(Гиппократ)
Зиянды әдеттер(темекі, арақ, есірткі)
Гигиена талаптарын орындамаудың салдары неге алып келеді?(ауруға, жаман әдетке)
Венн диаграммасы
Салауатты өмір салтын ұстанатын адам: мағыналы өмір сүреді, денсаулығы мықты, зиянды заттарға әуестенбейді, жеке бас гигиенасын сақтайды, спортпен шұғылданады, тиімді демалады, рухани бай, мәдениетті, көңілі көтеріңкі, жаны жайдары жүреді, өнімді еңбек етеді, адамгершілік қасиеті жоғары.
Зиянды әдеттерге әуес адам: темекі тартады, ішімдік ішеді, есірткі қолданады, мағынасыз өмір сүреді, отбасына кикілжің тудырады, денсаулығы нашар, өзіне сенімсіз, өнімді еңбек етпейді.
Қорытынды. Бүгінгі сабағымызда зиянды әдеттер, салауатты өмір салты туралы мағұлымат алдық. «Сау дене, азат ақыл, адал көңіл, үшеуімен болады өмір» деген нақыл сөзбен сабағымызды аяқтаймыз. Келешектің келелі істерін жүзеге асыру үшін салауатты өмір салтын қолдайтын білікті де іскер жастар боламыз деп сендіреміз.Осымен тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.