?сімдікті? вегетативтік м?шесі ретінде тамырды? сырт?ы ж?не ішкі ??рылысы

Пән сынып Күні
сабақ №:
Тақырып: Өсімдіктің вегетативтік мүшесі ретінде тамырдың сыртқы және ішкі құрылысы. №6 зертханалық жұмыс.
Өскіндерден тамырдың сыртқы құрылысын зерттеп білу (ас бұршақтың, асқабақтың, үрме бұршақтың және бидайдың).
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Оқушыларға тамырдың өсімдіктің вегетативті мүшесі екендігі, тамырдың дамуы, тамыр жүйелерінің типтері,олардың құрылысының ерекшеліктері,тамыр қызметі туралы түсінік беру;
Тәрбиелілігі:Тамырдың өсімдік тіршілігіндегі, табиғаттағы маңызын тамыр күтімін зерттеп, талдау арқылы оқушыларды ізденімпаздыққа, еңбексүйгіштікке, өзара ынтымақтастыққа тәрбиелеу
Дамытушылығы: Өсімдік шаруашылығы үшін тамыр жүйелерін дамыту туралы білімнің маңызын ашу; зертханалық жұмысты сауатты орындау дағдыларын қалыптастыруды жалғастыру.
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың типі: аралас
Оқыту әдістері: индуктивті, дедуктивті, иллюстративтік
Пәнаралық байланыс: сурет,органикалық химия
Сабақтың көрнекілігі: бағалау парағы, бейне слайдтар, кеппешөптер,
тәжірбиелік ыдыстар
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері Бөлінген уақыт Мұғалімнің іс - әрекеттері Оқушылардың
іс - әрекеттері
І. Амандасу, қызығушылықтарын ояту Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа қатысуларын тексеру. Оқушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру, ынта назарларын ұйымдастыру. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын және жоспарын хабарлау. Оқушыларың сәлемдесу. Топ басшысының топтың сабаққа қатысуы туралы ақпарат беруі.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. Карточкамен жұмыс
Суретті талдау. І. Тест жұмысы.
Ботаника нені зерттейтін ғылым?
А) Жануарларды
Ә) Вирустарды
Б) Өсімдіктерді
В) Балдырларды
2. Өсімдіктерге арналған Қазақстанның қызыл кітабы қашан шықты?
А) 1981 жылы
Ә) 1978 жылы
Б) 1996 жылы
В) 1999 жылы
3. Барсакелмес қорығы қайда орналасқан?
А) Қостанай
Ә) Маңғыстау
Б) Арал
В) Алматы
4. Жасуша ядросын ашқан ғалым?
А)Роберт Гук
Ә) А. Левенгук
Б) Роберт Браун
В) Янсендер
5. Тұқымдар нешеге бөлінеді?
А) 2
Ә) 3
Б) 4
В) 5
6. Жасушаны кім ашты?
А)Роберт Гук
Ә) А. Левенгук
Б) Роберт Браун
В) Янсендер
7. Жасуша қай жылы ашылды?
А) 1681 жылы
Ә) 1665 жылы
Б) 1609 жылы
В) 1610 жылы
8. Қазақстанда қызыл кітап тұңғыш рет қай жылы шықты?
А) 1981 жылы
Ә) 1999 жылы
Б) 1996 жылы
В) 1978 жылы
ІІ. Суретпен жұмыс
Микроскоптың құрылысын жазыңдар
3851910299085Микроскоп
құрылысы
1- окуляр
2- көру түтігі
3- объективтер
4- заттық үстелше
5- айна (лампа)
6- табан
7- тұтқа
8- бұрандалар
00Микроскоп
құрылысы
1- окуляр
2- көру түтігі
3- объективтер
4- заттық үстелше
5- айна (лампа)
6- табан
7- тұтқа
8- бұрандалар


III. Жаңа тақырыпты түсіндіру Гүлді өсімдіктердің мүшелері
273685236855Вегетативтік
00Вегетативтік
1948815194310Тамыр
Сабақ
Жапырақ
00Тамыр
Сабақ
Жапырақ

1943879199366 Гүл
Тұқым
00 Гүл
Тұқым
264795197485Генеративтік
00Генеративтік

Жаңа тақырыпты оқып – білу: Өсімдіктің вегетативтік мүшесі ретінде тамырдың сыртқы және ішкі құрылысы
165735177165Дара
00Дара
2400300160020 Қос
00 Қос
Сұхбаттасу кезеңі:
970280169545жарнақтылар
00жарнақтылар

59055278765қауыз
00қауыз
2521585282575Қабық
00Қабық

141605306070қалқанша
эндосперм
00қалқанша
эндосперм

162369543815 Жарнақ
00 Жарнақ


1828800181610Ұрық
00Ұрық
34290181610Ұрық
қ
00Ұрық
қ

3308985-224790 Тамырша
00 Тамырша

308610041910 Сабақша
00 Сабақша
34290095250Ұрық
00Ұрық
33089859525000171450095250Құрылысы
00Құрылысы

11906256223000
3621405153670Бүршікше
00Бүршікше

Сұхбаттасу кезеңі: Жаңа тақырыпты оқып – білу
Бүгін біз тамыр туралы айтамыз
1.Тамыр қандай мүше болып табылады?
2.Тамырдың негізгі қызметі қандай?
3.Тұқымда қандай мүше ең бірінші пайда болатынын еске түсіріңдер
4.Бақбақты тамырымен бірге жұлып көрдіңдер ме? Қиын ба? Неліктен?
1708785652780Қосқалы
00Қосқалы
1714500335280Жанама
00Жанама
13716007346950014382754089400097853540894000200025154305Тамыр
жүйесі
00Тамыр
жүйесі
17811751905Негізгі
00Негізгі
1419225812800014097008128000
Тамыр типтері
Қос және дара жарнақты өсімдіктердің тамырларын салыстырыңыз
202755538735 Шашақ
00 Шашақ
74041038735 Кіндік
00 Кіндік


Кеппешөппен жұмыс жасау. Өсімдіктердің тамырын қол әйнегімен қарап қай тамыр жүйесіне жататынын анықтау.
Бекіту кезеңі.
V. Сергіту сәті. Қол саусақтарына арналған жаттығулар
Алақанды уқалау.
Қолды қысу
Білезіктен айналдыру
Көзге арналған жаттығулар.
Көзді бірнеше рет жыпылықтату.
Көзіңмен ақырын оң жаққа, жоғары, солға, төмен қарай 3-4 рет айналым жаса Жаттығуды
орындарында отырып орындау.
VI. Бекіту.
Кесте толтыру І. Кітаппен жұмыс. Берілген өсімдіктердің тұсындағы санын дәл келетін тамыр жүйесінің бағанына жазыңдар.
1.Пияз 2. Сәбіз 3. Асқабақ 4. Асбұршақ 5. Қауын
6. Жүгері 7. Күріш 8. Қамыс 9. Сұлы
Кіндік тамыр жүйесі Шашақ тамыр жүйесі
                  ІІ. Суреттермен жұмыс. Бұл тапсырмада өсімдіктердің суреттеріне қарап мына сұрақтарға жауап беру
1. Мына өсімдік қандай өсімдік деп ойлайсыз?2. Қандай тамыр жүйесіне жатады?
ІІІ. Құпияхат тапсырмалары
Үш сөзден құрылған тамыр қызметі туралы сөйлем шығады.
3 6 9 5 1
10 15 1 13 8
3 13 4 2 9 14 11 7 12 1-Р, 2-У, 3-Т, 4-Н, 5-Ы, 6-А, 7-С, 8-К, 9-М,
10-Қ, 11-Ш, 12-І, 13-Е, 14-Ү, 15-О
5 ұпай.

Үш сөзден құрылған тамыр қызметі туралы сөйлем шығады.
3 12 9 11 5 1 4 2 9 6 2 7
3 2 5 8 10 2
1-Ө, 2-І, 3-Т, 4-С, 5-Р, 6-Д, 7-К, 8-Е, 9-М,
10-Г, 11-А, 12-А . 5 ұпай.
Тамыр- өсімдіктің вегетативті мүшесі
Тамыр өсімдікті топыраққа бекітеді.
Өсімдік тамыр арқылы су мен минералды заттарды алады,
Тамыр өсімдікті топыраққа бекітеді.
Өсімдік тамыр арқылы су мен минералды заттарды алады,
Тамырға қандай жүктеме түсетінін елестету үшін, күшті жел кезінде
қолшатырды ашып, ұстап тұру керек.
Бүкіл тіршілік бойы өсімдіктерде жаңа тамырлары түзіліп, ескілері өсіп
отырады. Өсімдіктің барлық тамырларының жиынтығын тамыр жүйесі
деп атайды.
VIІ. Рефлексия
VIII.Оқушыларды бағалау. Оқушыларды сабақта орындаған жұмыстарына қарай бағалаймын. Күнделіктеріне баға қойдырады.
ІХ.Үй жұмысы. Үй жұмысын күнделіктеріне жазып алады.

№ 6  Зертханалық жұмыс
Тақырыбы:Өскіндерден тамырдың сыртқы құрылысын зерттеп білу (асбұршақтың, асқабақтың, үрмебұршақтың және бидайдың).
Мақсаты: тамыр типтерімен танысу,тамыр жүйесін ажырату және оларды анықтай білу дағдыларын қалыптастыру.
Құрал-жабдықтар мен материалдар: кеппе өсімдіктер, үрмебұршақтың, бидайдың, пияздың сәбіздің өскіндері. Сабақ өсерден 10-15 кун бұрын пиязды батып туратындай етіп суы бар ыдысқа салып, ал сәбізді  топыракка көміп тастау.
Жұмыс барысы және нәтижесі:
1 .Үрмебұршак және бидай тұкымдарын  өсіру жұмыстарының нәтижесіне талдау.
Үрмебұршак және бидай  өскіндерінің  алғашкы даму барысында  қанша тамыр пайда  болады?          ———————————————————————————————————————
——————————————————————————————————————————————————-
Үрмебұршақтың тамыр жүйесінің дамуы мен бидайдың тамыр жүйесінің дамуында қандай айырмашылық бар?……………………………………………………………………………………………………………….
——————————————————————————————————————————————————
Үрмебұршақ пен бидайдың өсімдіктеріне тамыр жүйесінің қандай типі тән?
———————————————————————————————————————————————————————-
Жаңа дамып келе жатқан пияздың басын алып кара. Тамыр жүйесінің типін анықта. Сызбаға оның кандай тамырлардан тұратындығын жаз.
 
 
3.Кеппеөсімдпстердің жинактамасынан шашакты тамыр жүйесімен  өсімдіктерді жина. Олардың  аттарын жаз 
 
4.Сәбіздің тамыр жүйесін қара. Типін анықта.
5.Тамыр  жүйесінің  ерекше белгілері   туралы  қорытынды  жаса.
 Кіндік- —————————————————————————————————————————————- ———————————————————————————————————————————————————————–
Шашақ -  ———————————————————————————————————————————