Конспект урока по бурятской литературе на тему Эхэ т?рэл оромни (8класс)

Г_рэнэй бюджетнэ hуралсалай байгуулалта
“Хэжэнгын дунда (д__рэн) ниитэ kуралсалай интернат-kургуули»

Буряад литература
8 класс
Багша: Абидуева Л.Н.

Хэшээлэй темэ: Эхэ т_рэл оромни
Т_рэkэн гараkан нютагkааш
Т_рэл, инаг дайда
^лгы манай Дэлхэйдэ
^гы kэмнэй – мэдэлши!
Г. Дашабылов
Хэшээлэй т_сэб:
I. Эмхидхэлэй _е
II. Шэнэ темэ
– jайхан дурасхаалай арюун х_ш™™
– Творческо лаборатори. Уран _гын долгин дээрэ
III. Шэнэ эрдэм мэдэсэеэ бэхиж__лгэ
IV. Хэшээлэй д_н
Хэшээлэй зорилгонууд:
I. jургалгын:
– Г.Ц. Дашабыловай намтар ба т_рэkэн нютаг, байгаали тухай ш_лэг__дтэйнь танилсалга;
– ш_лэг__дэй гол бодол, уран аргануудые хараха, ойлгохо, элир__лхэ дадалтай болгохо;
– ш_лэг__дые уран гоёор уншажа kургаха
II. Х_гжэлтын:
– kурагшадай бэеэ даажа х_дэлхэ шадабари х_гж™™лгэ;
– kанамжаяа хэлэхэ, бодомжолхо шадабаринуудые х_гж™™лгэ;
– уран гоёор уншалга, аман ба бэшэмэл холбоо хэлэлгэ х_гж™™лгэ;
– уншалгаар гоё kайхан юумэ ойлгохо мэдэрэл т_р__лгэ;
III. Х_м__ж__лгын:
– уран уншалгаар ниг__лэсхы kайхан сэдьхэлтэй х_н__дые х_м__ж__лгэ;
– т_рэл нютагтаа дуратай, т_рэлхи хэлээрээ омогорхохо х_н__дые х_м__ж__лгэ;
– _ндэkэн арадайнгаа ёkо заншал, kургаалнуудые баримталан, тоонто нютагай удха шанар ба оршолон тойронхи байгаалияа гамнаха тухай;
– х_м__ж__лгын х_дэлмэри _нгэргэлгэ;
– ажалайнгаа д_нг™™р бэе бэедээ сэгнэлтэ табилга.
Хэрэгсэл:
Г. Ц. Дашабыловай портрет, поэдэй номууд, тестн__дтэй карточканууд
Хэшээлэй ябаса:
I. Эмхидхэлэй _е
– jурагшадай анхарал эмхидхэлгэ;
– б_лэг™™р х_дэлмэри эмхидхэлгэ (kурагшад 3 б_лэгтэ хубаарна);
– хэшээлэй зорилго ба т_сэбтэй kурагшадые танилсуулга.
Хэшээлэй шиидхэхэ асуудал
– jурагшадГ. Ц. Дашабыловай ш_лэг__дые уншажа, шагнажа, удха дээрэнь х_дэлжэ, уран аргануудыень элир__лжэ, т_рэл нютаг тон д_тын нангин юумэн ба х_нэй ажабайдалда аргаг_й ехэ удха шанартай гэжэ мэдэрэл т_р__лхэ
Г. Ц. Дашабылов “Бургаастайн горхон” (анхарал, шэглэл эмхидхэхэ зорилготой жэшээтэ уран уншалга – kурагша уншана )
II. Шэнэ темэ
1) jайхан дурасхаалай арюун х_ш™™
– _гэн__дэй удха тайлбарилга: дурасхаал, х_ш™™, эрдэни
Г. Ц. Дашабыловай намтар, поэзи тухай элидхэл шагналга
(1-дэхи б_лэг kурагшадай шэнжэлэлгынгээ х_дэлмэри аршалалга);
– 2-дохи, 3-дахи б_лэг__дэй kурагшад элидхэл шагнажа, поэдэй намтарай гол шатануудыень тэмдэглэнэ, т_шэглэхэ схемэ зурана;
– ажалай д_нг™™р асуудалнуудые табижа, з_бшэн хэлсэлгэ.
Тобшолол
2) Творческо лаборатори. Уран _гын долгин дээрэ
“Эдыл _еэр хэды гоёб даа
Хэбэд номхон Хэжэнгээр...”
– Уран уншалга (гэрэй даабари шалгалга)
3) Ш_лэгэй ш__мжэлэл
Ш_лэгэй ш__мжэлэлэй схемэ:
– Уран уншалга
– Ш_лэгэй гол бодол
– Ш_лэгэй байгуулга (хэмж__р, ритм, рифмэ, толгой холболго)
– Уран арганууд (эпитет, метафора, зэргэс__лгэ, олицетворени г. м.)
4) Схемэ баримталан, “Добын долоон х_б__д” поэмэkээ абтаkан хэkэг ш__мжэлэлгэ
(“Нютагай kэбшээн” – 59 х.)
5) Тобшолол (хэшээлэй эпиграфэй удха)
III. Шэнэ эрдэм мэдэсэеэ бэхиж__лгэ
Тестн__дээр х_дэлмэри (1, 2 вариантнууд)
1 вариант
1) Г. Дашабыловай т_р__шын ш_лэг__дэй толилогдоkон газетэ?
а) “Хэжэнгын гол”
б) “Бата зам”
в) “Хэжэнгын колхозник”
2) Арадай аман зохёолой аялгаар бэшэkэн зохёолынь?
а) “Эртын жэргэмэл”
б) “Хун сагаан хурьгамни”
в) “Суутайн сагаан хулагшан”
3) Г. Дашабыловай з_жэг зохёол?
а) “Ногоон тужа”
б) “Хабарай бэшэг__д”
в) “Тэрэ хабарай ургынууд”
4) Г. Дашабылов бага ябахадаа нютагайнгаа хэн гэжэ _льгэршэнэй х™™р™™н__дые шагнагша kэм?
а) Пёохон Петров
б) Зодбын Сэрэн
в) Папа Тушемилов
5) “М_нгэн хутага” жанраараа ямар зохёол бэ?
а) ш_лэг
б) поэмэ
в) _льгэр-поэмэ
2 вариант
1) Г. Дашабыловай т_рэkэн нютаг?
а) Хэжэнгэ
б) Ушхайта
в) Х™™рхэ
2) Поэт хэды ондо т_р™™б?
а) 1938
б) 1948
в) 1935
3) Уран зохёолшын балшар наkан хаана _нгэр™™б?
а) Шулуутайда
б) Ажалша тосхондо
в) Х_хэ-Дободо
4) Уран зохёолшын рассказууд болон повестьнуудай ном?
а) “Гараса дээрэ”
б) “М_нгэн хутага”
в) “Зунай _дэшэ”
5) Г. Дашабыловай бага наkан тухайгаа бэшэkэн гайхамшагта поэмэ?
а) “Т_р__шын бороо”
б) “Добын долоон х_б__д”
в) “Суутайн сагаан хулагшан”
– Бэе бэеынгээ тестн__дые шалгалга
Зохёохы ажал
4 м_рk™™ б_ридэkэн нютаг тухай ш_лэг зохёолго
Гэрэй даабари
I^. Хэшээлэй д_н
– Тобшолол хэлгэ
– Сэгнэлтэн__дые табилга

15