По математике на тему Геометрия ?леміне саяхат.

Жамбыл облысы
Меркі ауданы
Ойтал ауылы
№12 Қ.Сарымолдаев атындағы орта мектеп
Математика пәнінің мұғалңмң: Саркулова Анар Кыргызбековна
«Геометрия әлеміне саяхат» математикалық ойын сабағы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушылардың ойлау қабілетін, ой ұшқырлығын, оқуға ынтасын арттыру.
Дамытушылық: Ұйымдастырушылық қабілетін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, нақты пәнге қызығушылыққа, жауапкершілікке, өзін-өзі тәрбиелеуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Безендірілген зал, нақыл сөздер, карточкалық тапсырмалар, логи-калық есептер, әр топқа даярланған үстел.
Түрі: Топтық сайыс сағаты.
Типі: Ойын түрінде
Жоспары: 1. Топтың өзін таныстыруы, амандасу рәсімі
2. Тапқырлық сайысы (логикалық есептер)
3. Біліктілік сайысы (есептер шығару)
4. Математикалық сұрақтар
5. Ойлан тап (геометриялық фигуралар санан санау)
6. Сөзжұмбақ сайысы (карточка арқылы топқа беріледі)
7. «Қас қағым сәт» сайысы (топқа сұрақ)
8. Координаталары арқылы сурет салу.
Қолданылған нақыл сөздер:
1. Арифметика математиканың, ал математика ғылымдардың патшасы.
(К.Гаусс)
2. Ақыл-ойды тәртіпке келтіретін математика.
(М.В.Ломоносов)
3. Адамның даңқы – оның ойлау қабілетінде. (Паскаль)
Жүргізуші: Қайырлы күн қадірменді көрермендер! «Геометрия әлеміне саяхат» ойынына қош келдіңіздер.
Бүгінгі ойын топтық сайыс түрінде өтеді. Ортаға «Үшбұрыш», «Квадрат», «Трапеция» топтарын шақырамыз.
Математика сырлары,
Қызықтырды біздерді.
Ойынға бірге қатысуға,
Шақырамыз сіздерді, - дей отырып сайыскерлеріміздің білімі мен баға беретін әділ қазыларалқасын ортаға шақырамыз. Бүгінгі кештің жоспары таныстырылады.
1. Кезекте амандасу рәсімі І топ «Үшбұрыш» тобы.
Ұраны: Білікті бірді жығар.
Білімді мыңды жығар.
Сәлемдесуі: Біз дайынбыз бұл сайысқа достарым,
Көрсетеміз бізде қандай күш барын.
Алға қойған мақсатымыз бір екен.
Сәтті болсын сапарымыз әрдайым.
«Үшбұрыш» тобынан қарсылас топтарға сәлем.
Таныстыруы: Үшбұрыш деп жазықтықта бір түзудің бойында жатпайтын үш нүктені тізбектей қосқаннан шыққан фигураны айтамыз.
Үшбұрыш қабырғаларына қарай үш түрлі:
тең қабырғалы үшбұрыш
тең бүйірлі үшбұрыш
әр қабырғалы үшбұрыш
Үшбұрыш бұрыштарына қарай үш түрлі:
тік бұрышты үшбұрыш
сүйір бұрышты үшбұрыш
доғал бұрышты үшбұрыш
Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы 1800-қа тең.
ІІ топ. «Квадрат» тобы.
Ұраны: Қандай сынақ болса дағы беріспе,
Әрқашанда үміткерміз жеңіске.
Сәлемдесуі:Армандарға қол созумен келеміз,
Өмір теңіз жүзіп келеді кемеміз.
Білімменен қаруланған тобымыз,
Қарсыласты қалай да біз жеңеміз.
Таныстыруы: Барлық қабырғалары бір-біріне тіктөртбұрыш квадрат деп аталады.
Қасиеттері:1) диогональдары тең
2) диогональдары бір-біріне перпендикуляр болады
3) ішкі бұрыштарының қосындысы 3600-қа тең.
ІІІ топ. «Трапеция» тобы.
Ұраны: Жарыс десе жанамыз,
Бүгінгі күнжарыста алғырлықпен аламыз.
Сәлемдесуі: Қиындықтан сірәда біз қашпаймыз,
Алғырлық пен тапқырлықты ұштаймыз.
Қияларға самғап ұшқан құстаймыз,
Шегінбейміз жеңістерге бастаймыз.
«Трапеция» тобынан қарсыластарға сәлем!
Таныстыруы: Екі қабырғасы параллель, ал басқа екі қабырғасы параллель емес төртбұрышты трапеция дейді.
Параллель қабырғалары табандары, параллель емес қабырғалары бүйір қабыр-ғалары деп аталады.
Трапецияның түрлері:1) тең бүйірлі
2) тік бұрышты
Трапецияның орта сызығының табандарына параллель және олардың қосын-дысының жартысына тең болады.
Жүргізуші: Әділқазы алқасынан І-сайыстың қорытындысын сұраймыз.
2. Тапқырлық сайысы (әр топқа логикалық есептер беріледі).
«Ұшбұрыш» тобына.
1. Егер тырна бір аяғымен тұрса 3 кг болады, ал екі аяғымен тұрса оның салмағы қанша?(3 кг)
2. Үстел беті төртбұрышты, оның бір бұрышын арамен кесіп алсақ, неше бұрыш қалады? (5 бұрыш)
3. Төрт қойдың неше аяғы бар? (16 аяқ)
«Квадрат» тобына.
1. Ағаш үстінде 100 торғай отырады. Аңшы 10 торғайды атып алады. Торғайдың қаншасы қалады? (10 торғай).
2. 1 жұмыртқа 3 минутта піссе, 4 жұмыртқа қанша минутта піседі? (3 минут)
3. 1 т мақта ауыр ма, 10ц темір ауыр ма?(тең)
«Трапеция»тобына.
1. Бөлменің төрт бұрышында бір-бір мысықтан отыр.әр мысықтың алдында үш мысықтан отыр. Барлығы бөлмеде неше мысық бар? (4мысық)
2. Асханаға 100 кг пияз және одан 3 есе артық картоп әкелінді. Асханаға неше кг картоп әкелінді? (300 кг)
3. Бір жанұяның бес ер баласы және олардың әрқайсысының қарындастары бар. Жанұяның қанша баласы бар? (6 бала)
Әділқазылар алқасынан ІІ сайыстың қорытындысын сұраймыз.
3. Біліктілік сайысы (тапсырма карточка бойынша беріледі).
«Үшбұрыш» тобына.
АВСД параллелограмның периметрі 81см, ал АС = 30см. АВС үшбұрышының периметрін табыңдар.
«Квадрат» тобына.
Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 16 см, ал бүйір қабырғасы табанынан 2 см ұзын. Бүйір қабырғасын табыңдар.
«Трапеция» тобына.
Егер А = 420 болса, онда АВСД параллелограмының бұрыштарын табыңдар.
4. Математикалық сұрақтар (әр топқа бес сұрақтан).
«Үшбұрыш» тобына.
1. Шеңбермен бір ғана ортақ нүктесі бар түзу. (жанама)
2. Бұрышты тең екі бөлік кебөлінетін сәуле. (биссектриса)
3. Жазықтықтағы қандай түзулер ешқашан қиылыспайды? (параллель)
4. 1800-қа тең бұрыш қалай аталады? (жазыңқы)
5. Мына формула бойынша нені табуға болады? (трапецияның ауданын)
«Квадрат» тобына.
1. Үшбұрыштың тік бұрышына қарсы жататын қабырғасының аты. (гипо-тенуза).
2. 700-қа тең бұрыш қалай аталады? (сүйір)
3. Төртбұрыштың қарама-қарсы төбелерін қосатын кесінді. (диогональ)
4. Шеңбердің центрінен оның бойында жатқан нүктеге дейінгі қашықтық. (радиус)
5. Екі қатынастың теңдігі. (пропроция)
«Трапеция» тобына.
1. Үшбұрыштың тік бұрыш жасап тұрған қабырғаларының аты. (катеттері)
2. 1200-қа тең бұрыш қалай аталады? (доғал)
3. Параллелограмның 600-қа тең бұрышымен іргелес бұрышы неше градусқа тең. (1200)
4. Бір нүктеден таралған екі сәуледен құралған фигура. (бұрыш)
5. Перпендикуляр түзулер неше градус жасап қиылысады? (900)
5. Ойлан тап (геометриялық фигуралар санын санау)
1 топқа берілген геометриялық фигурада неше үшбұрыш бар, санап шығу керек.
ІІ Топқа берілген фигурада квадрат санын санап шығу керек.
ІІІ Топқа берілген фигурада тіктөртбұрыш санын санап шығу керек
(Әділқазы алқасынан ұпай саны сұралады)
6. Сөзжұмбақ сайысы (әр топқа бірдей тапсырма, карточка арқылы беріледі)
Есептердің жауабына сәйкес кестені толтырса, ұлы ғалымдардың аты шығады.
18,147 64 25 22,804 -56,7 47,498 13
Д. √64 + √25 М. 0,7 * (-81)
А. 13,123 + 5,024 Х.
Е. 47,749 – 0,251 И. 9,004 + 13,8 Р. ((-2))
7. «Қас қағым сәт» сайысы (әр команда тез тұрып жауап беру арқылы балл жинайды)
1. Бұрышты өлшейтін құрал. (транспортир)
2. Бойы екі қарыс, сиып тұр 25 арыс. (сызғыш)
3. Қандай сан барлық санға қалдықсыз бөлінеді. (0)
4. 30 санын үш 6-ны пайдаланып шығар. (6*6-6)
5. Аты шулы айқас сызық. Өзі толған мағына қызық. (координаталар осі)
6. Қиылыспайтын екі түзу. (параллель)
7. Ұзындықтың өлшем бірлігі (метр)
8. Дәлелденбейтін ұйғарым. (аксиома)
9. Екі нүктенің арасындағы түзу. (кесінді)
10. Шеңбердің центрі арқылы өтетін хорда. (диаметр)
11. Барлық қабырғалары тең тіктөртбұрыш. (шаршы)
12. 225 нешенің квадраты? (15)
8. Координаталары арқылы сурет саламыз.
І топ: (0;0), (-3;0), (-3;0), (-3;-1), (4;-1);(4;0), (1;0), (6;6), (0;10), (1;11), (-2;13), (-3;12), (-7;12), (0;5), (0;9), (5;6), (0;0) (лампа)
ІІ топ: (8;0), (10;0), (8;-4), (-8;-4), (-13;2), (8;0), (8;3), (-2;5), (-8;2), (қайық)

ІІІ топ: (-8;0), (9;3), (7;-4), (-5;-4), (-8;0);
(4;2,5), (4;17), (-5;9), (4;3) (желкен)
Әділқазы алқасынан жалпы сайыстың қорытындысы сұралады.
Кеш аяқталып, ойынға белсене қатысқан оқушылар марапатталады.