Инфоматика п?нінен саба?ты? та?ырыбы:Шартсыз к?шу операторлары

ТаKырыбы: Jайталану командасы.

Д
·ріс мазмaны:

1.Параметрлі цикл(For To Do)
Шарты алдында тексерілетін цикл операторы . (whiledo).
Турбо Паскаль тілінде программаныS Kайталанатын б™лігін
программалау _шін
·рт_рлі 3 оператор Kолданылады.

Олар: 1) параметрлі цикл (немесе _шін циклі)

·зір циклі
дейін циклі
Параметрлі циклді Kaрылымы:
FOR цикл параметрі:=бастап ы м
·н ТО со@Cы м
·н ДО цикл денесі; МaндаCы for (_шін), to (дейін) do(орындау)- Kызметші с™здер. Бaл циклде цикл параметрі integer типті б_тін сан, цикл Kадамы 1-ге Cана теS.

Jадам -1-ге теS болCан параметрлі цикл т™мендегіше жазылады:
FOR цикл параметрі:=бастап ы м
·н DOWNTO со@Cы м
·н ДО

Мысал 1. АлCашKы 50 натурал санныS Kосындысын ж
·не арифметикалыK ортасын табыSдар.

а) var i, s, k: integer; begin

for i:=1 to 50 do S:=S+i; k:=S/50; Writeln (S=’,S,’k=’,k) end.

б) var i, s, k: integer;
begin
for i:=50 downto 1 do
S:=S+i; k:=S/50;

Writeln (S=’,S,’k=’,k)
end.


Цикл денесі Kaрама оператордан тaратын болса, онда олар begin, end операторлыK жаKшаCа алынады.

Мысал 2. 1- 20 аралыCындаCы KашыKтыK м
·нін дюймнен сантиметрге айналдыратын программа KaрыSдар. (1 дюйм=2,5 см.) Program m2;

var D,C : integer;
begin

For D:=1 to 20 do begin
C:=2.5*D;
Writeln ( D,’ Дюйм =’ ,C, См’ ) end;end.

Мысал 3. Берілген кез- келген б_тін санныS к™бейту кестесін экранCа шыCаратын программа KaрыSдар.

var i, n, p : integer;

begin writeln(Б_тін сан енгіз’); readln(n); for i:=1 to 10 do

begin
p:=n*i;
Writeln (i,’*’, n, =’, p)

end;
end.

2.
·зір немесе шартты алдын-ала тексеру циклі.

ЦиклдіS Kайталану саны алдын- ала белгісіз болCан жаCдайда ]зір немесе Дейін циклі Kолданылады.
·зір циклініS Kaрылымы:

WHILE шарт DO
цикл денесі ;
while (
·зір), do (орындау)- Kызметші с™здер.
Мысал 1. БарлыK екі таSбалы жaп сандардыS к™бейтіндісін табатын
программа KaрайыK.
Program m1;
var i, P: integer;

begin
P:=1; i:=2;
While i<=98 do
begin
P:=P*i; i:=i+2; end;
Write (P=’, P);

end.

Мысал 2. Екі натурал санныS еS кіші ортаK еселігін табатын программа
KaрыSдар.
Program m2;
var a,b, EKOE,c: integer;
begin

read (a,b); c:=a*b;
While a<>b do
if a>b then a:= a-b else b:= b-a;
EKOE:=c/a;

Write ('2 санныS еS кіші ортаK еселігі =', EKOE); end.

Паскаль тілінде циклді басKару _шін Break ж
·не Continue -2 оператор Kолданылады. Олар циклді Kолдану м_мкіндігін кеSейтіп, программа Kaрылымын жаKсартады.

Break- циклді тоKтатуды ж_зеге асырады; басKару циклден кейін тaрCан операторCа беріледі.

Continue -циклдіS кезекті KадамыныS орындалуын мерзімінен бaрын аяKтауды ж_зеге асырады; басKару циклдіS келесі м
·ніне беріледі