Презентация по татарской литературе Габдулла Тукай
БӨЕК ТУКАЙ Автор: Гатиятуллин Рафаэль, 3 нче сыйныф укучысы Габдулла Тукай Еллар узган саен бу исем ешрак телгә алына. Тукай шәхесе елдан-ел калкурак күренә. Татар халкының даһи улына якты дөньяда озак яшәү насыйп булмый. Әмма ул башкарган эшләр гасырларга тиң.И мөкатдәс моңлы сазым, Уйнадың син ник бик аз.Син сынасың, мин сүнәмен,Аерылабыз ахрысы. Мөхәммәтгариф – Габдулланың атасы Мәмдүдә - Габдулланың анасы И күңелнең шаулап үткән чишмәдән сафрак чагы!И гомернең нурланып үскән яшел яфрак чагы!Г.Тукай “Исемдә калганнар” дигән истәлегендә Тукай болай яза: Кечкенә Габдулла Зиннәтулла бабасы белән “... фәкыйрь вә шуның өстенә әллә ничә авызлы булган гаилә эченә мин ятим бала булып килеп кергәнмен.”
Алты яшьлек Тукай Кырлай авылына, Сәгъди абзый белән Зөхрә апа гаиләсенә килеп керә. Кырлайдагы тормышы яшь Тукайның күңелендә иң җылы истәлекләр калдыра. Кечкенә Апуш һәм Сәгъди абый 1895 елда Габдулла Җаек шәһәренә әтисе ягыннан туган Газизә апасы һәм аның ире Галиәсгар җизнәсе янына күчеп килә. Галиәсгар Госманов йорты Җаек–Г.Тукайның журналист һәм шагыйрь буларак ныгыган урыны. Фикер” газетасының беренче санында ук үзенең әсәрләрен бастыра. “Әлгасрел – җәдит” һәм “Уклар” кебек журналларда күпләгән шигырь, мәкалә һәм фельетоннар белән чыгыш ясый. Шагыйрь үзенең төп эше хаклык, халык мәнфәгатьләре өчен көрәш һәм дөреслекне чагылдыру булырга тиеш, дигән карашта тора. “Әльислах” газетасы урнашкан бина. Уңнан сулга: Г.Тукай, И. Әмирхан, Ф. Әмирхан, К.Бәкер, В.Бәхтияров. 1907 елда Тукай Казанга кайта И Казан! Дәртле Казан!Моңлы Казан! Нурлы Казан! Габдулла Тукай Казанга кайткач, Г. Тукай әдәбият мохитенә чума. Г. Камал белән бергә “Яшен”, “Ялт – Йолт” журналларын оештыра, Ф. Әмирхан җитәкчелегендә чыга торган “Әль – ислах” газетасында еш языша. Казанда аның иҗаты тагын да нәтиҗәле була, күпчелек әсәрләре шушында туа. Г.Тукай һәм Ф. Әмирхан.(1908 ел) “Ялт-Йолт” журналының тышлыгы “Яшен” журналының тышлыгы Габдулла Тукайның татар телендә чыккан кайбер җыентыклары Үз фатиры булмаганга күрә, ул “Болгар” һәм “Амур” кебек кунакханәләрдә яшәргә мәҗбүр булган. Шушы җайсызлыкларга үч итеп, үҗәтләнеп иҗат иткән, каләмен үләренә бер тәүлек кала гына читкә куйган. Казанда “Болгар” номерлары 1913 ел, 1 апрель (соңгы фоторәсеме) Габдулла Клячкин хастаханәсендә Буын арты буын алмашыныр,Гасыр арты узар гасырлар,Шигъриятең өчен рәхмәт әйтеп,Язлар сиңа гөлләр ташырлар.Халык моңы синең моңың булды,Халык күңеле - синең күңелең.Ил гомере, халык гомере кебекОзын булсын ,Тукай, гомерең ! Шәүкәт Галиев Дөньяда бик аз булыр чын шагыйрь,Габдулладай;Ул-караңгы төндә яктырткан матур ,ак тулган ай. Шәйхзадә Бабич Анда килүчеләрне Тукай каршы ала Арчада Г.Тукай музее бар Габдулла Тукай музеенда Г.Тукайның кара савыты һәм язуы Г.Тукайның карандаш савыты “Габдулла Тукай” теплоходы Казанда Г.Тукай исемендәге урам күренеше. Г. Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе. Тарих бик күп исемнәрне белә, Бөек шәхесләргә дөнья бай.Иҗтиһады белән маяк булып,Мәңге яши, яшьни яшь Тукай! Игътибарыгыз өчен рәхмәт!