Презентация по казахской литературе 7 класса С.М??анов.Есіл бойында

Сәбит Мұқанов 1900-1973 Әдебиетіміздің ірі тұлғаларының бірі Сәбит Мұқанов Солтүстік Қазақстан облысы Преснов ауданында (Жаманшұбар) Мұқан деген адамның отбасында дүниеге келген. Ол жасынан талапты болған, 14-15 жасында өлең- жырды ауызша да, жазып та шығара бастаған. Жазушының “Ботагөз”, “Өмір мектебі”, “Сырдария” дастаны және де бсқа да шығармалары бар. Сәбит Мұқановтың Алматыдағы мұражайынан түсірілді. жары Мәриям Мұқанова , Мәскеу, 1933 жыл. Сурет Сәбит Мұқановтың Әдебиет ұлтқа бөлінбейді. Бұл сурет өткен ғасырдың орта шенінде Өзбекстандағы Қазақ әдебиетінің күндері өтіп жатқан тұста түсірілген еді. Суретте (оңнан солға қарай): Сырбай Мәуленов, Ғали Орманов, Ғабит Мүсірепов, Тайыр Жароков, Хамит Ерғалиев, Мұхамеджан Қаратаев, Әнуар Әлімжанов, Сәбит Мұқанов, Бүркіт Ысқақов. Роман туралы қысқаша мәлімет С.Мұқановтың 1928 жылдан бастап орыс жазушысы М.Горькийдің үлгісімен «Менің мектептерім» атты кітабын жазуға кіріседі.1930 жылы «Жаңа әдебиет» (қазіргі «Жұлдыз» журналы) журналының 3,4,5-сандарында жарияланады. 1940 жылы «Литература и исскуство Казахстана» журналында орыс тілінде басылады. 1941 жылы 1-кітабы жарық көреді. 1947 жылы Москвада орыс тілінде шықты. 1955 жылы 1,2-тмы басылып шықты. (Т.Нұртазин «Жазушы және өмір» 313 бет). Есіл өзені туралы мәлімет Есіл өзені Сарыарқа жері, Қарағанды облысындағы Нияз тауынан басталып, Омбы облысындағы Усть-Ишим селосы тұсында Ертіс өзеніне құяды. Жалпы, ұзындығы 2450 шақырым, Қазақстандағы ұзындығы 1719 шақырым. Ресейдің Түмен, Омбы облыстарынан өтеді. 1950 жылдардың ортасында Есілде кеме жүзген. Есіл бойында Астана, Есіл, Қызылжар қалалары орналасқан. (Қазақ совет энциклопедиясы 4-том, 198-бет). Сөздік жұмыс Сарша – тамыз – жаздың аспан айналып жерге түскендей ыстық кезі, аптап.Сағым – ауаның біркелкі қызбауына байланысты табиғатта болатын құбылыс.Топан – жер бетін бақан тасқын су, сел.Шайы – үлбіреген жібек мата.Тоты – түрлі-түсті қауырсынды, әдемі құс.Шалғын – ұзын және қалыңдап өскен шабындық шөп.Бөдене – қалың шөп арасында жүретін денесі 20 см-дей ақшыл жолақты кішкене сұр құс.Жақұт – түрлі-түсті, көбіне көгілдір-жасыл асыл тас, лағыл.Жеңсік - әуес, таңсық, құмар.Долана – таулы-тасты, өзенді жерлерде жабайы өсетін жемісті ағаш.Мойыл – жұпар иісті, ақ гүлі бар, қара жемісті ағаш.Тарантас – төрт дөңгелекті, көбіне үсті жабық болып жасалған, жақтаулы арба.Түп жоқ – сансыз көп, шексіз деген мағынада. Штат – қазақ елін билеу заңы.Жатақ – күш-көлігі болмағандықтан, жайлауға көше алмай қалған кедейлер.Өрбіген – дамыған, жалғасқан.Құман – қолға су құюға арналған шойын, мыстан істелген, тұтқасы бар, шүмекті сопақша ыдыс.Қойыртпақ - әр нәрсені араластыру, шатпақтау. І.Есіл өлкесі Толқынды Тоғайышалғыны желі суреттеу әдісі ағаштары Есілдің ағысыҚұстарыжидегбүлдіргені ІІ. Мырзатай әншіҚарқаралының МадиіБаян тауының Жаяу МұсасыКерекудің Естайы Мырзатайдың портретіАлтайдың ҚұлтумасыҚараөткелдің Ғазизі баяндау әдісі ІІІ. «Есіл тасып барады» әні Әннің шығу тарихыОның қызы ҰлпаБекбербі болыс Ұлпа мен Мұратбектің сүйіспеншілігі Екеуінің қосыла алмауыҰлпаның шығарған әні Әнінің 3 ерекшелігі диалог Теңеу-Эпитет - 1. “Есіл бойында” оқып,мазмұндау.2.Мырзатайдың портретін үзіндіден белгілеу.