Технологическая карта по калмыцкому языку на тему Джангар — хальмг улсин зоор (5 класс)

МБОУ «СОШ № 4»
хальмг келнә болн утх-зокъялын багш
Валетан Э. Г.
Технологическ карт
Кичәлин төр«Җаңһр» – хальмг улсин зөөр
Класс 5 класс
Кичәлин тип Шин төр батруллһна кичәл
Кичәлин өдр Бар сарин 17
Кичәлин дөңцлмүд хальмг утх-зокъялын даслур, электронн презентац, «Җаңһрин» туск дегтрмүд, җаңһрчнрин аудио болн видеоматериалмуд.
Кичәлин күслмүд Сурһулин: «Җаңһрин» эклцин туск товчлгч кичәл. Бумбин орн ямаран орн-нутгин туск, баатрмудын туск давтлһн.
Көгҗлтин: келлһән өргҗүлх, медрлән цааранднь гүүдүлх сана орулх.
Сурһмҗин: «Җаңһрин» һол ухаг – Төрскән харслһн, ни-негн бәәлһиг цәәлһҗ өглһн. Күүкдиг Җаңһрин баатрмуд мет төрскнч седклтә, ни-негн, зөрмг болдг сурһмҗ өглһн.
Дасхлһна эв-арһс болн кев-янзс Эв-арһс – диглҗ багллһна болн эрк-медлтин хәләцс
Кев-янзс - неҗәдәр, хошадар, багмудар көдллһн
Зуралсн сурһулин ашмуд (чадвр болн медрл)
Кичәлин төрәр зург зурх, келвр орчулх, үлгүрмүд шинҗлх, зургудар келвр тогтах, «Җаңһрин» баатрмудын магталмуд чееҗәр келх, ду дуулх.
Кичәлин бүрдәц
Кичәлин девсң Цаг(мин.) Дасхлһна, өргҗүллһнә
даалһврмуд
Багшин үүлдвр Сурһульчнрин үүлдвр Сурһульчнрин болнбагшин хоорндк үүлдвр
Дасхлһна үүлдврмүд
(УУД) Бүртклһнә кев-янзс Кичәлин
эклц5 мин. Классиг, сурһульчн-риг кичәлд белдлһн. Мендл-лһн. «Җаңһр» гидг опера-балетин видеосюжет үзүллһн. Сурһульчнриг кичәлин тѳрт һарһлһн. Багшиг соңслһн. Кичәлин төр ямаран болхинь эврәннь санаһарн хувалцлһн. Цугтан. Бийлгч: медрлин ач-тусинь меднә, оньган авлна, цуг эргндкиг күүндлдг дасна.
Регулятивн: дасхлһна эсвс авхар седҗәнә. Келлдәнә: нег-негндән нөкд болад, хамдан кѳдлдг чадвран ѳргҗүлнә.
Ɵдрин то, кичәлин төр девтртән
бичнә.
Фонозарядк2 мин. Сурһульчнрин кел ясруллһн. Багш шүлг чикәр, айслулҗ умшна. Сурһульчнр багшта хамдан шүлгиг чикәр, айслулҗ умшна. Цугтан. Бийлгч: келән ясрулна.
Регулятивн: тәвсн күслдән күрнә. Келән ясрулна, өргҗүлнә.
Медрлин актуализац2 мин. Поштын көдләч Алдр Богд Җаңһрас бичг авч ирнә. Багш сурһульчнрла бичг умшна, цәәлһнә. Сурһульчнр бичг умшад, даалһврмуд күцәх белднә. Цугтан. Бийлгч: умшлһна, соӊслһна эв-арһс ѳргҗүлнә.
Келлдәнә: хамдан нег-негнләрн селвлцнә.
Медрлин: шин зәӊг соӊслһна чадвран өргҗүлнә. Сурһульчнр даалһврмуд күцәх белн бәәнә.
3 мин. 1-гч даалһвр: Би – орчулач («Җаңһрин» туск текст амн үгәр орс келнд орчулһн). Багш даалһвр өгнә, цәәлһнә. Сурһульчнр амн үгәр текст орс келнд орчулна. Неҗәдәр,баг болһн. Бийлгч: орчуллһна, хамдан көдлх чадвр өргҗүлнә.
Медрлин: эврән хәәҗ, кергтә тоотан хадһлдг дасна, медҗ авсан ахрар келҗ ѳгнә.
Регулятивн: тәвсн күслдән күрнә.
Орс келнд орчулсн текст.
4 мин. 2-гч даалһвр: баатрмудын магталмуд чееҗәр келх. Багш даалһвр өгнә, цәәлһнә, нөкд болна. Сурһульчнр даалһвр күцәнә. Неҗәдәр,багмударкөдлнә, нег-негндән нөкд болна. Бийлгч: чееҗәр даслһна, келлһән ѳргҗүллһнә эв-арһс ѳөдлүлнә.
Медрлин: «Җаңһрин» баатрмудын туск медрлән гүүдүлнә.
Регулятивн: тәвсн күслдән күрнә.
«Җаңһрин» баатрмудын магталмуд чееҗәр келҗ өглһн.
3 мин. 3-гч даалһвр: Би – шинҗләч
(баг болһнд хальмг үлгүрмүд өггднә. Ямаран үлгүр «Җаңһрин» учр-утхла ирцҗәхинь заах). Багш даалһвр өгнә, цәәлһнә, нөкд болна. Сурһульчнр даалһвр күцәнә. Неҗәдәр, багмудар көдлнә, нег-негндән нөкд болна. Бийлгч: келлһән ѳргҗүлнә, шалһлт кех чадвран ѳѳдлүлнә.
Келлдәнә: хамдан кѳдлдг чадвран ѳргҗүлнә.
Медрлин: юм дүӊцүллһнә темдг дасна, йилһлтин, шалһлтин чадлһ дасна.
Регулятивн: тәвсн күслдән күрнә.
Өггдсн үлгүрмүд «Җаңһрин» учр-утхла чикәр ирлцх.
Цогц-махмудан тинилһн. 1 мин. Багш келнә, үзүлнә, цәәлһнә. Сурһульчнр багшан дахад, бас келнә, үзүлнә. Цугтан. Бийлгч: багшин һардврар нег-негндән нѳкд болад, хамдан кѳдлнә.
Келлдәнә: хамдан кѳдлдг чадвран ѳргҗүлнә. Цогц-махмудан тинилһнә.
4 мин. 4-гч даалһвр: Би – бичәч (баг болһнд эврә зург өггднә. Эн зургар келвр тогтах кергтә). Багш даалһвр өгнә, цәәлһнә, нөкд болна. Сурһульчнр даалһвр күцәнә. Багмудар көдлнә, нег-негндән нөкд болна. Бийлгч: келвр тогтах, зәңгс чикәр бичх, хамдан көдлх чадвр өргҗүлнә.
Медрлин: эврән хәәҗ, кергтә тоотан хадһлдг дасна. Медҗ авсан ахрар келҗ ѳгнә.
Регулятивн: цаган үрәлго, нег-негнләрн, хамдан кѳдлдг дасна.
Зургудар тогтасн келврмүд.
5 мин. 5-гч даалһвр. Мини-проект тогталһн:
1-гч баг: «Җаңһрин» баатрмудын дуңһра чикәр үзүләд, проектән харсх кергтә.
2-гч баг: Бумбин орн өдгә цагт ямаран болхинь зург зурад, келҗ өгх. Багш даалһвр өгнә, цәәлһнә, нөкд болна. Сурһульчнр даалһврмудан күцәнә. Баг-багар көдлнә, нег негндән нөкд болна. Бийлгч: эврә ухалсан олнла негдүлҗ чадх, келлһән ѳргҗүлх. Багшин һардврар нег-негндән нѳкд болад, хамдан кѳдлнә.
Медрлин: шулун-шудрмгар, билгтәһәр кѳдлдг дасна.
Келлдәнә: нег-негндән нѳкд болна, хамдан нег-негнләрн селвлцәд кѳдлнә.
Регулятивн: цаган үрәлго, нег-негнләрн, хамдан кѳдлдг дасна. «Җаңһрин» баатрмудын дуңһра болн өдгә цагин Бумбин орна зург.
3 мин. 6-гч даалһвр: Би – дууч (ду дууллһн). Багш даалһвр өгнә, цәәлһнә, нөкд болна. Сурһульчнр хамдан ду дуулна. Сурһульчнр багштаһан хамдан ду дуулнаБийлгч: ду дууллһна эв-арһар келән ясрулна.
Келлдәнә: хамдан дуулх, нег негән соңсх чадвр өргҗүлнә. Дун.
Рефлексий 3 мин. Багшин сурврмудт хәрү өглһн. Багш сурврмуд өгнә. Сурһульчнр сурврмудт хәрү өгнә, эврәннь санаһарн хувалцна. Неҗәдәр. Бийлгч: сурврмудт хәрү өглһнә чадвр өргҗүлнә.
Медрлин: медҗ авсан ахрар келҗ ѳгнә.
Келлдәнә: нег-негндән нөкд болна. Сурһульчнрин чик хәрү.
Темдг тәвлһн 3 мин. Күүкд-көвүд күцәсн кѳдлмшән чикәр үнлҗ, темдг тәвлһн. Багш күн болһниг босхад, ямаран темдг бийдән тәвхинь сурна. Күүкд-көвүд күцәсн кѳдлмшән чикәр үнлҗ, темдг тәвнә. Неҗәдәр. Темдг тәвлһн.
Герин даалһвр өглһн2 мин. «Җаңһрин» туск бичкн шүлг тогтах, эс гиҗ «Җаңһрин» туск келвр бичх. Герин даалһвр цәәлһнә. Герин даалһвран бичҗ авна. Цугтан.
Ɵдрлгтән герин даалһвран бичнә.