Омонимы служебные часть речи Азербайджанского языка (7 класс)

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİŞƏHƏR: SumqayıtMƏKTƏB: 5№ -liSİNİF: VII sinifMÜƏLLİM: MƏMMƏDOVA ŞƏLALƏ TARIX: 11. 03. 2016.Mövzu: Köməkçi nitq hissələriSTANDARTLAR : 4.1.2.; 4.1.3.TƏLİM NƏTİCƏSİ : Köməkçi nitq hissələrinin omonimliyini müəyyən edir. Köməkçi nitq hissələrinin işləndiyi cümlədə durğu işarələrini yerli – yerində işlədir.Dərsin tipi : DeduktivRESURSLAR: İşçi vərəqləri , Promethean lövhə , dərslik.İŞ FORMASI : Kollektivlə və kiçik qruplarla iş.İŞ ÜSULU ( vasitələr) Müzakirə , beyin həmləsi , krossvord, araşdırmaİNTEQRASİYA: Ədəbiyyat 1.1.4., fəndaxili 4.1.2. 23411 hecalı şeir forması.Mürəkkəb cümlələr və həmcins üzvlər arasında əlaqəyaradan nitq hissəsi.3. Cümlənin təsir gücünü artırır. 4. Cümlənin məqsəd və intonasiyaya görə növlərindən biri.1MOTİVASİYA ıcıyalğbaqoşmaədtniKrossvordun cavablarını bir dilçilik termini ilə necə ifadə etmək olar? Verilmiş cümlələrdə köməkçi nitq hissələrini tapın və cümlədəki funksiyasını müəyyən edin:1) Bu işi ancaq sən həll edə bilərsən.2) Bu işi sən yerinə yetir , ancaq diqqətli ol.3) Bu avtomobil təkərləri xüsusi mexanizm ilə hərəkətə gətirilirdi.4) " Atsız araba " ixtiraçıları Karl Benslə Qotlib Daymler tarixin yaddaşında qalmış MÖVZU: Köməkçi nitq hissələrinin omonimliyi Köməkçi nitq hissələrinin omonimliyi1.Köməkçi nitq hissələri bir - biri ilə də qrammatikomonimlik təşkil edə bilər. Onları fərqləndirmək üçün sözün cümlədəki funksiyasına diqqət yetirmək lazımdır.2.Köməkçi nitq hissələri əsas nitq hissələri ilə də qrammatik omonimlik təşkil edə bilər.3. Köməkçi nitq hissələri həm də şəkilçilərlə də qrammatik omonimlik təşkil edə bilər. Tədqiqat sualı : Köməkçi nitq hissələrinin cümlədəki funksiyasını necə müəyyən etməli? Cümlələrdə " ilə ( -la ) sözünün qoşma , yoxsa bağlayıcı olduğunu müəyyən edin və fikrinizi əsaslandırın:1.Qatarın qəfildən fit verməyi ilə tərpənməyi bir oldu.( M. Oruc)2. Divarlar açıq - mavi kağızla örtülmüşdü.3. Hökmdar vəzirin müşayətilə çadıra daxil olduqda qullar alınlarını torpağa qoydular.( İ. Əfəndiyev)4. Səfərlə Miraxur Kürün qırağına qədər bir yerdə getdilər , orada halallaşıb ayrıldılar.( Y. V. Çəmənzəminli) BağlayıcıQoşmaI CÜMLƏII CÜMLƏIII CÜMLƏIV CÜMLƏ Fərqləndirilmiş sözlərin mətndəki yerinə görə bağlayıcı və ya ədat olduğunu müəyyən edin.1. Qoyma öz qanına boyana ceyran , B. Ə.Nə gözəl yaraşır Muğana ceyran.( S. Vurğun)Hələ sən çox gəncsən , nə müharibələr görmüsən, nə də qalalar fəth etmisən. ( M. S. Ordubadi)2. Yəni bu tanıdığınız xanların hamısının dədə - babaları xan olmuşdur? ( Y.V. Çəmənzəminli.) Həqiqətdən uzaq insanda , yəni beyni qapalı , kar, kor insanda kin , ədavət hissi güclü olur.( İ. Hüseynov) 1. Mən ki damdan – bacadan B. Ə. Şbaxmaz idim.Su kimi hər tərəfə axmaz idim.( M.Ə. Sabir.)2. Mən bir çinaram ki, şöhrətim, Əlimdən çıxarsa, solub yanaram.3.Dünənki sərçə bugünküsərçəyə ciy-ciy öyrədir.Kİ nin cümlədə bağlayıcı , ədat və ya şəkilçi olduğunu müəyyən edin. YARADICI TƏTBİQETMƏVerilmiş sözlərin mümkün omonimlərini cümlələrdə işlədinQoşma Ay , daBağlayıcı aman, caƏdat ki,düzNida vay , məncə