Презентация по Историй Казахстана на тему Батыс т?рік ?а?анаты (603-704)
СӘЛЕМЕТСІЗДЕРМЕ ОҚУШЫЛАР!!! 1 кезең 10 Түрік қағанаты 20 30 40 КЕРІ 10. Түрік қағанатының негізін қалаған қаған? (Бумын) КЕРІ 20. Жужан қағаны Анағұйды жеңген соң Бумын қандай атақ иеленді?(Елхан) КЕРІ 30. Эфтолиттердің негізгі күштерін түріктер Бұхар түбінде қай жылы жеңді? (587) КЕРІ 40. Түріктер шаруашылығы қандай? (көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы) КЕРІ Сұрақтар әр топқа 1. Түрік қағанатын кім құрды2. Түрік қағанаты 545 жылы кімдерменен Жақсы қарым-қатынас болды? 3. Қытайдың қол басшысының аты кім4. Бумын кімменен жекпе-жекке шықты5. Жекпе-жекте кім жеңіске жетті? 1 топқа ІІ топ.1. Бумынның баласының аты кім2. Қара-Ескенің інісінің аты кім? 3. Бумын қағанның інісінің аты кім?4. Иштеми 555 жылы қай өлкелерді өзіне қаратты 5. Түрік қағанаты қай елдермен терезесі тең түсті ІІ топқа 1. Түрік қағанаты күшті ел болды ма? 2. Қағандардың арасында не болды3. 581 жылы кімдер соғыс ашты4. Түріктер батыс және шығыс болып қай жылы 2-ге бөлінді5. Түріктердің орталық астанасы қандай? ІІІ топқа 1. Теле сөзінің мағынасы2. Мал өнімдеріне не жатады3. Түріктердің басты көлігі не болды? 4. Түріктер қандай шаруашылықпен айналысты5. Ат әбзелдерін ата 4 топқа Батыс түрік қағанаты(603-704) Сабақтың мақсаты: Батыс Tүpiк қағанатының жер аумағын, қоғамдық саяси тарихын түсiндiре отырып шаруашылық түрлерi мен сауданың дамуындағы Жiбек жолының рөлiн көрсету; Жер аумағы: Оңтүстік шығысында Іле, Шу өзендерінен бастап Солтүстік-батысында: Еділ мен Кубан өзеніне дейін Солтүстік-шығысында: Есіл мен Ертіс Оңтүстік-батысында:Тарым Амудария өзеніне дейінгі аралықты қамтыды Астанасы: Суяб (Шу бойында) Халқы: будун сөзі – ел, халық деген мағананы білдіргенНегізгі этникалық мағанасы – “Он оқ Будун” н/се “Он тайпа”10 тайпа: 5 тайпа нушебилер мен 5 тайпа дулулар. Әр тайпада 10 мың әскеркер (түмен) болған Батыс қағанаттың орталығы Жазғы ордасы - Мыңбұлақ Қағанаттың әлеуметтік жағдайы Қаған руынан шыққандар – Ябғу, Шад, елтебер Ябғу қағанның мұрагері Шад- тайпа көсемі Жоғарғы лауазым – Қаған (мұрагерлік жолмен берілген, қағанды Ұлық сайлады Елтебер-ру басы және аймақ өкілі Сот істерін бұйрықтар мен тархандар атқарған Тат - құлдар Түменбасы – әскери қолбасшы Қара будундар – қарапайым халық Тархан – қала әкімі Бұйрықтар-сот қызметшісі Бектер-жергілікті жерлердегі қағанның негізгі тірегі 10. Батыс Түрік қағанатының жазғы ордасы? (Мыңбұлақ) КЕРІ 20. «Тат» сөзінің мағынасы? (Құл) КЕРІ 30. «Силифтер» деген кімдер? (Салық жинаушылар. Бұл атақты он қаған берген) КЕРІ 40. Батыс Түрік қағанатының саяси күшеюі қай қағандардың тұсында болды? (Шену 610-618 мен Тон 618-630) КЕРІ Тарихи деректер 1. «Бек ұлдарың құл болды, пәк қыздарың күң болды» А) күлтегін жазуындаВ) В.БартольдС) Әл-Идреси А) күлтегін жазуында 2. «Соғдылардың ішінде түрікше сөйлемейтіндері жоқ» деп жазған А) М.ҚашқариВ) Ибн ХаукальС) В.Бартольд С) В.Бартольд Мемлекет атауы Өмір сүрген кезеңі Орналасқан жері Орталығы Батыс Түрік қағанаты Жылдарды сөйлетейік жылдар Болған оқиғалар Мемлекет атауы Түрік қағанаты құрылды Қара Ескенің інісі Мұқан кезінде жужандар бас көтерілместей жеңілді Дулулар мен Нушебилер арасында соғыс болды Қашғардың түрік билеушілері Баласағұн қаласын басып алды Атлах шайқасы. Қытай әскерлеріне соққы беру Тон қаған Византияға көмекке қалың қолын аттандырды Батыс және Шығыс қағанат болып екіге бөлінді жылдар Болған оқиғалар Мемлекет атауы 552 ж. Түрік қағанаты құрылды Түрік 552-554жж. Қара Ескенің інісі Мұқан кезінде жужандар бас көтерілместей жеңілді Түрік 640-657жж. Дулулар мен Нушебилер арасында соғыс болды Батыс Түрік 940ж. Қашғардың түрік билеушілері Баласағұн қаласын басып алды Қарлұқ 751ж Атлах шайқасы. Қытай әскерлеріне соққы беру Түркеш 627ж. Тон қаған Византияға көмекке қалың қолын аттандырды Батыс Түрік қағанаты 603ж Батыс және Шығыс қағанат болып екіге бөлінді Түрік қағанаты КЕРІ Батыс түрік қағаны Ешбар Елтеріс бұл тайпалық жүйені қалай атады? Шу өзенінен шығысқа қарай орналасқанШу өзенінен батысқа қарай орналасқан5 тайпа дулу5 тайпа нушеби 1 “Түрік” этнонимі алғаш рет Қытай деректерінде қашан кездесті? Түрік қағанатының құрамына енген тайпа30 2 КЕРІ Бағалау Қорытынды Үйге тапсырмаТест тапсырмасын дайындау