Стефан Больцман ж?не Винн за?дары. паурочный план
11 а, б сынып №53 сабаK ____________________
СабаKтыS таKырыбы: Стефан Больцман ж‰не Винн заSдары.
СабаKтыS маKсаты:
Білімділік маKсаты: ОKушы білімін, іскерлігін, даCды деSгейін баKылау, баCалау. Винн ж‰не Стефан Больцман заSдарымен таныстырып солар жайлы т_сінік Kалыптастыру.
ДамытушылыK маKсаты: ОKушылардыS білім деSгейін ж‰не білім мазмaныныS тaраKтылыCы мен оны игерудегі іскерлік пен даCдыны баKылау.
Т‰рбиелік маKсаты: Адамгершілікке, aKыптылыKKа, алCырлыKKа, отанс_йгіштікке, табиCатты аялауCа, сыйластыK пен ‰дептілікке баулу.
СабаKтыS т_рі:жаSа білімді Kалыптастыру, жалпылау
СабаKтыS ‰діс-т‰сілдері: €Sгіме, лекция, дискуссия, кітаппен жaмыс.
СабаKтыS к™рнекіліктері: плакаттар, суреттер,
СабаKтыS барысы:
І.ДК`йымдастыру кезеSі:С‰лемдесу; ОKушыларды т_гендеу;ОKушылардыS назарын сабаKKа аудару.
ІІ. ДК. ^й тапсырмасын тексеру, Kайталау.
А) теориялыK білімдерін тексеру. €) практикалыK тапсырмаларын тексеру. Б) есептерін тексеру.
ІІІ.ДК Білімді жан-жаKты тексеру./ ІV. ДК. ЖаSа материалды KабылдауCа ‰зірлік, маKсат Kою.
Б_гінгі негізгі маKсатымыз оKулыK бойынша Винн ж‰не Стефан Больцман заSдарымен танысамыз.
V. ДК.ЖаSа материалды меSгерту:
С‰уле шыCарудыS еS Kарапайым ж‰не к™п тараCан т_рі - жылулыK с‰уле шыCару, мaнда жарыK шыCаруCа жaмсалCан атом энергиясы с‰уле шыCарушы дене атомдарыныS (немесе молекулаларыныS) жылулыK KозCалысыныS энергиясы есебінен компенсацияланады. НеCaрлым дененіS температурасы жоCары болса, атомдар соCaрльш жылдам KозCалады. ШапшаS атомдар (немесе молекулалар) бір-бірімен соKтыCысKанда, олардыS кинетикалыK энергиясыныS бір б™лігі атомдарыныS Kозу энергиясына айналады, ал бaлар содан кейін жарыK шыCарады.
К_нніS с‰уле шыCаруы - бaл жылулыK с‰уле шыCару. К‰дімгі Kыздыру шамдары да жарыKтыS жылу к™зі болып табылады. Бaл ™те ыSCайлы, біраK _немділігі ж™нінен тиімсіз жарыK к™зі. Шам Kылсымынан электр тогыныS б™ліп шыCаратын барлыK энергиясыныS тек 12%-і Cана жарыK энергиясына т_рленеді. ЕS аKырында, жалын жарыKтыS жылу к™зі болып табылады. К_йе т_йіршіктері (жанып _лгермеген отын б™лшектері) отын жанCан кезде б™лініп шыCатын энергия есебінен ™те Kызады да жарыK шыCарады.
Фотоэффект Kaбылысын МаксвеллдіS электродинамика заSдары негізінде т_сіндіруге aмтылудыS б‰рі н‰тижесіз болды. Ол заSдар бойынша жарыK - кеSістікке _здіксіз таралCан электромагниттік толKын. Фотоэлектрондар энергиясы неліктен жарыKтыS жиілігімен Cана аныKталатыньш ж‰не толKын aзындыCы шаCын болCанда Cана электрондарды ыршытып шыCаратынын т_сінуге болмайтын еді.
1905 жылы Эйнштейн ПланктіS жарыKтыS _здікті шыCарылуы туралы идеясын ‰рі Kарай дамыта отырып, фотоэффектіге т_сінік берген еді. ФотоэффектіS эксперименттік заSдарында Эйнштейн жарыKтыS узілісті екендігініS ж‰не жеке _лестермен жaтылатындыCыныS сенімді т_рдегі д‰лелдемесін к™рді.
ЖарыK шыCарудыS ‰рбір _лесініS Е энергиясы Планк гипотезасымен толыK с‰йкес жиілікке пропорционал:
((h(, (1)
мaндаCы k - Планк тaраKтысы.
Планк к™рсеткендей, жарыK _леспен шыCарылады дегеннен жарыKтыS ™зініS Kaрылымы _зілісті екен деуге болмайды. Алайда минерал су б™телкеде сатылады Cой, ал бaдан судыS Kaрылымы _зілісті ж‰не б™лінбейтін б™лшектерден т_зіледі деген aCым тумайды. Тек фотоэффект Kaбылысы Cана жарыKтыS Kaрылымы _зілісті екенін к™рсетті: жарыK энергиясыныц шыCарылCан Е = k( _лесі ™зініS даралыCын жарыKтыS бaдан кейінгі таралу процесінде де саKтайды. Тек барлык _лесі Cана т_гелдей жaтыла алады.
VІ. ДК. ОKытылып отырCан оKу материалын KабылдаудаCы оKушы т_сінігін тексеру.
§6.1, 6.2 дайындыK сaраKтарын талдау.
ЖылулыK с‰улеленудіS негізгі Kасиеттері Kандай?
ДененіS с‰улелену ж‰не жaту Kабілеттері деген не?
Абсалют Kара дене деп нені айтады?
Бір кванттыS энергиясы неге теS?
Jара дененіS с‰улелену KабілеттігініS максимумы температура ™скен сайын Kалай Kарай жылжиды?
VІІ. ДК. ОKытылып отырCан оKу материалын бекіту немесе даCдыландыру жaмыстарын ж_ргізу.
Есептер шыCарту. 6.2.1-6.2.3.
VIІI.ДК. БаCалау. ^й тапсырмасын беру: §6.1, 6.2 Есептер шыCарту. 6.2.5-6.2.7.