На казахском языке ?арттарын ?адірлеген ел арда?ты?
Қарттарын қадірлеген ел ардақты
Жарияланды 7-11-2012, 10:39 Категориясы: Тәрбие сағаты
1 қазан Қарттар мерекесіне арналған «Қарттарын қадірлеген ел ардақты» атты кеш сценарийМақсаты: оқушы бойына халқымыздың асыл қасиеттерін сіңіру, үлкенді сыйлау, өз ата – бабасын ұмытпай сақтау үшін және салт – дәстүрден нәр алып өсуіне, инабаттылыққа, жақсы мен жаманды ажырата білуге аталы сөзден ғибрат алуға тәрбиелеу.Жүргізуші:Хош келіпсіз ақ жаулықты аналар,Ақыл кенін арқалаған аталар.Алдарыңда жауқазындай құлпырған,Біз алаңсыз балғын шақты балаларАрмысыз ауылымның асылдарыЖайнасын көңілдердің жасыл бағыСіздер үшін ән мен күй, өлең мен биСіздер үшін мереке шашуларыҚымбатты ақылдың кенін арқалаған айбынды аталар! Ақ жаулықты аналар! Шынайы да ізгі сезімдерді, білімнің алтын діңгегін сыйлаушы ұстаздар қауымы! Барлықтарыңызды қазан айының алғашқы мерекелері қарттар, ұстаздар мерекесі тоғысқан күнімен құттықтаймыз.Аппақ шашың күн сайын қылаңдаған,Зейнет емес бейнеттен арылмаған.Тәңірімдей табынып өтем мәңгі,Қариялар өзіңді ел сыйлаған.Ел мүддесін бәрінен биік қоятын, өзінен кейінгі ізіне ерген інілеріне ізеттігін аямайтын, ізінен ерген ұрпағына ұлылығын ұялатып, бір қауымға бас-көз бола білген ауыл қарттарының орны ерекше, олай болса әр халықтың бойында ықылым заманнан бері қалыптасып оны өзгелерден даралап тұратын, тек өзіне ғана тән қасиеттері болады. Біздің халқымыздың сондай ерекшеліктерінің бірі – үлкенді сыйлау, оның сөзіне құлақ асу. Қазақ қарты жасына лайық ауызы дуалы, сөзі берекелі, ісі тыңғылықты ойы терең ақылы телегей теңіз болып келеді. Міне осындай теңеуге лайық қарияларды жылына бір рет келетін 1 қазан Қарттар күнімен құттықтай отырып, «Қарттарын қадірлеген ел ардақты» атты кешімізге хош келдіңіздер.Кешімізді бастамас бұрын сөз кезегін мектебіміздің директоры Мәмбетов Әлішер ағайға береміз.Жүргізуші:Дүниеге келер бір ретҚұрыштан құйған құдіретБалалар, ол кім?Әрине қарттарымыз.Олай болса бүгінгі кешімізді орындауындағы «Туған жер» әнімен ашамыз. Орындайтындар Қаракөз және ТеңелӨн бойың тұнған ақыл, ұлағатЕшкімге жасамайтын қиянатЖайлап қана ақылменен түзейсіңБолып қалса ұғына алмай бір сағатАуылымыздың ардагері, қарт зейнеткер ұстазымыз Мақсат ағайға сөз береміз.Жадыраймын жадырайын,Көңілденіп күлемін.Жанар ма деп талабым,Ата ақылын тыңдаймын.Ән: «Қарттар азайып бара жатыр» орындайтын БақнұрЖүргізуші: Халқымыздың тәлім – тәрбиесі ананың ақ сүтімен, әже өнегесімен, аталар ақылымен берісіп, өзіндік қасиетімізді қалыптастыру көзделген. Ендеше «Мен атам мен әжемнің жалғасымын» бөліміне құлақ түрелік.Тақпақтар:1-Жансая:Сән еңкейген нұр жүзінен әл тайып,Қуат кетіп бара жатыр қартайып.Отбасында, бала – шаға қасындаЖетпістер мен сексендер жүр қалқайып.Көңіл жетім болмаған соң сыңарыЖас баладай жаутаңдаған жанарыҚайта – қайта қарағың кеп тұрадыҚағыс естіп қалбақтайды баладайМәпелеңдер қарт біткенді аялапНиеті ақ, көңілі кең даладайКімге болсын қарттың жетер аяңдап.2-Айбек:Атам менің әмандаӘдепті жан бол дегенАтам сөзі санамдаЖасы үлкенге жол беремАлдын орап кісініңКесіп өтпе көлденеңІзетімен кішініңСәлемдесіп қол берем.3-Бекнұр:Атам менің әмандакішіпейіл бол деген.Ата сөзі санамдаМақтанбауды жөн көремҚалдыратын ұлтқаЖалған сөзге төзбеймінЖеткізеді мұратқаТек шындықты көздеймін.4-Расул:Атам менің әмандаӘділетті бол деген.Ата сөзі санамдаЖүрмін тура жолмененЕй, тәкаппар дүниеМаған да бір қарашыТанимысың сен меніМен қазақтың баласы.5-Фариза:Құттықтаймыз мейрамыңмен аталар!Әр күлгенің бізге бақыт саналар.Еңбегіңді еш етпейтін өмірдеЕлің жұртың ұл мен қызың бағаларАна мейір күн көзімен пара – пар.Тұла бойға қуат болып тараларӨміріме шуақ шашып әрқашанКөп жасаңдар аталар мен аналар!6-Жадыра:Ата күні - әже күні әлем күніӘлемде теберінділер ақылды үніӘжесіз жан туған жоқ жер бетіндеҰғып ал бөбектерім сендер мұныАта - әже мерекелеріңіз құтты болсынЖанұяңызға тек қана шаттық толсынНемерелеріңіздің өнерін тамашалапЖүздеріңізге көтеріңкі көңіл толсын.Жүргізуші:Асқар тауым, ақылгөйім, ғұлама,Аспанымдай мәңгі жаса, құламаЕр жетсем де еркелігім қалмайды,Көз алдымда сен тұрғанда ұлы Ана!Ата ардақты тұлға «Әкеден ұл тусайшы, ата жолын қусайшы» деп халық ұрпаққа атаның мұрасын жалғастыруды уағыздайды. Ата ұрпағының, қайырымды, мейірімді, ақылды іскер болуын тілеп сол үшін қамқорлық іс - әрекеттерін жерге жеткенше дамыта береді, өнеге көрсетеді, өсиет айтады.Көркем сөз: М. Мақатаев «Әкеге арнау» орындайтын Қожахмет Малика.Бүгінгі кешке ауылымыздағы асыл аналарымыздың бірі, қарт ұстазымыз қазір зейнеткер Мұратова Набиға апай келіп отыр. Анамызға рахметімізді айта отырып сөз кезегін берейік.Тұра – тұршы есейгенде ұл – қызыңЖүре тұршы жалғанғанда үзігіңМаған бақыт неге керек ақ әже – ауӨзің бірге көре алмасаң қызығыңАнамызға арнап 10 сынып оқушысы Нағыметова Қаракөздің орындауында «Анама хат» әнін қабыл алыңыздар.Адамдар арасындағы қарым – қатынаста адамгершілік, әдеп, инабат үрдістерінің қаншалықты кең жайылып, терең тамырлануы, ең алдымен олардың жекелеген отбасында өркен жаюына яғни баланың ата – анасын жан – жүрек қалауымен, саналы түрде ардақтап инабат тағылымымен үлкендерге деген қарым – қатынастарында оны мүлтіксіз жүзеге асырылуына байланысты. Қарттарды құрметтейтін олардың алдындағы перзенттік парызын үлкен ынтамен орындамайтын әдептілік кішіпейілділік сергек сезімталдық көрсетпейтін бұл қасиеттер қанына сіңіп, жүрегіне ұяламаған ұрпақтан не опа, не қайыр? Адамның өмірінің мәні мен сұлулығы, адамның келешегіне сенімділігі – баланың ата – анасын ардақ тұтып өзінің перзенттік қарызын бір сәтке де есінен шығармауында. Өз отбасынан жылу таппаған қаншама қарттарымыз қарттар үйлерінде өмірлерін жалғастыруда.Қарттар үйі – жасы ұлғайып, қараусыз қалған қарттарымызды қамқорлыққа алатын, әлеуметтік қорғау нысандарының бірі болып табылады және ол мемлекеттік мекеме. Қартаю – биологиялық процесс, белгілі бір жасқа жеткеннен кейін организмнің мүмкіншіліктерінің үдемелі төмендеуі.Қай жерде де ата – анаға қызмет көрсетуге тиістілігіңді ұмыту әсте жарамайды. Қарт адамдардың үйретуге де, ақыл айтуға да моральдік құқы бар. Бұл моральдік құқыны құрметтей білу керек. Кім де кімнің үйінде қартайып отырған әке – шешесі немесе атасы мен әжесі секілді қымбатты «қонағы» болса, ол үйіне олардан артық құдайдың құрметті өкілі келеді деп ойламасын, егер үйдің иесі оларға дұрыс қарап, қамқорлық жасаса қартайған ата – анасы оның отбасының құты болып табылады. Қарт кісіні құт – береке деп танысақ ол ұрпақ көрегендігі. Ұрпағы құрметтеген ата – ана әр кезде де бақытты.Көрініс: «тоқта балам, атаң келер артыңда»Көркем сөз: М. Мұқатаев «Реніш» орындайтын 10 сынып оқушысы Сүйеуова ЖібекТой деп бүгін халқым шашу шашады.Той деп бүгін әлем сырын ашады.Қарттар күні мейрамына арналғанБишілер өнерлерін шашады«Қазақ биі» бір топ бишілерЕгеменді ел болып қалыптастық,Өркениетке нақты анық бастық.Туған жердің тұғыры биік бол деп,Шын жүректен ән – жырды сыйға тарттық.Ән: «Әкелер» орындайтын ҒарифуллаНағыз әке ақылгөй де асқар жанБарлық ұрпақ әкелерден басталғанАл әкелер өздеріңе арналмақБұл айтатын асқақ ән.Ән: «Ауылым сенің іргелі» орындайтын АидаКөкке өрмелеп көңіліңНұрға толсын өміріңБақытты бол жан әкеҰзақ болсын өміріңӘн: «Әке туралы жыр» орындайтын ДарханАрайлы ақ тілекпенӘн жолдаймын өзіңеСағыныш сазы жүрекпенСыр арнаймын өзіңеӘн: «Неге сені сүйдім-ай» орындайтын ДәуірханАрманым едің аңсағанӘке сен бақыт мен сағанҰрпағым болып жалғадымҚуаныш әке сен мағанӘн: «Ақерке жайық» орындайтын НұртуғанАбырой амандығың арта берсінБақ дәулет қызығымен қатар берсін.Ұрпағың жақсы көрген жиі келіп,Таусылмас дәм-тұзыңды тата берсін.Тыныштық елімізге бере берсін.Молшылық жерімізге ене берсін.Соғыстан ел жұртымыз аман болыпҚызығын бейбіт өмір көре берсінҚарттарым сіздерге Алла саулық берсінДенсаулық ауыз-бірлік бола берсінТап-таза абыройлы болғаныңдыҚазіргі ел билеген жастар көрсіндеп тілек тілеп бүгінгі кешімізді аяқтаймыз. Зейін қойып тыңдағандарыңызға көп – көп рахмет. Енді сіздерден осы оқушыларымызға бата берулеріңізді сұраймыз.