Битва сесэнов Стихотворения Рами Гарипова (на башкирском языке)

.

Класс: 6
Тема: Р1ми ?арипов. «№а7ыш», «Ялан с1ск1л1ре» ши7ыр8ары.
Форма3ы: С1с1нд1р б1йге3е.
Ма6саттар: 1. Баш6ортостанды5 халы6 ша7иры Р1ми ?ариповты5 тормош 31м ижад юлы мен1н таныштырыу.
2. «№а7ыш», «Ялан с1ск1л1ре» ши7ыр8ары 24т2нд1 эшл19.
3. Я5ы 39881р, 398б1йл1нешт1р 2йр1не9, телм1р к9некм1л1рен 94тере9.
4. Я8ыусы ижадына 6ы8ы63ыныу, тыу7ан илг1 32й29, ихтирам, 7орурлы6 той7олары т1рби1л19.
Йы3азландырыу: мультимедия проекторы, Р.?арипов6а арнал7ан к9рг18м1, «Уй8арым» 6обайырыны5 39881ре, ми8алдар 5.

Д1рес барышы
Ойоштороу моменты
(та6та алдында Р1ми ?ариповты5 китаптарынан к9рг18м1)
слайд
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415
-Ултыры7ы8. :18ерле балалар, б2г2н берг1л1п 181би1т д1ресенд1 с1с1нд1р б1йге3ен 9тк1рербе8.

2- слайд
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415

-У6ыусылар был юлдар нинд1й ши7ыр8ан алын7ан?(Ту7ан тел)
-Был ши7ыр8ы5 авторы кем?(Р1ми ?арипов).

3 слайд Р1ми ?ариповты5 портреты

-Р1ми ?арипов, 98 ту7ан телен яратып, у7а ши7ыр ба7ышлап я87ан. Беле9ебе8с1, Баш6ортостанда телд1р тура3ында закон 6абул ителг1н, уны5 буйынса 31р милл1т 98ене5 ту7ан телен 31м баш6орт телен д19л1т теле булара6 2йр1н1.
Б2г2нг2 бе88е5 ма6сатыбы8, бар тормошон ту7ан тел, рух, милл1т, ил я8мышына арна7ан ша7ир, т1ржем1се Р1ми ?ариповто5 тормош 31м ижад юлы мен1н, уны5 «№а7ыш», «Ялан с1ск1л1ре» ши7ыры мен1н танышыу. (8ебе881 Тыу7ан илебе8г1 32й29, ихтирам, 7орурлы6 той7олары т1рби1л19.

4 слайд
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415

5 слайд

Тема са7ылдырыла
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415
-!йтеп ките9емс1, бе8 3е88е5 мен1н с1с1нд1р б1йге3е 9тк1р1с1кбе8.
Кемд1р 3у5 ул с1с1нд1р? (улар 398 о4талары, ша7ир-импровизатор8ар)
Б2г2н 3е8, бары7ы88а ижад кешел1ре – 398 о4талары – с1с1нд1р булып 6араяса63ы7ы8.


Инеш 15г1м1

-Кем ул Р1ми ?арипов? Был 3орау7а яуап бирерг1 схема яр8ам итер.

6-сы слайд
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415
-Р1ми Й171ф1р улы ?арипов 1932 й. 12 февраленд1 Баш6ортостанды5 Салауат р-ны Ар6ауыл ауылында колхозсы 7аил13енд1 тыуа. №у7ыш б2т298е5 икенсе йылында тыу7ан ауылында 7 класты тамала7ас, ул 2ф2г1 килеп 9- сы баш6орт м1кт1бен1 (х18ер 1-се 3анлы республика баш6орт гимназия3ы) у6ыр7а ин1, шул м1кт1п янында7ы интернатта т1рби1л1н1. Артабан у6ыуын М1ск1981 дауам ит1. Ул г1зит, журналдар8а 198ем эшл1й.
Р1ми ?арипов ши7ыр8арын Ар6ауыл м1кт1бенд1 у6ы7анда у6 я8а башлай. 2ф2л1 у6ы7анда 181би т951р1кт1 актив 6атнаша, кис1л1р81 я8ыусылар мен1н осраша. М1ск1981 диплом эше булара6 т19ге китабы – «Й9р981н» исемле ши7ыр8ар йыйынты7ы 1954 й. донъя7а сы7а. Артабан «Таш с1ск1», «№абантур7ай йыр8ары», «Аманат», «Осоу», «Табыныу», «Мил1ш-к1л1ш» 31м баш6а ши7ыр йыйынты6тары сы7а.
Р1ми а7ай т1ржем1се булып та таныл7ан. Ул бик к9п уры4 теленд1ге ши7ыр8ар8ы баш6ортса7а т1ржем1 итк1н.
-№е88е5 алды7ы88а уны5 китаптары. Бына 6арап 9теге8.
Р1ми ?арипов т2рл2 жанр8ар8а ижад итк1н: ши7ыр8ар, поэмалар, 6обайыр8ар, йыр8ар, м161л1л1р я87ан.

7- се слайд

Р1ми ?арипов Салауат Юлаев исеменд1ге республика премия3ына лайы6, у7а Баш6ортостанды5 халы6 ша7иры тиг1н ю7ары исем бирелде. Ша7ир8ы5 тыу7ан т2й1ге Ар6ауылда уны5 йорт-музейы асылды, бюсы 6уйылды, тормошо 31м ижады ха6ында телевизион фильм т2ш2р2лд2. Р.?арипов у6ы7ан 1-се 3анлы республика баш6орт гимназия3ы уны5 исемен й2р2т1, ша7ир исеменд1ге 181би премия булдырылды.

- Х18ер 3орау8арыма яуап биреп кроссвордты сисеге8:
8, 9 слайдтар
№
А
Б
А
Н
Т
У
Р
?
А
Й

С
А
Л
А
У
А
Т



Ш
А
?
И
Р

А
Р
:
А
У
Ы
Л


Ш
И
?
Ы
Р


1. Ши7ыр8ар йыйынты7ыны5 исеме? (№абантур7ай)
2. Тыу7ан районы? (Салауат)
3. Р1ми ?арипов - кем ул? (ша7ир)
4. Тыу7ан ауылы? (Ар6ауыл)
5. Жанр8арыны5 бер т2р2? (ши7ыр)

- Нинд1й т2п 398 килеп сы6ты? Х18ер «№а7ыш» тиг1н ши7ыры мен1н танышырбы8.

Я5ы тема буйынса эш

-Бе8 б1йгебе88е башлайбы8. Д1реслект1реге88е асы7ы8.
Ши7ыр8ар8ы у6ы7ас, бе8 3ы7ымта7а килерг1 тейешбе8

10 слайд
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415

У6ытыусыны5 «№а7ыш» ши7ырын тасуири у6ыуы

№98лек эше


11 слайд












- №е8 м161л мен1н килеш13еге8ме?

12 слайд
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415
-Кем д1 кем тасуири, д2р24 у6ый, шул 2-се тур7а сы7а. !8ерл1неге8.
Башлайы6 б1йгене, кем тел1й?

-Х18ер, с1п1к1йл1п кем 2-се тур7а сы66анын билд1л1рбе8.

13 слайд

Й2км1тке3е 24т2нд1 эш
1.Ши7ыр ним1 тура3ында?
2.Ши7ыр8а 6ай3ы я6ты5 т1би71те тура3ында 398 бара? №е8 быны нинд1й билд1л1р буйынса 1йт1 ала3ы7ы8?
3.А8а66ы строфаны5 т19ге ике юлын нисек а5лай3ы7ы8?
5.М161лг1 тура кил1ме ши7ыр?
Тим1к, ысынлап та 98 ере5д1 р1х1тер1к 31м уны бер нинд1й йылы я6та алмаштыра алмай.

14 слайд

-! 3е8 98еге88е5 Тыу7ан я6тары7ы88ы ярата3ы7ы8мы? Баш6ортостанды? Уны5 мен1н 7орурлана3ы7ы8мы?

-Бе88е5 Баш6ортостаныбы8
· 98 аллы д19л1т, унда т2рл2 милл1т й1ш1й 31м улар татыу, Республикабы8 барлы6 6а8ылмалар7а ла бай. Ысынлап та, 7орурланыр7а 7ына 6ала шундай ер81 й1ш1г1нг1.

15 слайд

Р1тл1п эшл19
1 р1т – ши7ыр8ан сифаттар табалар (З15г1р, сал, ап-а6, бойо6, м15гелек, а6, хуш, ал6алан7ан, ысын, и4 киткес)
2 р1т – ши7ыр8ы 2л2шт1рг1 б9леп план т282й81р
(1.Ни8ер етм1й ми51 2. Тыу7ан я6тарым 3. Ме5 й1ш1 )

16 слайд

- тикшер1йек

Б1йгене дауам ит1бе8. 2-се тур7а сы66ан у6ыусылар та6та алдында сы7ыш я3ар7а 18ерл1н1л1р, башта 98 аллы урындар8а «Ялан с1ск1л1ре» ши7ырын у6ыйбы8.

17 слайд

№98лек эше

18 слайд
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415


19 слайд



-Кем д1 кем и5 тасуири у6ый шул е5ер, е5е9себе88е та7ы ла с1п1к1й яр8амында билд1л1рбе8.

20 слайд

Е5е9сел1рг1 ми8алдар бирел1:
1 урын – телг1 йо6ма4 с1с1н
2 урын – шыма 398ле с1с1н
3 урын – о4та 398ле с1с1н
Й2км1тке3е 24т2нд1 эш
1. Ша7ир8ы5 6ала с1ск1л1рен нинд1й ким1лд1 яратыуын белдерг1н 39881р8е э8л1п табы7ы8?
2. Автор8ы5 ялан с1с1к1л1рен1 бул7ан м2х1бб1тен нинд1й юлдар асы6лай?
3. Автор был ши7ыры мен1н ним1 1йтерг1 тел1й?
4. ! был ши7ыр м161лг1 тура кил1ме?

21 слайд ШИ?РИ!Т МИНУТТАРЫНДА ЯЛ ИТЕ(
(Р.?арипов я87ан 6обайыр «Уй8арым». ?1ли Хамзен йырлай, Айрат :оба7ошев думбырала) 3 минут, ты5лап ките9

22 слайд



!леге 6обайыр8ы йырлап к9р31те9, 2 куплетты. Быны5 2с2н берг1л1п башта йырлайы6. №у5ынан к2сл2л1р к2с 3ынашыр б1йгел1.
(у6ыусылар7а 2 куплеттан тор7ан 6обайыр 39881ре таратыла)

«Уй8арым»
Ярты т2нд1 уянып,
Йо6лай алмай уйланып,
Уйлап ят6ан уй8ар8ы
Таралыш6ан 6уй8ар8ы
:алай итеп йыяйым,
:алай итеп тыяйым?
Далала7ы 6ам7а6тай,
!ки1тт1ге йом7а6тай,
Тотоп тыйып булма4тай,
Ташлап 6уйып булма4тай.
А7ым м1лл1 уй8арым,
№а7ым м1лл1 уй8арым?

23 слайд

Е5е9сел1рг1 ми8алдар бирел1: «(ткер телле С1с1н» 1-2 ми8ал.

Ны7ытыу.
-Х18ер белемд1ребе88е ны7ытып кит1йек, тест эшл1р3еге8.

24 слайд

-Теста 5 3орау, бары3ы ла Р.?арипов ижады буйынса. №е8г1 2 минут бирел1.

25 слайд

- (8 аллы белемеге88е тикшереп китеге8

Ба3алау

2йг1 эш

Р1ми ?ариповты5 биография3ын белерг1. Тыу7ан я7ы7ы8 тура3ында ши7ыр уйлап я8ы7ы8.

Йом7а6лау
-№е8г1 Р1ми а7ай ши7ыр8ары о6шанымы?
№е8 98еге8 нинд1й ши7ыр8арын у6ы7аны7ы8 бар?
У6ыусылар д1ресебе881 бе8 ма6саттарыбы87а ирештекме?

26 слайд










Тел ас6ысы - иман бирг1н
№2й2кл2 ту7ан телем.
(8 телемд1 3е8г1 с1л1м:
!сс1л1м171л1йк9м!

Мин хал6ымды5 с1ск1 к95елен1н
Бал 6ортондай ынйы йыямын,
Йыямын да – й1нле ынйылар8ан
Хуш е4ле бер к1р18 6оямын.

Шу7а ла мин бел1м тел 618ерен:
Бер телд1н д1 телем к1м т9гел –
К2сл2 л1 ул, бай 8а, я7ымлы ла,
К1м к9рер тик уны к1м к95ел!..



Ма6саттар
1. Баш6ортостанды5 халы6 ша7иры Р1ми ?ариповты5 тормош 31м ижад юлы мен1н таныштырыу.
2. «№а7ыш», «Ялан с1ск1л1ре» ши7ыр8ары 24т2нд1 эшл19.
3. Я8ыусы ижадына 6ы8ы63ыныу, тыу7ан илг1 32й29, ихтирам, 7орурлы6 той7олары т1рби1л19.


С1с1нд1р б1йге3е. Р1ми ?арипов. «№а7ыш», «Ялан с1ск1л1ре» ши7ыр8ары.







Баш6ортостанды5
халы6 ша7иры Салауат районы
Р.?арипов исеменд1ге Ар6ауыл ауылы баш6орт гимназия3ы 1932 йыл
Р.?арипов исеменд1ге
премия
Ар6ауылда йорт-музей








Поэма «Таш с1ск1»

Йыр8ар «№абантур7ай йыр8ары»

:обайыр8ар «Аманат»

М161л1л1р «Мил1ш-к1л1ш»

Ши7ыр8ар «Й9р981н» 3.б.


Р1ми ?арипов

Эшл1г1н 2лк13е

№98 ижады

Исеме м15гелек

Ша7ир ере

:уна6та р1х1т, 1 2й81 я6шыра6


Ди5ге8 – море
Сал – седина
Й1н – душа
Бойо6 – печальный
Шом – тревога
Балан – калина
М1тр9ш с1ск13е – цветок душицы
Арыш – рожь
Мо5 – мелодия
И4 киткес – необычный


1 тур – «№98 о4талары»

Ба6сасылар – садовники
Сабый – младенец
На8 – ласка
Хист1р – чувства
:ай7ырыу – горевать
№2рт2н29 – вытираться
!р3е8 – неприхотливый
32йк2мл2 - обаятельный

2 тур – «С1с1нд1р»

3 тур – «(ткер телле С1с1н»


Ма6саттар
1. Баш6ортостанды5 халы6 ша7иры Р1ми ?ариповты5 тормош 31м ижад юлы мен1н таныштырыу.
2. «№а7ыш», «Ялан с1ск1л1ре» ши7ыр8ары 24т2нд1 эшл19.
3. Я8ыусы ижадына 6ы8ы63ыныу, тыу7ан илг1 32й29, ихтирам, 7орурлы6 той7олары т1рби1л19.




Р1ми ?арипов.
«№а7ыш»,
«Ялан с1ск1л1ре»
Rom BshБумажный пакет15