Презентация к уроку Жизнь и творчество Рами Гарипова

Минең илһамым шишмәһе – тыуған еремдә Минең ғаиләм Рәми Ғарипов 1932 йылдың 12 февралендә Башҡортостандың Салауат районының Арҡауыл ауылында колхозсы ғаиләһендә тыуған. Атаһы Йәғәфәр һәм әсәһе Гөлмәрйәм. Белем баҫҡыстары 1941 – 1946 йылдар Арҡауыл ете йыллыҡ мәктәбе 1946 – 1950 йылдар. Өфө ҡалаһының 9 – сы һанлы мәктәп – интернатында уҡыған саҡтар1950 – 1955 йылдар Мәскәүҙәге А. М. Горький исемендәге әҙәбиәт институты студенты Осам, осам! Бала саҡтан бирлеБер туҡтауһыҙ осам ҡайҙалыр.Бар тормошом – осоу, ҡолау минең,Үҙем – ерҙә, күҙем – айҙалыр... Интернатым – пар ҡанатым Ауыр булыр һиңә минең менәнУртаҡ яҙмыш бүлеп йәшәүе,-Юлымда бар тау – таш, боролоштар,Күк күкрәүе, йәшен йәшнәүе... Надяма Китап нәшриәтендә эшләгән йылдар Тормош юлдары 1955 – 1958 йылдар“Совет Башҡортостаны” газетаһы“Әҙәби Башҡортостан” журналыБашҡортостан китап нәшриәте“Ағиҙел” журналы“Башҡортостан ҡыҙы” журналы Ижади емештәре “Йүрүҙән” 1954“Таш сәскә” 1958“Һабантурғай йырҙары”1964“Осоу” 1966“Аманат” 1969“Песня горицвета” 1969“Возвращение” 1969“Миләш – кәләш” 1974 Йондоҙло уйҙар” 1979“Умырҙая йыры” 1981“Минең антологиям” 1990“Алырымҡош менән Бирмәмҡош” 1992Ғ. Хәйәм “Робағиҙар” 1992Р. Ғарипов “Әҫәрҙәр” I том 1996 II том 1998 1959 – 1962 йылдарАрҡауылда совхоздың комсомол секретары, район редакция газетаһы “Октябрь юлы” (“Путь Октября”) хеҙмәткәре “Аманат” исемле ҡобайырын ижад итте Бына минең тыуған ер был – Ҡарт Ҡаратау, йүгерек Йүрүзән...Тыуып – үҫкән, һыуын эскәнЕрем минең!.. Йырҙарыма ҡайтам Кәтибә Кинйәбулатова менән. “Башҡортостан ҡыҙы” журналында эшләгәндә. 1968 йыл. 1962 – 1974 йылдар “Ҡайтыу”, “Ауылдаштар”, “Һаумы, ерем минең!”, “Ҡолон” тигән яңы шиғырҙары менән Өфөгә ҡайтты“Совет Башҡортостаны” газетаһында, “Башҡортостан ҡыҙы” журналында1971 йыл Аҙаҡҡы тапҡыр Башҡортостан телевидение алдында сығыш яһай1973 – 1974 йылдарБашҡорт Академия ғилеменең филиалында ғилми сотрудник Минең антологиям 1975 йылдар. Р. Ғарипов тәржемә эшенә барлыҡ һәләтен һәм ғүмерен арнаған.Иң яҡшы тәржемәләре тупланған йыйынтыҡ “Минең антологиям” (1990). 22 телдән тәржемә ителгән шиғырҙар ингән. Ғүмәр Хәйәм, С. Есенин, Байрон, Пушкин, Шекспир, Блок, Лермонтов, Твардовский, Рәсүл Ғамзатов, Дудин, Шевченко, Франко һ. б.1976 йыл. Р. Ғарипов Урта Азияға командировҡаға китә. Таджик, персид телдәрен өйрәнә. Ғүмәр Хәйәмдең робағиҙарын тәржемә итә. Композиторҙар Рафиҡ Сәлмәнов, АбрарҒабдрахманов, Урал Иҙелбаев, Роза Сәхәүетдиновалар көйҙәр ижад иттеләр“Салауат батыр”“Сыңрау торна”“Уйҙарым”“Кәкүк”“Бәхет – һәр саҡ һуңлап килер ҡунаҡ”“Үтте лә китте йәшлегем”“Туй йыры”“Таңғы йыр”“Минең йондоҙом” Композитор Рафиҡ Сәлмәнов менән Шағир һүҙҙәренә яҙылған йырҙар Хуш Рәми! 20 февраль 1977 йыл.Шағирҙың йөрәге тибеүҙән туҡтай. Рәми Ғарипов исемендәге премия лауреаттары Рауил Бикбаев, Таңһылыу Ҡарамышева, Факиһа Туғыҙбаева, Тимер Йосопов, Тамара Ғәниева, Рәшит Шәкүр, Сафуан Әлибаев, Ирек Кинйәбулатов, Ҡ. Аралбай һәм тормош иптәше Надежда Ғариповалар лайыҡ булды. Һүңғы йылдарҙа баҫылған поэтик әҫәрҙәре өсөн (“Табыныу” поэмаһы (1964), “Умырзая йыры” (1969) шиғырҙар йыйынтығы ) С. Юлаев исемендәге 1988 йылғы Дәүләт премияһы бирелде (үлгәндән һуң)1990 йылда Рәми Ғарипов исемендәге премия булдырылдыБашҡорт әҙәбиәтен үҫтереүҙәге ҙур хеҙмәттәре өсөн 1992 йылда Башҡортостандың халыҡ шағиры тигән исем бирелде (үлгәндән һүң)Р. Ғарипов исемен йөрөткән ( Арҡауыл ауылы, Өфө ҡалаһын) урамдар барДокументаль публицистик фильм төшөрөлдөДраматург Наил Ғәйетбаев Р. Ғарипов тормошона арнап “Әлдә күктә йондоҙ бар” тигән трагедия яҙҙы, уны Сибай театры сәхнәләштерҙе Арҡауылда йорт – музей асылды, бюст ҡуйылдыӨфөләге 1 – се башҡорт гимназия Р. Ғарипов исемен йөрөтә, музей асылды, бюст ҡуйылды Слово есть Когда лечу, то светром в лад,Когда цвету – цвету как сад.Когда теку – теку рекой,Когда стою – стою горой.Как ветер, мой певучий стих,Огни цветов в глазах моих,И мысль, как быстрая река,И воля, как скала, крепка.Тепло зари в крови моей,А в сердце – голоса земли.И песней я бужу людей,Чтоб люди радость в ней нашли. 1966 Ижад минуттары Со мной – ....................,................., и всходы,Со мной – ...................................река.Со мной – ...................................годы,Со мной – ................,.................тоска. Со мной – луна, и звезды, и всходы,Со мной – светло бегущая река.Со мной – незабываемые годы,Со мной – тревоги, радость и тоска Һорауҙар: 1.Р. Ғарипов ҡайҙа һәм ҡасан тыуған? 2. Р. Ғарипов ҡайҙарҙа уҡыған? 3. Мәктәптә уҡыған саҡта Рәмигә ниндәй ҡушамат тағалар? Һәм ни өсөн? 4. Тәүге китабы нисек атала? 5. Ниндәй китаптары донъя күрҙе? Исемдәрен әйтегеҙ.6. Туған телгә арналған ҡобайыры нисек атала? 7. Тәүге шиғырҙарын ниндәй темаға арнаған? 8. Ниндәй әҫәрҙәре өсөн С. Юлаев исемендәге премия лауреатына лайыҡ булды? 9. Р.Ғарипов исемендәге премия лауреаттарын һанағыҙ?10. Шағирҙың һүҙҙәренә яҙылған йырҙарҙы һанап сығығыҙ?11. Р. Ғарипов ниндәй шағирҙарҙың әҫәрҙәрен тәржемә иткән? Тәржемәләр китабының исемен әйтегеҙ?12. Р. Ғариповтың исмен мәңгеләштереү өсөн нимәләр эшләнелде?