“?аза?-жо??ар со?ысы. ?аза?станны? Ресейге бодан болуы”

«Бүгінгі күнді түсініп-түйсіну үшін де, болашақтың дидарын көзге елестету үшін де кешегі кезеңге көз жіберуіміз керек». Н. А. Назарбаев . 1 - кезең. ҰйымдастыруПсихологиялық дайындық Оқу - білім бұлағы, Білім - өмір шырағы. 1. Оқушыларды сабаққа дайындау. 2. Сынып оқушыларын топтарға бөлу. Мақал-мәтелдер жалғасын табу. Бірлік бар жерде…………… Бірліксіз істе…………. Бірлік бар жерде тірлік бар.Бірліксіз істе береке жоқ. I-топ: “ Қазақ” тобы II-топ: “Жоңғар”тобы  Рефлексия. Өз көңіл-күйіңе сәйкес суретті таңдап ал. “Ерлік елге мұра, ұрпаққа ұран” Бүгінгі сабағымыздың ұраны: “Мен нені үйрендім” Өткен тақырыпты қайталау. А) “Кім көп біледі?”“Сұрақ бізден жауап сізден” ойыны. 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 “Жоңғар” тобы “Қазақ”тобы Хан тағы” ойыны 6 6 II. Үй тапсырмасын тексеру I-топ: “ Қазақ” тобы Қазақ хандары әулетінің арғы атасы кім? II-топ: “Жоңғар” тобы Аса маңызды мәселелерді шешу үшін не шақырылды? I-топ: “ Қазақ” тобы Шыңғысқанның үлкен ұлы? II-топ: “Жоңғар” тобы Қазақ хандарының тарихы қандай жылдар аралығын қамтыды? I-топ: “ Қазақ” тобы Қазақ хандығының негізін салушылар: II-топ: “Жоңғар” тобы Қазақ хандығы нешінші жылы құрылды? I-топ: “ Қазақ” тобы Қазақ Ордасын ұзақ жылдар билеген хан? II-топ: “Жоңғар” тобы 1841 жылы хандық билікті қолына алған Абылай ханның немересі ? I-топ: “ Қазақ” тобы 19 ғ-да қай елдің Қазақстанды отарлау саясаты хандық билікті түбірімен жойды? II-топ: “Жоңғар” тобы Әйгілі қазақ билері жасауға қатысқан әдеттік-құқықтық заң жинағын атаңдар? I-топ: “ Қазақ” тобы Дана әділдігімен атағы шыққан хан? II-топ: “Жоңғар” тобы Салқам, Жәңгір, Әз Тәуке хандардың билік құрған кезеңі қай тайпаның шапқыншылығымен тұстас келді? 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 “Жоңғар” тобы “Қазақ”тобы “ Хан тағы” ойыны 6 6 “Білім шыңынаөрлейік” Жаңа сабақ Оқу - инемен құдық қазғандай . Қазақстан тарихынан әңгімелер. 5-сынып. Сабақ тақырыбы: “Қазақ-жоңғар соғысы. Қазақстанның Ресейге бодан болуы” Тарих пәнінің мұғалімі: Жантасова Айгуль Базарбаевна “Өз тарихын білмеген халық, өзін де сыйламайды ” (Н.Ә.Назарбаев) “Қазақ-жоңғар соғысы. Қазақстанның Ресейге бодан болуы” 20.01.2016III. Жаңа сабақ САБАҚТЫҢМАҚСАТЫ: Білімділік: Оқушыларға Жоңғар мемлекетінің құрылуы, ХҮІІІ ғасырдағы қазақ елінің жағдайы, Ресейдің қол астына ену себебі, оның зардаптары туралы түсінік беру. Дамытушылық: Қазақ батырларының ерлігіне Қазақстанның Ресейге қосылуына, Ресей империясының Қазақстанды отарлау саясатына тарихи тұрғыдан баға беру және тарихи маңызын, жақсы жағы мен кері әсерін анықтай білу дағдыларын қалыптастыру. Тәрбиелік:Ерлікке, отансүйгіштікке тәрбиелеу, қазақ батырларының ерлігін үлгі етуге, құрметтеуге үйрету. Қазақ елінің тарихын терең білу, тарихи тұлғаларды үлгі тұту, Қазақстанның дамуына өз үлесін қосу, өмірде қолдана алу. Жаңа тақырыпты меңгеру сабағы типІ Деңгейлік тапсырмалар, сұрақ–жауап жұмысы, ішінара ізденіс жұмыстары, топтық жұмыстар, ойын түрлері. әдісі Жеке, ұжымдық формасы С А Б А Қ Т Ы Ң 18 ғ. 30 ж-да балалар Ұлы Отан соғысы сияқты Отан соғысы болған. Қазақ хандығының 550 жылдық тарихында осынау шайқастың да өзіндік ерекше орны бар. Ол-тарихтағы осы қазақ- жоңғар соғысы. Балалар ,осы қазақ хандығының 17-18 ғ. сыртқы саяси жағдайы тіптен ауыр еді. Қазақ хандығында жүздер арасындағы тұрақты саяси және экономикалық байланыстардың болмауы, қазақ феодалдарының өзара тартысы көрші мемлекеттердің шабуылдауына жол ашты:Солтүстік – батыстан - башқұрттар;Солтүстіктен – Сібір казактары;Оңтүстіктен - Қоқан, Хиуа хандықтары;Шығыстан – Жоңғария;Оңтүстік - шығыстан - Қытай. үнемі қысым көрсетіп отырды. Ал басты қауіп шығыстан, яғни Жоңғар хандығынан төніп тұрды. Жоңғарлар - тарихи деректерде қалмақ немесе ойрат деген атаумен белгілі болған тайпалар. Жоңғарлар чорос, дөрбент, хошоут, торғауыт сияқты батыс моңғол тайпаларының XVI ғасырдың II жартысында құрылған одағы болатын. Ал XVII ғасырдан бастап Жоңғар хандығы ретінде Орталық Азияның тарих сахнасына шыққан еді. Қазақ жеріне әсіресе қауіп төндіргені – жоңғар мемлекеті. Жоңғар қоңтайшыларының басты мақсаты:-Қазақ елінің тәуелсіздігін жойып, өзіне бағындыру.-Қазақ жерін иемдену. Деңгейлік тапсырма: Постер ( плакат )қорғайды. 1- топ "Жоңғар мемлекетінің құрылуы" 2-топ "Қазақстанның Ресейге қосылуы" 1723 жылы қазақ-жоңғар қатынасында қазақтар үшін аса қиын кезең басталды. Өйткені Қытай императоры Кансидің қайтыс болуын пайдаланып, жоңғарлар Қытаймен бітім жасайды. Осылайша жоңғарлар өздеріне Қытай тарапынан жасалып отырған қысым мен қауіпті тоқтатып, бытыраңқы қазақтарға қарсы барлық күштерін жұмылдыруға мүмкіндік алды. Бұл қазақ халқының тағдырындағы ең қасіретті кезең - «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» (1723-1728) нәубетіне алып келген еді. Қазақ жұртының басына түскен нәубет жөнінде Шәкәрім Құдайбердіұлы былай дейді: «... 1723 жылы қазақ, қалмақ болып жиылып соғысқанда, қалмақтың бастығы Цеван Рабдан қазақтың көбін қырып, қалғанын қуып жіберген. Сонда қазақтар аш-жалаңаш, жаяу шұбап бір көлдің басына келіп, көлді айнала сұлап жатыпты. Сонда бір ақсақал кісі айтыпты: балалар, адам бастан кешкен жақсылықты қандай ұмытпаса, жаманшылық көргенін де сондай ұмытпау керек, біздің бұл көрген бейнетіміздің аты Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама болсын»,- дейді, мағынасы «табанымыз ағарғанша жаяу жүріп, көлді айналып жатқан күн» дегені және сол жолда айтылған қазақтың ескі өлеңі мынау: Слайд: Батырлар Қазақ батырлары «Қазақ батырлары» Қанжығалы Бөгенбай Ақшаұлы (1678 – 1775 жж.) бүкіл қазақ жастарының қолбасшысы, батыр, дипломант. Батыр Баян Батыр Баян Қаракерей Қабанбай (Ерасыл) Қожағұлұлы (1703 – 1781 жж.) қолбасшы, халық батыры «Дарабоз» атанған. Қабанбайдың әйелі ГауҺар көптеген шайқастарда батырмен бірге жүріп шайқасқан. Наурызбай Құттымбетұлы (1706-1781жж.) Абылай ханның ту ұстаушысы үш батырының бірі. Райымбек батыр Абылай Туған жылы,туған жері.Шын есімі немесе берілген аты.Көрсеткен ерлігі.Қайтыс болған жылы. Қазақ батырлары Қабанбай батыр Бөгенбай батыр 4 2 1 2 Наурызбай батыр 3 1 4 Баян батыр 3 1 2 4 3 1 4 3 2 1710жыл 1713жыл 1718жыл 1723жыл 1729жыл 1731жыл Сабақты бекіту Қорытынды: 1-топ 2-топ Тиімді Тиімсіз Сау болыңыздар!