О?ушы бойына патриотты?ты ?алыптастыру

Баяндама
Оқушы бойына патриоттықты қалыптастыру
Алматы қаласы Әуезов ауданының
№ 104 жалпы білім беретін мектепің
Қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі,
директордың тәрбие жұмыстары жөніндегі орынбасары
Нурабилова Гулбану Азимжанқызы
Қазақстанды Отаным деп таныған әр азаматтың осыған өз әлінше үлес қосуы – бұның басты шарттарының бірі.Жастарға патриоттық тәрбие берудің бағдарлы идеяларын Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан мұраты» Қазақстан - 2030 деп аталатын бөлімінде біздің балаларымыз бен немерелеріміз ... бабаларының игі дәстүрін сақтай отырып қазіргі заманғы нарықтық экономика жағдайында жұмыс істеуге даяр болады. Олар бейбіт, арбат, жылдам өркендеу үстіндегі күллі әлемге әйгілі әрі сыйлы өз елінің патриоттары болады » - деп, үлкен үміт артты.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жүйесінің міндеттері: азаматтық пен елжандылыққа, өз Отаны – Қазақстан Республикасына сүйіспеншілікке, мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге, халық дәстүрін қастерлеуге тәрбиелеу » десе, ал орта білімді дамыту тұжырымдамасында «тәрбиелік жұмыстарды қазақстандық патриотизм, азаматтық, ізгілікті интернационализм негізінде құру» - керек екендігі көрсетілген.
Қазақ халқының тарихына көз жіберсек, сонау Түркі тілдес елден бастап жерін, елін, тілін,дінін қорғаудағы өшпес ерліктерге толы. Бесік жырынан басталатын ерлікке баулу дәстүрлері түркі халықтарына тән. Қазақ халқының бойындағы отансүйгіштік құндылықтарды ұрпақтан-ұрпаққа беріліп отырған заңдылық тұрғысынан да қарауға болады. «Қолына өткір қылыш алып, соны жұмсай білмеген қорқаққа қылыш сермеп, күшіңді сарп етпе. Батыр туған жігіттің садағының оғы да қылыштай кесіп түседі. Атаның атын былғаған ақылсыз баланың әке омыртқасынан жаралып, ана құрсағында шырылдап туылмағаны жақсы. Ата даңқын шығарып, өзінің тегін қуған балаға ешкім жетпейді.Өтірік өрге баспайды, өтірікші болғаннан жарық көріп, өмір сүрмеген көп артық » - деген екен. Бұл өсиет сөздерден ақыл-парасат, өтірік айтпау, атаның атын былғамау туралы ойлар мен шығарманың өн бойынан ұлы даланың байтақтығын, әлемділігін көреміз, бұл әр қазақтың бойында осы далада туғаны үшін мақтаныш сезімін тудырса керек.
Ақын жыраулар халыққа өнегелі сөздерімен ықпал етіп, оларды іргелі ел, берекелі жұрт болуға шақырды. Жыраулар жаугершілік заманда хандар мен бектердің ақылгөй кеңесшісі болып, жорықтарға бірге аттанды, ру тайпаларға басшылық етті, сұрапыл қандай майдан көріністерін жырға қосты, ерлікті мадақтады, шейіт болған жоқтап, ел қайғысын бөлісті.
Қазақ халқының зерделеу барысында олардың табиғаты, әлеуметтік жағдайына, тұрмыс –тіршілігіне байланысты патриот халық екенін айқын аңғаруға болады. Бұны қазақтың тұңғыш ғалымдарының бірі Ш. Уәлиханов жақсы зерттеген және өзінің патриоттық сезімін; «Менің патриоттық сезімім ірбіт сандығындай (матрешка сияқты бір сандықтың ішінде бір сандық, оның ішінде тағы бір сандық) мен ең алдымен өз отбасымды, туған -туыстарымды қадірлеймін, » - деген екен. Бұл тұжырымнан патриотизм отбасынан бастау алып әулет, тумаластарға деген сүйіспеншіліктен барып халыққа деген махаббат және сол кездегі алдыңғы қатарлы елдердің бірі Ресейді атап көрсетуі де патриотизмнің халықаралық мәдени қатынастардың да негізі екенін көрсетеді.
Қазақта ең алғаш қазақ балалары үшін халық мұрасына, салт-дәстүріне, ерлік, адамгершілік тәрбиесіне негізіндей отырып, жазған Ы.Алтынсарин болды. Ол көшпенді елдің баласына ғылым-білім, өнер үйретуді армандады.
Баяндама
Отбасында баланы патриоттыққа тәрбиелеу

Алматы қаласы Әуезов ауданының
№ 104 жалпы білім беретін мектеп
Директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары
Нурабилова Гулбану Азимжанқызы
Мемлекетіміздің өркениетті ел деп қатарына қосылып, халықаралық деңгейге шығуы өскелең ұрпаққа тікелей байланысты. Елжандылық дегеніміз – адамның Отанға деген аса терең сезімі.Елжандылық тәрбие азаматтық, патриоттық тәрбиемен тығыз байланысты болғандықтан, жеке оқушының азаматтық санасын қалыптастыру үшін азаматтық міндеттерін білуге тәрбиелеу қажеттілігі туындайды.
Елжандылық – қарабастың қамы емес, ұлтымыздың теңдігі мен елдігі. Әрбір оқушы өз ұлтының тарихын жете меңгеріп, салт-дәстүрін, әдеп-ғұрпын бойына сіңіргенде ғана ол ұлттық рухы мен намысы жоғары азамат болып қалыптасады.
Адам бойына патриоттық сезімді қалыптастыру отбасы тәрбиесі мен балабақшадан бастау алатыны айғақ.Сәбиді отбасында патриотизмге тәрбиелеу ана тілін үйрету, ұлттық мінез қалыптастыру, ұлттық салт-дәстүрді сақтауға баулу - ата-ананың міндеті. Халқына құрмет,тарихи дәстүрлерге адалдық, сондай-ақ туған жеріне, отанына деген сүйіспеншілік деген сияқты перзенттік борыш тұлға бойына сәби шағында дарыса, бұл қасиеттер өсе келе әрі қарай дамып, қалыптасып қолайлы жағдай туғызатыны нақ.
Баяндама
Өнегелі отбасы қандай болу керек?
Алматы қаласы Әуезов ауданының
№ 104 жалпы білім беретін мектеп
Директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары
Нурабилова Гулбану Азимжанқызы
Қазақ елінің болашағы – бүгінгі өсіп келе жатқан жас ұрпақ. Ендеше, ертеңгі қоғам мүддесіне лайықты, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық тәрбие, ұлттық сана қалыптасқан, білімді, парасатты азамат тәрбиелеп өсіру басты міндетіміз екенін үнемі назарда ұстап жүруіміз қажет. Бүгінгі таңда білім беру мазмұны жаңару үстінде. Сол жаңару жолындағы міндеттердііске асырушы маңызды мекемелер – балабақша, мектеп, жоғары, оқу орны.Ендеше бүгінгі оқу орындарының алдында үлкен міндеттер тұр.Атап айтсам, жаһандау заманына икемді ойлау жүйесін қалыптастыру, ұлттқ мәдениет пен әлемдік мәдениетті меңгеру, өз ана тіліне жетік бола отырып, өзге тілдерді меңгеру, сол тіл арқылы өз мәдениетін басқаларға таныту, оқушыларды адамгершілікке, елжанжылыққа тәрбиелеу, салауатты өмір салтын қалыптастыру. Міне, осындай міндеттер аясында еңбек етіп келе жатқан мұғалімдер қоғам дамуының қозғаушы күші деу орынды.
Отбасы- бала үшін қоғамның алғашқы ұйытқысы.Баланың қоғамдық-әлеуметтік дамуы отбасын өз орнын алуынан басталады. Жас ағаш иілгіш болса, жас адам да сондай. Жақсыға да, жаманға да бірдей бейімделгіш. Қазақта: «Баланың бас ұстазы – ата-анасы»деген сөз бар. Ал француз педагогі Жан Жак Руссо: «Бала туғанда ақ қағаздай болып таза туады, оның үстіне шимақты қалай салсаң, қағаз бетіне солай түседі, бала тәрбиесі де сол сияқты, өзің қалай тәрбиелесең, ол да солай тәрбиеленеді»,деген екен.Бұдан шығатын қорытынды, бала тәрбиесіне ең әуелі ата-анасының еңбекқорлығы, ұстамдылығы, ақыл-ойы, сана-сезімі, адамгершілігі әсер етеді.
Баланы жақсы қасиетке тәрбиелейтін құрал – еңбек. Сондықтан ата-аналар баланы жастайынан еңбекке баулу керек. Сәл ғана қолынан келетін нәрсесі болса, көңіл бөлініп дарынын, талабын тыңдауға ықпал ету қажет. Ата-бабамыздың тарихын, салт-дәстүрін үнемі құлаққа құйса, ұлы Абайдың бес асыл ісімен дос (талап, еңбек, терең ой, қанағат,рахым) болуын, бес дұшпанмен (өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек,бекер мал шашпақ ) қас болып жүруін айтып отырса, бала оң бағыттан таймайды. Қазір ұл-қыздың тәрбиесіне кері әсер ететін жат әдеттер өте көп.Ең бірінші, баланың қалыптасатын ортасын бақылап отырған жөн. Бала тәрбиесі ешқандай үзілісті, бір сәт те назардан тыс қалдыруды қаламайды.
«Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің» демекші, отбасында қандай ахуал болса, бала соған бейім тұрады.Балаға күш көрсетіп, дөрекі сөзбен ұрысу – ол дәрменсіздің ісі. Балаға мұндай қылық көрсету қазіргі заманның ағымына сәйкес келмейді. Тәрбиеде бір мысқал қате кетсе, еңбегінің еш, тұзың сор.Сондықтан бала тәрбиесіне аса жауапкершілікпен қарау - әр ата-ананың міндеті.