Конспект по уйгурскому языку на тему с?п?тл?р бойич? т?крарлаш

Музапарова Гулинур Тилвалдиевна
И.Искәндәров намидики оттура мәктивиниң уйғур тили вә әдәбияти пәни муәллими
Күн.Ай.Жил Уйғур тили 6-синип
Дәрисниң мавзуси Сүпәтләр бойичә тәкрарлаш
Дәрислик вә қошумчә әдәбият Уйғур тили Ғ.Сәдвақасов З.Һевуллаева
6-синип Ш.Баратов М.Мәһәмдинов
Асасий мәхсити Сүпәтләр бойичә тәкрарлаш арқилиқ өтүлгән мавзуларниң өзләштүрүш дәрижисини ениқлаш, билимини тәкшүрүш вә тапшурма,көнүкмиләрни орунлашМустәқил ишләшкә үгитиш,һәртәрәплимә издиниш арқилиқ оқуш ишида өзлиригә ишәшлик болуш, һәммисини дәрискә толуқ қатнаштуруш, башқилириниң пикирлирини тиңшаш вә қоллап-қувәтләш.
Оқуш нәтижиси Еғизчә вә язмичә нутқи риважлиниду
Саватлиқ йезишқа вә өз алдиға мустәқил ишләшкә атәтлиниду.
Оқуғучиларниң берилгән мавзу бойичә билим чүшәнчилирини умумлап, оқулған материални тәһлил қилишни, хуласиләшни үгиниши арқилиқ балини қизиқтуруш арқилиқ оқутуш.
Асасий идеялар Сүпәтләр бойичә алған билимлирини тәкшүрүш.
Сүпәтләр бойичә тапшурмиларни орунлаш
Оқуш усиллири диагностикилиқ
Көзләр 6-синип дәрислиги 80-94-бәтләр көнүкмиләр вә тапшурмилар
Типи қайтилаш
Технология 7модульниң элементлириТапшурмилар 1тап. Дәрислик билән иш.
2-тап.Дәптәр билән иш
3-тап.Көнүкмиләрни орунлаш
Жабдуқлар 6.1.6

Дәрис бойичә муәллим билән оқуғучиниң иш- һәрикити:
Психологиялиқ әһвал (сүрәт ичидин сүрәт тап)

1.Синипни уюштуруш
4.Йеңи мавзуниң мәхсити:
1.Дәрислик билән иш.
2.Дәптәр билән иш.
3. Тапшурмиларни орунлаш
2.Қайтилаш:сүпәтләр бойичә алған билимлирини тәкшүрүш
Қизиқишини ашуруш
«Рухсәт етилмәйдиған рәң» оюни арқилиқ
Оюн шәрти:
1. Ақ вә қоңур рәңни ейтишқа болмайду.
2. Бир рәңни икки қетим қайтилашқа болмайду.
Соаллири
Жаваплири
Чөпниң рәңги қандақ?
Асман рәңги қандақ?
Аптаппеләз рәңгини ейтиң?
Күздә йопурмақниң рәңги қандақ?
Күн қандақ рәңдә?
Қарниң рәңги?
Деңиз қандақ рәңдә?
Пақиниң рәңги?
Йешил
Көк
Чөпниң рәңги
Сериқ
Қизил, сус қизил
Пақирақ
Асман рәң
Патқақ охшаш
3.Өткән мавзулар бойичә билимлирини тәкшүрүш:
Мәнасини ечиш
I-тап. Тапшурмиларни орунлаш:
1-т. Ким чевәр тәрҗиман?
Сүпәт
Сын есім
Имя прилогательное
1.Мән шәһәрниң чирайлиқ бағлирида, чоң театрлирида болдум. Биз егиз тағниң бағридики көп-көк чимәнликкә келип чүштуқ. Таза-һава тәнгә дава.
2. Мениң досымның аты- Айдана. Оның көздері дөң-
гелек, қап-қара. Шашы ұзын, бойы орта. Мінезі ашық.
3. Серый, жадный ... Волк
Рыжая, хитрая ... Лиса
Слабый, трусливый ... Заяц
Болшой, косолапый ... Медведь
2-т.«Ичидә» вә «Сиртида» стратегияси арқилиқ. Саваққа тегишлик вә тегишлик әмәс сөзләрни тәйярилап елип келимән, уларниң арисидин оқуғучилар «Ичидә» бүгүнки дәрискә қатниши бар сөзләрни язиду, «Сиртида» дәрискә қатниши йоқ сөзләрни язиду. Бүгүнки саваққа қатниши бар сөзләргә мавзуға лайиқлаштуруп үч тилда жүмлиләрни қураштурушШәһәр,гүл,гөзәл,қаттиқ,Асим,муәллим,әжайип,йеник,көп,қәләм,тахта
ичидә сиртидә
3-т.«Диаманта» стратегияси
Диаманта – 7 қурдин ибарәт шеирниң түри \форма\ биринчи вә ахирқи қурлиридики чүшәнчиләр бир – биригә қариму – қарши келиду, мәнаси қариму – қарши яки зит сөзләр билән ишлигәндә наһайити қолайлиқ.
1-7 қур – исим антонимлар
2 қур – биринчи исимға икки сүпәт
3 қур – биринчи исимға 3 пеил
4 қур – 2 исим билән кәлгән сөз бирикмиси
5 қур – иккинчи сүпәткә 3 пеил
6 қур – иккинчи исимға 2 сүпәт
Шәһәр- йеза
Йоған, қедимий
Селиниватиду, өсүватиду,гүллиниватиду
Атақлиқ шәһәр, кичиккинә йеза
Жанлиниду, үгинилиду,қорғилиду
Чирайлиқ, кичик
4-т.«Тоғра вә натоғра пикирләр»
Шәйиләрниң бәлгүсини билдүридиған сөз түркүми сүпәт дәп атилиду.
Соаллири: қандақ? қайси?
Чирайлиқ язди. Сүпәт (рәвиш)
Аққинә көйнәк кийипсиз ақ тикәнләр илмисун, рәңни билдүриду
Ашхана тәрәптин иллиқ пурақ келиватмақта, таамни билдүриду (Пурақ)
Бовамниң беғида татлиқ, чүчүмәл алмилар мәй болуп пишти. сапа (Таам)
Қашаң пичақ қол кесәр,характер (Сапа)
Һорун адәм олтирип ухлайду ,сапа (Характер)
Сүпәтләрниң исим орнида қоллинилиши субстантивлишиши дәп атилиду.
Сүпәтлар 4 түрлүк йол билән ясилиду (морфологиялик ,синтаксислиқ)
Морфологиялик усул билән мурәккәп сүпәтләр һасил болиду. (ясалма)
Синтаксислиқ йол билән бириккән, қошма, қош сүпәтләр ясилиду.
Ясалма сүпәтләр турғун сөзләргә вә пеилларға сүпәт ясиғучи қошумчиларниң
улиниши арқилиқ ясилиду.
14.Сүпәтләрниң алтә дәрижиси бар (Аддий ,кемәйтмә ,ашурма ,әркиләтмә)
15.Сүпәтләр хусусийитигә қарап дәрижилик вә дәрижисиз дәп бөлүниду
5-т.Ойлан,бирик,бөлүшҮч пикир йезиш,униң бири ялған болуши керәк.Өз пикириңни башқа топқа бериш керәк.Иккинчи топ пикирни тәһлил ясайдуСинтаксислиқ йол билән мурәккәп сүпәтләр ясилиду.Сүпәтләрниң төрт дәрижиси бар.Яхши адәм. Яхши рәвиш. Исим билән келиду. Характерини билдүриду. Қандақ? соали. Шәйиләрниң бәлгүсини билдүриду. Дәрижисиз сүпәт. Аддий дәрижә.
II-тап.Көнүкмиләр орунлаш.
145-көнүкмә.Сүпәтләргә соалларни қой
146-көнүкмә.Көп чекитләрниң орниға сүпәтләрни қой
147-көнүкмә.Мақаллардин сүпәтләрни тап
149-көнүкмә.Сүпәт дәрижилирини яз
Ой толғаш
«Терминлар кәштиси»
сөз бирикмиси мурәккәп жүмлә
мәтин
Күзлүк қоғун,
ахшамқи тамақ,
асма саат
Адил бойи тартип, үзлири доп -домилақ чоң жигит болуп қалған еди.
Шу иллиқ күнниң иссиқ тәпти астида қарларму ериған.Пәқәт жаңгал тәрәптә ала-чипа қарлар көрүнәтти...
7.Йәкүнләш: рефлексия арқилиқ
8.Баһалаш: баһалаш вариғи арқилиқ
№ Исми
I-тап II-тап III-тап IY-тап йәкүн
1 2 3 4 5 Кейинки орунлинидиған тапшурма
1. Тәкрарлаш. 248-көнүкмә.
2.Турғун сөз бағламчи қурулмилири