Сын т?р?ысынан ойлау ар?ылы о?ытуды? тиімділігі


Сын тұрғысынан ойлау арқылы оқытудың тиімділігі Білімді болу дегеніміз – белгісіз нәрсені ашуға қабілетті болу деген ұғым. Әл - Фараби Білім берудің негізгі мақсаты Баланы дені сау, бақытты , табысты болуға үйрету.Кім екенін, не үшін өмірге келгенін, неге ұмтылу керек екенін білуін сезіндіру.Өзін қоршаған әлемге құрметпен, сүйіспеншілікпен қарауға үйрету.Әрбір бала ашылу керек , өзін-өзі ашу керек. ХХІ ғасыр мұғалімінде төмендегі дағды болу қажет: Көпшілікпен жұмыс жасай алу біліктілігі;Тез өзгеріп келе жатқан қоршаған ортаға тез бейімделу;Алған ақпаратты талдай алу ;Өз ойын нақты , сауатты жеткізе білу;Сын тұрғысынан және шығармашыл ойлай білу;Танымдық қасиеті жоғары ;Өзін-өзі жүзеге асыра біле алатын, көшбасшылық (лидерство) қасиеті бар тұлғаны тәрбиелей алу біліктілігі. Оқушыға қойылатын негізгі талаптар Проблемалық мәселелелерді шешу біліктілігі (қарама-қайшылықты шешу).Мақсат қоя білу;Өз бетінше қорытынды жасай білу, негізгі мәселені айқындай білу;Керекті ақпаратты тез таба білу;Қандай ситуацияда болмасын өз білімін қолдана білу, стандартты емес шешімдер қабылдай білу ;Жоспарлай білу, өзін-өзі бағалай білу. Жаңа педагогикалық технологиялар Монтиссори жүйесі бойынша баланы дамыту технологиясыМодульдік оқыту технологиясы.ТРИЗ технологиясы . Авторы Генрих АльтшуллерДамыта оқыту технологиясы.СТО технологиясы.Деңгейлеп саралап оқыту технологиясыБілім беруді ізгілендіру немесе жеке тұлғаға бағытталған технология.Оқытудың компьютерлік технологиясы.“Биоақпараттану және синергетика” технологиясы. Жаңа технологиялар ерекшеліктері Әрбір оқушының жеке және дара ерекшеліктерін ескеру;Оқушылардың қабілеттері мен шығармашылықтарын арттыру;Оқушылардың өз бетінше жұмыс жасау, іздену дағдыларын қалыптастыру;Оқушы денсаулығын сақтау;Ойлау жылдамдығын дамыту, білім олқылықтарын жою;Өзара көмек, түсіністік, ынтымақтастық қарым-қатынас; Джон ДьюиБілім беру саласында сын тұрғысынанойлауды зерттей бастаған алғашқылардың біріболды, ол оқушылардың ойлау дағдысынқалыптастырудың білім беру бағдарламасытек оқушылар үшін ғана емес, қоғам үшінжәне барлық демократиялық құрылыс үшінтиімді болуына бағыттау керек екендігінмойындатқан ғалым. Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз не ? Біріншіден, сын тұрғысынан ойлау – өз бетінше ойлау.Екіншіден, сын тұрғысынан ойлау арқасында таным процесі үздіксіз, саналы, жемісті болып келеді.Үшіншіден, сын тұрғысынан ойлау сұрақ қоюдан, шешуін талап ететін проблеманы анықтаудан басталады. Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз: Зерттеу әдістерін қолдану.Өзіңе сұрақ қою.Жоспарлы түрде сұрақтарға жауап іздеу. Қызығушылық таныту.Өзіндік көз қарастың болуы, өз пікіріңді қорғай алу.Күмәндану. талдау, пайымдау, қорытындылау.Айналадағы адамдардың ойын тыңдап, көңіл бөлу. Сын турғысынан ойлауға үйрету үшін: Оқушыға қолайлы орта жасау керек.Ойлауға уақыт қажет, ой ортаға салынып, қандай пікір айтатынын естімесе, ол ой тазармайды, шыңдалмайды.Ойға шектеу жасамау.Белсенділігін арттырып мәнді, жұмыс жасау.Оқушы идеясына сенімді құрметпен қарағанда ғана, олар ісіне үлкен жауапкершілік пен байыптылықпен қарайды. Олар өз пікірінің мәнді екендігіне сенімдері мол болуы тиіс.Оқушы есіне сақтау үшін емес, түсіндіру үшін оқыса ғана есіне сақтай алады. Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы Қызығушылықты оятуМағынаны табуОй толғаныс кезеңдерінен түзіледі Эдвард де БоноАқылдың алты қалпағы Ақылдың алты қалпағы Ақ қалпақ- ақпараттар, фактілер,нақтылық.Қара қалпақ- ақиқатты көру, сақтану, логикалықкреативті ойлауы, “әзәзілдің қорғаушысы”Сары қалпақ- оптимизм, позитивті ойлау,сәулелі өмірге талпыныс, жетістіктер менпайдалы нәтиже.Қызыл қалпақ- эмоция, ішкі түйсік,сезім.Жасыл қалпақ- жаңа идея,алтернативті ойлауКөк қалпақ- байсалдылық, ізетті басқару,идеяларды таразылау,болашаққа бағдар INSERT стратегиясы «Қос жазба» күнделігі Қатты әсер еткен тұстары Себеп-салдары Топтастыру әдісі «Еркін жазу» стратегиясы Сұрақтар шеңбері Сыни ойлайтын балалар• белсенді болады, олар сұрақ қойып,дәлелдерді талдайды, мағынаныанықтау үшін саналы түрдестратегияларды қолданады;• олар ауызша, жазбаша, көзбен шолудәлелдеріне сенімсіздікпен қарайотырып, ештеңеге сенбейді, мұндайадамдар жаңашыл идеялар менкелешекке ашық болады.