Презентация по химии на тему: Фосфор ж?не оны? ?осылыстары

3s23p3«V»N P«Данышпан үкілер»ЭстафетаТірек мәтінДеңгейлік тапсырмалар Ф О С Ф О Р«V»N P«Данышпан үкілер»ЭстафетаТірек мәтінДеңгейлік тапсырмалар 3S2 3P3
style.rotation І КЕЗЕҢ. Сұрақ: Профессор Ферсман: «Бұл элемент- өмір мен ақыл-ой элементі» деген. Бұл элементтің сыртқы қабатының электрондық конфигурациясы 3S2 3P3. Бұл қай элемент? Сабақтың тақырыбы: «Фосфор және оның қосылыстары» Осы тақырыпқа оқушылардың мақсаты: Сабақтың мақсаты:Білімділік: Фосфор және оның қосылыстары туралы түсіндіру; Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері және олардың қасиеттеріне салыстырмалы түрде сипаттама беру; Фосфор және оның қосылыстарының қасиеттері, алыну жолдары, табиғатта таралуы, адам ағзасына әсері туралы мағлұмат беру.Дамытушылық: Химиялық элементтер мен оның қосылыстарына пеиодтық жүйедегі орны бойынша сипаттама беру дағдыларын жетілдіру; Химиялық қосылыстар арасындағы генетикалық байланысты құру, оған тиісті реакция теңдеулерін жазу іскерліктерін ұштау.Тәрбиелік: Бұрынғы біліміне сүйене отырып қажетті материалдарды өз бетінше ізденіп, саралап таңдай білуге баулу; Өзгені мұқият тыңдай отырып, мәтіннен керекті мәліметті даралап, іс жүзінде қолдана білуге үйрету. Үй тапсырмасын тексеру. Азот және оның қосылыстары тақырыбы бойынша ІІІ кезеңнің деңгейлік тапсырмаларының аяқталу дәрежесін тексеру.Бұл кезеңде үздік оқушылардың өз дәптерлері бойынша басқа оқушыларды тексеруі. Тексеруден соң әрбір оқушы өткен сабақтағы сыныпта және оларды үйде жалғастырып орындау дәрежесіне сәйкес алған балдарының жалпы санын санау. Балды ашық журналға тіркеп дәстүрлі журналға тиісті бағасын қою.Ашық журнал үлгісін қою{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}Оқушылардың аты-жөніІ деңгей(5 балл)2-деңгей(4балл)3-деңгей (3 балл)Сыныпта жинаған балыҮй жұм. балыБарлық бала саныбағасы12345123412Абішқұйнова С.Ахтанбаева М.Бекмухаметова А.Боранқұл Ә.Ертаев Е.Бұл жерде: v – үйде орындалған тапсырмалардың белгісі Азот топшасы элементтерін атауAsNiBiSbPNaNVNbТапсырмаЖауабы
Өткен «Азот және оның қосылыстары» тақырыбы бойынша құрылған генетикалық байланысты еске түсіруNH4NO2 AgNO3 NH4Cl N2 Li3NNH3NH4Cl NONO2N2O4 HNO3 42135678910 ІІ кезең. Технология бойынша синектикалық бөлімӨз бетімен жаңа тақырыпты меңгеру. «Данышпан үкілер» техникасыА) Мәтінмен жұмыс істеудің негіздеріМәтіннен негізгі (жаңа) ұғымдарды тауып жазу. фторапатит Фосфор белсенді, табиғатта бос күйінде кездеспейді, тек қосылыстар құрамында болады, маңыздысы – апатит, фторапатит. Сұйық және еріген күйінде, сондай - ақ 800 С тан төмен температурада бу күйінде фосфор Р4 молекуладан тұрады. 800 С ден жоғары температурада қыздырғанда диссоциацияланады. 2000 С жоғарыда атомдарға ыдырайды. Осылай фосфор атомдары Р2,Р4 молекулаларына және полимерлі затқа бірігеді. Фосфор оттекпен галогендермен, күкіртпен және кейбір метелдармен тотықтырғыш – тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді. Фосфор бірнеше оксидтер түзеді. Олардың ішіндегі мағыздылары Р4О6, Р4О10. Фосфор белсенді, табиғатта бос күйінде кездеспейді, тек қосылыстар құрамында болады, маңыздысы – апатит, фторапатит. Сұйық және еріген күйінде, сондай - ақ 800 С тан төмен температурада бу күйінде фосфор Р4 молекуладан тұрады. 800 С ден жоғары температурада қыздырғанда диссоциацияланады. 2000 С жоғарыда атомдарға ыдырайды. Осылай фосфор атомдары Р2,Р4 молекулаларына және полимерлі затқа бірігеді. Фосфор оттекпен галогендермен, күкіртпен және кейбір метелдармен тотықтырғыш – тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді. Фосфор бірнеше оксидтер түзеді. Олардың ішіндегі мағыздылары Р4О6, Р4О10.Сұйықеріген күйіндебу күйінде диссоциацияланадыатомдарға ыдырайдыполимерлі затқа бірігедікүкіртпенР4О6, Р4О10.

Ә) Маңызды өмірлік даналық. Мәтіннің негізгі ойын бір сөйлеммен білдіру (қолданылуы)РР2О5Н3РО4ФосфаттарА/Ш зиянкестерімен күресуПиротехникаСіріңкеМеталлургия Дәрі-дәрмекОрганика- лық заттар синтезіҚұрғатқыш Тыңайтқыштар өндіруХимия өндірісіЖуғыш заттар өндірісі Б) Таныс және таныс емес. Мәтіннен өзіңе алдын-ала таныс болған және мүлдем таныс емес ақпаратты тауып жаз Иллюстрациялық бейнелеу.Мәтіннің негізгі ойын сурет, сызба, карикатура, т.б. арқылы бейнелеп көріңіз. (Фосфордың биохимиялық рөлі) Үлгі боларлық қорытынды.Оқыған мәтіннен келешекте қажет болатын маңызды қорытынды шығаруға болады ма? Азот тәрізді фосфор да, өсімдік пен жануар белогының негізгі құрам бөлігі. Фосфор өсімдіктердің дәнінде, жануарлардың сүтінде, қанда, ми мен жүйке қлпаларында кездеседі. Ересек адамдардың сүйегінде 600 гр ет ұлпасында 56 гр, жүйке жүйесінде 5гр-ға дейін фосфор болады. Барлық сүтқоректілердің сүйегі құрамында болып, оған беріктік қасиет береді. Жануарлар мен адамдар фосфорды өсімдік арқылы қабылдайды. ІІ кезең. Технология бойынша синектикалық бөлім1 Жұмыс нәтижесін мұғаліммен бірігіп талқылау. «Эстафета» техникасыӘр оқушы өзіне берілген тапсырмалар бойынша фосфордың генетикалық қатарының бөлігін құрастырады. Бірінші біткен топ жеңіске жетеді.Тапсырма:1 оқушы – кальций фосфатын көмір және құммен араластырып, 1500С электр пешінде қыздырып, фосфор алады.2 оқушы – фосфор кальциймен әрекеттескенде кальций фосфиді түзіледі.3 оқушы – фосфор сутепен әрекеттесіп, фосфин түзеді.4 оқушы – фосфор ауада жанғанда фосфор (V) оксиді алынады.5 оқушы – фосфор (V) оксидін суда еріткенде фосфор қышқылы алынады.6 оқушы – фосфор қышқылы ұшпайды және тұрақты, сондықтан кернеу қатарында сутектің сол жағында орналасқан металдармен ғана әрекеттесіп, фосфаттар түзеді.Ca3 (PO4)2Ca3(PO4)2 Ca3P2 PH3 P2O5 H3PO4P123456



Ca3 (PO4)2Ca3(PO4)2 Ca3P2 PH3 P2O5 H3PO4P123456ІІ кезең. Б. Алған жаңа теориялық білімді практика жүзінде пысықтау. «Тірек мәтін» техникасы Әр оқушы генетикалық қатарға тиісті реакция теңдеулерін жазып теңестіреді.



ІІІ кезең. (Кері байланыс). Технология бойынша нәтижеге бағытталған бөлім. Деңгейлік тапсырмалар орындауІ деңгей:Фосфордың оттекпен, күкіртпен, хлормен, кальциймен әрекеттесу теңдеуін жазып, түзілген заттарды атаКальций фосфатын көмірмен, құммен әректтестіріп фосфор алу жолының реакциясы теңдеуін электрондық баланс әдісімен теңестірФосфор (V) оксидінің химиялық қасиетіне тән реакция теңдеулерін жазФосфор қышқылының химиялық қасиетіне тән реакция теңдеулерін жазСіріңкені шаққанда жүретін реакция теңдеуінен тотықтырғышты анықтаІІ деңгей:Калий фосфаты мен күміс нитраты арасындағы реакцияның молекулалық, толық және қысқарған иондық теңдеулерін жазАммоний гидрофосфаты құрамындағы фосфордың массалық үлесін есептеНатрий фосфаты гидролизі теңдеуінің 2-сатысындағы барлық коэффициенттер қосындысын анықтаЕгер нәтижесінде 71г фосфор (V) оксиді түзілсе, неше грамм Бертолле тұзы реакцияға түскен?ІІІ деңгей:Өнімнің шығымы 80% болса, 9,8г фосфор қышқылымен кальций гидроксиді әрекеттесуінен неше грамм тұз түзіледі?10% 120г калий фосфаты ерітіндісіне 80г су құйғанда алынған ерітіндідегі еріген заттың массалық үлесін есепте