Алгоритм турлері 9 сынып
Алгоритм. Алгоритм түрлері. Қасиеттері. Есеп шығару жолдарыДайындаған: информатика пәнінің мұғалімі Нурбаева Камшат зинуллақызыМаңғыстау облысы Түпқараған ауданыСайын ауылы, №1 жалпы орта білім беретін мектеп-лицейі
Алгоритм сөзі IX ғасырда өмір сүрген ұлы араб математигі Әбу жафар Мұхаммед ибн Мұса Әл-Хорезмидің атымен аталған жазудың латынша жазылуынан шыққан. Әл-Хорезми бірінші рет арифметикалық амалдарды орындаудың ережелерін тұжырымдаған ғалым.Алгоритм ұғымы кез-келген программа құру кезінде негізгі орын алады, себебі программа – енгізілген берілгендерді өңдеу үшін арнайы және қатаң түрде қандай да бір программалау тілінде дайындалған алгоритм. Кез-келген алгоритм қандай да бір орындаушыға негізделген. Орындалған командалар жиынтығы орындаушының командалар жүйесі болып табылады. Орындаушы ретінде – адамдар және техникалық құрылғылар, яғни роботтар, компьютерлер және автоматтар болуы мүмкін.
Туғаннан бастап баланы тәрбиелеу, оларды әртүрлi ережелердi сақтауды, ертеңгiсiн жуыну, киiну, шешiну, тамақ iшу, сабаққа бару, жолдан өту .т.б. меңгерудi және қатаң орындауды талап етемiз. Одан әрi бала-бақшада және мектепте тәрбиеленудiң күн тәртiбi болады. Оларды оқыту белгiлi ретпен өтедi. Ал барлық мүмкiн болатын ойындар ереже бойынша ұйымдастырылады. Демек кез-келген iс-әрекеттер анықталған жарлық бойынша жүзеге асады, яғни анықталған алгоритм бойынша орындалады.Адам жас кезiнен бастап күнделiктi өмiрде алгоритмдi меңгередi және орындайды. Яғни, алгоритм дегеніміз – жеке қадамдардан тұратын, формальды түрде жазылған реттелген нұсқаулар тізбегі.
Алгоритм қасиеттеріАнықтылығы Алгоритмде келтірілген барлық іс-әрекеттердің мағынасы айқын, нақты анықталған болуы керекНәтижелілігі.Кез-келген алгоритмнің нәтижесі болуы керек. Әрекеттердің шектеулі санынан кейін белгілі бір уақытта қорытынды нәтиже алуымыз керек.ҮзіктілігіОрындаушы алғашқы қадамды аяқтамай келесі әрекетке көше алмайды. Алгоритмдік процестің құрылымы- үзікті, яғни бір-бірінен бөлек командалар тобын құрайды Жалпылығы.
Алгоритмді жазу жолдарыАлгоритмдерді компьютерде орындау үшін оларды алдын ала жазып алу керек. Яғни, ол белгілі бір заңдылықпен өңделуі тиіс. Табиғи тілдегі жазылуы;Белгілі бір түйінді сөздер- терминдер арқылы қысқаша тізбекті түрде жазылуы, мұны қарапайым алгоритмдік тіл деп те атайды;Графиктік жолмен (блок-схема) арқылы жазу;Программалау тілдеріндегі жазылуы.
Алгоритмнің блоктарының кескінделуі{5C22544A-7EE6-4342-B048-85BDC9FD1C3A}Іс-әрекеттің аталуыБлок-схема түріНегізгі әрекетіПроцессМатематикалық өрнектерді есептеуТаңдау жоқ иәЕсеп шығару жолын таңдауМодификацияЦикл басы (қайталау)ҚұжатНәтижені шығару, қағазға басуЕнгізу, шығаруМәлімет енгізу (шығару)Бастау, аяқтауАлгоритмнің басы, соңыҚосалқы программаҚосалқы программаға кіру және шығуТүсініктемеСхеманың, формуланың түсініктемесішарт
Алгоритм түрлері(сызықты, тармақталу, циклдік)Сызықты немесе тізбекті алгоритм. Әрекеттердің тізбектеле орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық алгоритм деп аталады. Мысалы: Z=ax2+b+cos(ax2+b)-tg(ax2+b)алг Z функциясын есептеу (нақ a,b,x,Z)арг a,b,xнәт Zбасы a,b,x енгізу t:=ax2+b Z:=t+cost-tgt x,Z шығарусоңыбасыa,b,x енгізу t:=ax2+bZ:=t+cost-tgtx,Z шығарусоңы