Ыбырай Алтынсаринні? ?мірі ашы? саба?

Қазақ әдебиеті
Сабақтың тақырыбы:Ы.Алтынсаринның өмірі мен шығармашылығы.
Сабақтың мақсаты:1)Білімділік:Ы.Алтынсаринның өмірі мен шығармашылығы тақырыбына байланысты алған мәліметтерін сұрау арқылы есіне түсіру,білімдерін тиянақтау.Түрлі тапсырмалар арқылы студенттердің білімін жинақтау.Сабақты басқа пәндермен байланыстыру.
2)Дамытушылық:Түрлі әдістерді ,ойындарды пайдаланып,тапқырлық ,жылдамдық,есте сақтау қабілеттін арттыру,Алтынсарин шығармалары арқылы берілген ойлардың мәнін тусіндіру.
3)Студенттерді адамгершілікке,қанағатшылыққа,әдебиетті суюге,туған ел,туған жерге деген сүйіспеншілікке,халықтық салт-санаға тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі:Сұрақ-жауап,баяндау,ойын,түсіндіру
Сабақтың түрі:Дәстүрлі емес,қайталау, жинақтау
Пән аралық байланыс:Тарих,географияПайдаланған технология:Ынтымақтастық,ойын, оза оқыту
Сабақтың көрнекілігі:Портрет,тақырыптық суреттер,сұрақтар салынған турлі фигуралар .
Техникалық құралдар:компьютер, колонка
Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңдері
2.Тугелдеу
3.Өтілген тақырыпты еске тусіру үшін бірнеше сұрақтар.
4.Ы.Алтынсарин өмірі мен шығармашылығынан мәлімет
5.Қазақ хрестоматиясы туралы сурет пен әңгіме
6.Ойын:тез ойлан
7.Ыбырай өлендерін оқу
8.Жан-жануарлардың дауласқаны
9.Жарыс:қатарға бөліп тапсырма беру
10.Ыбырай әңгімелері суретке қарап баяндау
11.Шығарма : 1-қатарға : «Киіз үй мен ағаш үй»
2-қатарға : «Қыпшақ Сейітқұл»
3-қатарға: «Лұқпан әкім»
12.Көрініс: «Шеше мен бала»
13 .Сұрақ –жауап :куб, қоржын,пирамида
14 .Хаттар оқу
15.Қима –қағаздағы сұрақтар
16.Үйге тапсырма.
Ы.Алтынсарин шығармалары
Әр халықтың болашаққа бет алған тарихи даму жолында жарық жұлдыздай болып бағыт-бағдар сілтеген,сол ұлттың,халықтың тарихында есімдері ерекше аталатын зор тұлғалар болатыны айқын.Есімдері мен еңбегі баршаға қымбатты,халқымыздың тұңғыш энциклопедист ғалымы Шоқан Уәлиханов, ұлы кемеңгер ақын Абай Құнанбаев осындай жұлдызды есімдер.Аталған екі ұлы есімді өзінің халқы үшін кешкен азаматтың ғұмыры,атқарған жарқын істерімен бір-біріне жалғастырып тұрған сахараның және бір данышпан перзенті бар,ол-тұңғыш ағартушы,педагог-жазушы Ыбырай Алтынсарин. «Қазақ хрестоматиясы» (1879ж.)Ыбырай өзінің педагогтың мақсатына лайықтай жазған тәрбиелік мәні жоғарғы көптеген шағын әңгімелерін,өлеңдері мен ауыз әдебиеті үлгілерін,орыс қаламгерінен аударған шығармаларды енгізген.
Ойын:Тез ойлан:Ыбырайдың өлеңдерінің аты және қысқаша мазмұнын айтып беру.
Поэзиялық минут:Ыбырай өлеңдерін мәнерлеп оқу.
Жан-жануарлардың жылға таласуы:Жылқы,түйе,сиыр,қой,ит,тауық,тышқан
Ы.Алтынсариннің «Бай баласы мен жарлы баласы»әңгімесіне байланысты жағдаяттар және қима-қағаздағы сұрақтарға жауап.
Үйлестірмелі қима-қағаздар.
Асан мен Үсен неліктен жұртта қалып қойды?Ауылдың көшіп кеткенін білгенде,Үсен не істеді?Асан не істеді?Балалар көштің бағыты мен ізін қандай белгілерден аңғарды ?
Үйлестірмелі қима-қағаздар.
Үсен білетін әке өсиеттері қандай еді,оны қай кезде есіне алды,әке сөздерінің,ақыл кеңестерінің қандай көмегі болды?
Үйлестірмелі қима-қағаздар.
«Бай баласы мен жарлы баласы» әңгімесінің айтар өсиеті не?адамды өсіретін,Ақыл-ойын жетілдіретін,адамгершілік қасиетті сақтауға,қиындықты жеңуге тәрбиелейтін не?
Үйлестірмелі қима-қағаздар.
Асан мен үсеннің іс-әрекетінде мінез-құлқында бір-бірінен қандай өзгешеліктері бар?
Ы.Алтынсаринның төл әңгімелерінен шығарма жазу
Сұрақтар мен тапсырмалар міндетті деңгей:
1.Ыбырайдың балалық шағынан үміт күтіп,оны оқуға жетелеген кім?Ол мұғалімдік қызметті неліктен таңдады деп ойлайсыңдар?
2.Қазақ хрестоматиясының жазылуына қандай қажеттіліктер себеп болды? «Өнер білім бар жұрттар» өлеңінің негізгі идеясы неде?
3.Ыбырай әңғімелерін тақырыптық жүйеде қалай ойластырған?Олардың негізгі түйіні неде?
Мүмкіндік деңгей:
1.Ыбырай әңгімелерінің тәрбиелік мәні неде?
2.Ыбырайдың түрлі орыс хрестоматияларынан аударған шығармалары жөнінде әңгімелеп беріңдер?
3.Ыбырай-аудармасы тақырыбынан мысал келтіріңдер
Оқудағы балалардың жазған хаттарынан оқу
Көрініс: «Шеше мен бала»
Еңбекті сую және қадірлеу-Ыбырай Әңгімелерінің негізгі тақырыбы.Оны жазішы шағын әңгімелерінде үміт,өсиет турінде берсе,кей шығармаларында халықтың қоғамдық санасын тәрбиелейтін реалистік суреттер арқылы бейнелейді.
Қорытынды:
Ыбырай оқу –ағарту жұмыстарына өз заманының ең озық әдістемелерін қолдана отырып,білімнің балаларға ана тілінде берілуіне айрықша мән береді.Ол тек қана оқу-ағарту жұмыстары емес,сонымен бірге сол кездегі қоғамдық-саяси өмірге ,сергек араласып,ғылым-білімге,еңбек пен өнерге,дінге,этнографияға қатысты мақалалар жазды.Оның әсіресе көркем еңбектері қазақ әдебиетінің қалыптасуына айрықша ықпал етті.
Ағартушы

Жазушы
Ыбырай Алтынсарин
Педагог
Этнограф Фольклоршы
Қоғам қайраткері
Аудармашы
Әңгіме шебері