Конспект урока Казахское национальное блюдо
СабаK таKырыбы:
ТаKырыпша:
СабаKтыS маKсаты:
СабаKтыS к™рнекілігі
СабаK дарысы:
ЖаSа таKырып :
1. ОKушы
СабаKтыS aраны
JазаK халKыныS aлттыK таCамы.
БауырсаK.
1.ОKушылар байланыстырып с™йлеу даCдысын дамыту,с™здік Kорын байыту.
2.Кімнен? Jайдан? Неден? деген сaраKтарCа жауап беруді _йрету.
3.СабаKта ™тілетін м‰тін, суреттер, таблица, с™здердіS маCынасы бойынша KазаK халKыныS таCамы бауырсаK неден, Kалай жасалатындыCы толыKтыра таныстырып, KазаK халKыныS салт –д‰ст_рлерін Kaрметтеу, сыйлау сезімдерін ояту, дамыту.
Суреттер, таблица, плакатKа жазылCан маKал : «АдамдыKтан _лкен ат жоK, наннан _лкен ас жоK», карточкалар, сурет-карточкалар, м‰тін, тест.
С‰леметсіSдерме, балалар!
ОтырыSдар! Б_гін мамырдыS нешесі? АптаныS Kай к_ні? ЖылдыS Kай мезгілі? К™ктем айлары Kандай? К™ктемде табиCатта Kандай ™згерістер болады? Jазір Kандай сабаK? JазаK тілі сабаCы нешінші сабаK? Сыныпта кім кезекші? Сыныпта кім жоK?
Балалар, б_гінгі жаSа сабаKтыS таKырыбы: JазаKтыS aлттыK таCамдары.
ТаKырыпша: «БауырсаK». JазаK халKыныS таCамдарыныS т_рі к™п. Б_гінгі сабаKта біз бауырсаK неден, Kалай жасалатыныS біліп танысамыз. Неден? Кімнен? Jайдан? деген сaраKтарCа жауап береміз, зат есім мен етістікті Kайталаймыз.
СабаKта біз сауатты с™йлеуге,сауатты жазуCа, аударуCа _йренеміз.
JазаK халKы_шін дастарKанынан _лкен, д‰мінен _лкен н‰рсе жоK. Нан еS ардаKты,адал ас.
Балалар, нан туралы кім ™леS айтып береді?
Нан ардаKты, адал ас.
Нан ардаKты,адал ас,
К‰рі, жасы онан аттамас.
АK дастарKан _стінде,
Jол жумай оны aстамас.
Ей, балалар, балалар!
Нан KоKымын шашпаSдар!
Жерде жатса баспаSдар!
Теріп алып Kастерлеп,
торCайларCа шашпаSдар!
Ал енді мына плакаттаCы маKалды
2 оKушы маKалдар:
™леSдер
Кіріспе ‰Sгіме:
Ал енді мына плакаттаымаK аударайыK «АдамдыKтан _лкен ат жоK, Наннан _лкен ас жоK»! «Нет выше звания, чем человек, нет важнее блюда (еды), чем хлеб».
Балалар, сендер нан туралы Kандай маKалдар ж‰не ™леSдер білесіSдер?
1. «Ас адамныS арKауы»
2. «Жаман ауруCа - жаKсы ас»
3. «Ас _стінен аттама, Астан _лкен емессіS»
4. «Нан бар жерде ,‰н бар»
5. «Д‰нді шашпа, нанды баспа»
Найза боп тиеді,
Намысы зорCа да,
НансаS, сол киелі
Нанды Kорлама.
Н‰йім - н‰йім бауырсаK!
АCын суCа шомылсаK!
Жаман бала ойынсаK!
ЖаKсы бала – малсаK!
Балалар, KазаK халKыныS салт - д‰ст_рлері к™п. К™п тойлар, мерекелер ™ткізіледі. БaлардыS б‰рі кеS дастарKансыз болмайды. JазаK халKыныS дастарKаны ™те бай. Балалар, сендер Kандай aлттыK таCамдарды білесіSдер?
`ннан - шелпек, таба нан, KaймаK, бауырсаK, KйыKша.
Еттен - Kазы, шaжыK, жая, жал- жая, бесбармаK, KуырдаK.
С_ттен - Kымыз, шaбат, с_збе, Kaрт, ірімшік, KатыK, айран, KаймаK, май.
(АйтылCан таCамдарыныS с_реттерін к™рсетемін)
Ал енді біздіS б_гінгі таKырыпKа назар аударайыK. БіздіS халKымыздыS еS Kасиетті салт д‰ст_рі- KонаK асы. €р _йдіS дастарKанныS еS басты асы- бауырсаK. Енді Kазір біз бауырсаK Kалай, неден жасалатыныS біліп _йренеміз, танысамыз.
ДыбыстыK жаттыCу:
С™здік жaмысы:
С™з тіркестерін ж‰не с™йлемдерді Kaрастыру.
М‰тінмен жaмыс:
J – бауырсаK - кусочки теста, жаренные в масле
ДастарKан - скатерть, стол
АшытKы - дрожжи
Jорыту - растопить
Домал тайды- придают круглую форму, форму шарика
JайнаCан - кипящее
Jуырады - жарят
` - жaмыртKа - яйцо
Jaмшекер - сахарный песок
Тaз - соль
`н - мука
™ – б™ліп- б™ліп кеседі- режут( делят) на части
C - жоCары - высшая
таCам - блюдо
І - пісіреді - готовят
Илейді - месят
Ас - пища
Сапа - качество
Май – масло, жир
М-м;м-кл; оK -кл
Jазір мен бір рет оKимын, аудармасымен, сосын Kайталаймын, сеSдер тыSдаSдар, с™здерді KазаKша Kалай дaрыс айту керегін меSгеріп отырыSдар. Сосын хормен Kайталаймыз, сосын жеке Kайталап, бір с™зден орысша KазаKша айтKызып,с™зік д‰птерлеріне жазCызамын.
С™здерді жазып болCан соS, жaмыс д‰птерлеріSе б _гінгі таKырыпты, к_нді, сабаKтыS aраныS жазыSдар.
Ал Kазір біз жаSа с™здерден с™з тіркестерін ж‰не с™йлемдер Kaрастырамыз
Мысалы: с™з тіркестері : аK дастарKан, д‰мді бауырсаK, иленген Kамыр, ашы тaз, т‰тті Kaмшекер, басты ас, сары май т.б.
С™йлемдер: Оля ашытKыны сатып алды. МеніS ‰жем тамаKты д‰мді пісіреді. Мен Kамырды ™зім илеймін. Jанат д_кеннен тaз,aн алып келді. Аня жaмыртKа Kуырды. ДастарKанда ‰р т_рлі таCам к™п.
Балалар, ‰р партада «БауырсаK» туралы м‰тін бар, Kазір мазмaнымен танысамыз, оKимыз, аударамыз.мен бір рет оKимын, сосын сендер ‰р с™йлемнен оKып аударасыSдар. М‰тінді оKып, жаSа с™здерді тауып , тыSдап, дaрыс оKуCа aмтылыSдар.
Аударма :
Зат есім мен іс-Kимыл с™здерді ажырата білу.
1 оKушы:
2 оKушы:
Неден? Из чего? Кімнен? От кого?
Jайдан? Откуда?
Таблицамен жaмыс:
Дауысты, aяS, ж‰не _нді р,л,й дыбыстары -
нан соS
ДастарKанныS еS басты асы- бауырсаK. БауырсаK жоCары сапалы аK aннан пісіріледі. Jамырды ж_з сексен грамм aннан, он грамм жaмыртKадан, он бес грамм маргариннен, бес грамм Kaмшекерден, ноль б_тін оннан бес грамм ашытKыдан,т™рт немесе бес грамм тaздан, судан, отыз бес грамм KорытылCан майдан илейді.
АшылCан Kамырды б™ліп- б™ліп кеседі, домалаKтайды, KайнаCан майCа Kуырады.
Самая главная пища на столе – бауырсаки. Бауырсаки готовят из белой муки высшего качества. Тесто замешивается из 180 гр. муки,10 гр. яичного порошка, 15 гр. дрожжей , 4-5 гр. соли , воды, 35 гр. расплавленного масла.
Готовое поднявшееся тесто режут (делят) на кусочки и придают им круглую форму шарика, жарят в кипящем масле.
Ал, балалар ,м‰тінніS ішіндегі іс Kимыл с™здерді табыSдар. Олар Kандай сaраKKа жауап береді? Етістік туралы ережені айтып беріSдер.
Етістік заттыS Kимыл- ‰рекетін, Kалпын, ісін білдіретін, «Не істейді?»деген сaраKKа жауап беретін с™з табы.
Іс Kимыл с™здерді айтады:
Пісіріледі, илеиді, кеседі, домалаKтайды, Kуырады.
Енді заттыS атын атайтын с™здерді айтыSдар. Олар Kандай сaраKKа жауап береді?
Зат есім – заттыS, заттыK aCымныS атыS білдіретін. «Не? Кім?» деген сaраKKа жауап беретін с™з табы.
ЗаттыS атын атайтын с™здер: бауырсаK, aн, Kамыр, жaмыртKа, маргарин.
Осы сaраKтар Kай септіктіS сaраKтары? ШыCыс септіктіS жалCаулары Kандай? Балалар, м‰тініS ішінен бaл сaраKKа жауап беретін с™здерді табыSдар.
(Таблица ілініп тaрады). ОKушылар –дан/-ден; -тан/-тен; -нан/ -нен жалCаулары бар с™здерді айтады.
Жол к™л
Бидай дан ешкі ден
Мaз к™мір
JатаS ж‰не aяS б,в,г,C,д дыбыстары – нан соS
^нді м,н,S дыбыстары – нан соS
Карточкалар- мен жaмыс :
1 ауызша жaмыс:
2. жазбаша жaмыс:
Тест ‰дісі:
Мaхит т_біт
Завод тан архив тен
БaлаK ‰ріп
Нан д_кен
АлаS нан ™леS нен
Jaм білім
€р партада №2 карточка жатыр. Келесі тапсырма: н_ктелер орнына с™здерге ж‰не с™йлемдерге –дан/-ден;-тан/-тен;-нан/-нен – жалCауларын жалCастырыSдар. Jазір ‰р оKушы бір с™зден ж‰не с™йлемнен оKып, аударады. Мысалы: терезеден.
МaCалім _стелден кітапты алды.
Jазір с_рет карточкалармен жазбаша жaмыс ж_ргізіледі. Бір- біреуден таKтаCа шыCып, сaраKты оKып, жауап беріп, таKтаCа жазу, басKаларын жaмыс д‰птерлеріне жазыSдар.
Нанды неден пісіреді ? нанды aSнан пісіреді.
К™йлекті неден тігеді ? к™йлекті матадан тігеді.
Д‰птерді неден жасайды ? д‰птерді аCаштан жасайды.
^йді неден салады ? _йді кірпіштен салады.
ОрыSдыKты неден істейді ? орыSдыKты аCаштан істейді.
СоSымен шыCыс септік KаSдай сaраKтарCа жауап береді?
JаSдай жалCаулар арKылы жасалады?
Енді тест ‰дісін ж_ргіземіз.
€р партада бір параK KаCаз бар (саSдарды жазып) соCаS сaраKтын саныS жазып, керекті жауап тауып, ‰рібін жазыSдар:
БауырсаK неден жасалады?
А) С_ттен;
Б) `Sнан;
В) Еттен.
2. KаSдай азыK Kамыр илегенде артыK?
А) `S;
Б) ЖaмыртKа;
В) Пияз.
3. «Jуырады» - деген с™здіS аудармасы KаSдай?
А) Жарят;
Б) Месят;
В) Готовят.
4. Терезені неден жасайды?
А) АCаштан;
Б)Шыныдан;
В) Айнадан.
Jорытын -
дылау:
^йге тапсырма:
БаCалау:
5. ^нді м,н,S дыбыстарынан соS, Kандай жалCаулар жалCасады?
А) –Дан/-ден;
Б)-Тан/тен;
В)-нан/-нен.
БаCалау:
Бір де Kате болмаса – 5,
бір Kате – 4, екі Kате - 3, _ш Kате – 2.
Ал енді бір-бірінді тексеріп, баCалаSдар. Мен сеSдерге дaрыс жауаптарын айтамын, сендер салыстырыSдар, сосын баCалаSдар.
Б_гінгі сабаKтыS таKырыбыS, с™здерін aраныS KайталаSдар. СабаKта не істедік? Не _йрендік?
Балалар, ™здеріS таSдап алCан таCамдар неден жасалатыныS жазып келіSдер. ЖаSа с™здерді, aраSды жатKа білу.
Ал еSді білімдеріSді баCалаймын.
JоSырау соCылды!
СабаK аяKталды!
Сау болыSдар!
15