Презентация по казахскому языку на тему Аралар ж?не ??мырс?алар ?о?амды? буна?денелілер

Атырау облысы, Атырау қаласы, Ә.Жангелдин атындағы орта мектебінің жоғары санатты биология пәнінің мұғалімі Ибатова Маншук Қашапқызы .Ой қозғауБуынаяқтылар типінің ерекшеліктері, оның кластары?Шаянтәрізділердің түрлерін ата?Өрмекшітәрізділердің ерекшеліктері?Бунақденелілердің түрлері, ауыз мүшесінің түрлері қандай?Қандалалардың барлығы бірдей қанмен қоректенедіме?Қай жәндіктердің аналықтары ғана қан сорады?
ppt_xppt_y


Бунақденелілерге тән белгілерді анықтаңыз?Денесі айқын үш бөліктен----------------------------------Көкірек бөлігінде ------- аяқтары мен қанаттары болады (көпшілігінде Жабын ----------Тынысалу мүшесі - --------Қантарату жүйесі – --------Жүйке жүйесі – --------- тізбегінен тұрады



1. Топқа бөліну2. Әр топ ережесін құрметтеп, ортақ ереже құру. Ойлан, жұптас, топтас!І топ: Бас бөлігінің ерекшеліктері.ІІ топ: Кеуде қуысында қандай мүшелер орналасады?ІІІ топ: Құрсақ қуысы және бунақденелілердің дене құрылысындағы ерекшеліктер. Бунақденелілердің бас бөлімінде қандай мүшелер орналасқан?Күрделі көз (фасет көздер)Мұртшалар Ауыз мүшесі

Араның ауыз аппаратының типін анықтаңызКеміріп-жалағышШыбын мен масаның ауыз аппаратының типтерін анықтаңызСүзіп-жалаушыШаншып-сорғыш
Көбелек пен оның жұлдызқұртының ауыз аппаратының типін анықтаңызСорғыш түтіккемірушіОлеандрлі бражник
Бунақденелілерде неше жұп аяқ болады?3 жұп Аяқтары дененің қай бөлімінде орналасады?Кеуде Ұшатын бунақденелілерде қанаты қайда орналасады?Кеуде бөлімінде


Хитинді кутикуланың маңызы қандай?Сыртқы қаңқа
Бунақдененің түрі мен аяғының типін анықтаМедведка, аяқЖүзушы қоңыз----------------------------Шегіртке ---------------

Дене бөліктеріБас, көкірек, құрсақҚозғалыс мүшесі2 жұп қанат, 3 жұп аяқАсқорыту мүшесіАуыз, жұтқыншақ,өңеш, қарын, ішек, қарын, аналь тесігіАуыз мүшесі қорегіне байланыстыТыныс алу мүшесіДемтүтік, ауа қапшығыДене жамылғысыхитиндіЗәр шығару мүшесіМальпигии тамыршасыЖүйке жүйесіЖұтқыншақ үсті және асты жүйке түйіні, құрсақ жүйкетізбегіҚан айналымыАшық қан айналым жүйесі, түтік тәрізді жүрекСезім мүшелеріМұртша, күрделі көздерКөбеюіДара жынысты, жынысты жолмен көбейеді,түрленіпдамидыБунақденелердің дене құрлысындағы ерекшеліктер











Мағынаны тану Аралар мен құмырсқалар-қоғамдық бунақденелілер.

КласстармағыҚатқылқанаттыларҚосқанаттылар35 отряд ЖарғаққанаттыларҚабыршаққанаттылар



Насеком денесінен бөлінетін иіс затын ғалымдар феромон деп атайды. Насекомдар өзара феромон арқылы сөйлеседі. Құмырсқалар жауларынан қорғану үшін, у немесе құмырсқа қышқылын қолданады. Құмырсқаның емдік қасиеті де бар. Оның уы адамға қауіпті аурулардың көпшілігін жаза алады. Осы мақсатта Марио Паван деген Италияның бір профессоры көп еңбек еткен. Ол құмырсқа уын таза күйінде алып, оны адамның кейбір ауруына қарсы пайдаланып көрген. Қазақтың халық емінде буын ауырған адамдар құмырсқа илеуі арқылы емделген.Құмырсқа Бал арасы Бал араныңмаңызыГүлдітозаңдануБалауыз бередіБалГүл тозаңыАуа-райынболжауғажәрдемшіАрасүтіПрополисаладыТрутенАналық араБал арасы Бал арасы жайлы қызықты мәліметтерБал арасы бал жинау мақсатында сағатына 6,5 шақырым қашықтықты шарлайды.Бір тәулікте 7000 гүлге қонып үлгереді;Бір килограмм бал жинау үшін 300000 шақырым ұша отырып 19000000 гүлге қону керек; А) Жабайы аралар ағаштардың қуыстарында мекендейді.Б) Олар ұясын өте белсенді түрде қорғайды және балды алуға мүмкіндік бермейді;В)Қуыстағы аралар өміріне араласу қиын; Г) Балды алу үшін қуысты қиратады болмаса араларды отбасымен қуып шығып өлімге итермелейді. Тірі барометрлер:1. Аралар омартадан шықпай отырады немесе қатты ызыңдап мазасызданғанда ауа-райы бұзылады. 2. Шырылдауық шегірткелер қатты шырылдаса ауа –райы ашық жақсы болады. 3.Құмырсқалар илеуіне жасырынып қалатын болса күн жаңбырлы болады. Әртізбектегі артық нысанды тап.Демтүтік, параподия, мальпиги,3-жұп аяқ, жұп қанаттар.2. Суаршын, қоңыр жидек қандаласы , үй өрмекшісі, дафниялар,кенелер, аралар, соналар,құмырсқалар. 3. Трутень,үйірілім,кәрез,жұмысшы балара,құмырысқа.4.Аналық маса мен аталық масаны қалай ажыратамыз? Бунақденелілердің ауыз мүшелеріКеміруші-қоңыздарСору түтігі-көбелекШаншып-сору-масаЖалағыш-шыбын




1-жұмыртқа2-дернәсіл3-қуыршақ ересек ағзаТолық түрленіп даму сатыларыШала түрленіп даму сатылары




Бунақденелілердің даму типтеріБунақденелілердің даму типтерін анықтаТолық түрленіп даму(метаморфозға ұшырау)Шала түрленіп даму(өзгеріссіз даму)ИМАГОЖҰМЫРТҚАДЕРНӘСІЛҚУЫРШАҚИМАГО ЕРЕСЕК ЖӘНДІКЖҰМЫРТҚАДЕРНӘСІЛ(НИМФА)ИМАГО

1 тапсырма Тізімдегі бунақденелілерді даму түрлеріне байланысты топтастырып жаз А.Шала түрленіп даму: Ә.Толық түрленіп даму: 1.Дәуіт(инеліктің түрі);2.Қоңыз;3.Үй шыбыны;4.Тарақан;5.Көбелек;6.Шегіртке. 7.Ара, 8.Құмырсқа 2 тапсырмаСуретті қара.Әрбір топтаға бунақденелілердің аттарын ата және олардың даму сатысын көрсет?Дамуы…………………..............……………………………………1---………………………………..2---………………………………..3---………………………………..4---………………………………..Дамуы…………………..............……………………………………1---………………………………..2---………………………………..3---………………………………..4---……………………………….. 3 тапсырмаОрамжапырақ ақ көбелегінің көбею сатысын дұрыс ретпен орналастыр: 4 тапсырма СәйкестендірШала түрленіп дамитын бунақденелілерТолық түрленіп дамитын бунақденелілер1)Дамудың 3 сатысы;2) Дамудың 4 сатысы;3)Дернәсілі ересегіне ұқсамайтын бунақденелілер;4)Дернәсілі ересегіне ұқсайтын бунақденелілер;5)Дернәсілдің сатысынан қуыршақ сатыс келеді;6)Дернәсіл ересек жәндікке айналады;7)Дернәсілдер ересек жәндіктер сияқты қоректенеді; Жұмбақ шешу1.Мұрны ұзын,даусы жіңішке,ұшқанда ызыңдайды,қонғанда үндемейді.Оны кім өлтірсе,сол-өз қанын өзі төгеді. Ол не? Маса2.Ызыңдап ән салып,жұп-жұқа қанаты. Тәттіге тамсанып,қоқысқа қонады. Ол не? Шыбын3.Қарбызға ұқсас сырты бар,жіп-жіңішке мұрты бар. Сирақтары сидиып,домалатар қиды үйіп. Қоңыз4.Денесі бар буылтық,киген тоны жасыл түк. Жұлдызқұрт5.Ойлайсың,көрсең түйме деп,тұмсығын тығып қадалып,шағады бадалып,ақыры өлер тоқтықтан,жан берер оған соқтыққан. Кене ҚарақұртМасаДемтүтікАра ХитинКенеМальпигий түтігі ЖАУАБЫ:3 7 5 6 4 2 1 “Құпия сан”Тынысалу мүшесі болып табыладыҚажетсіз заттарды бөлу мүшесіЕрекше жабынЗиянкес жәндікБал жинайтын жәндікБезгек ауруын тудыратын жәндікАдам сеспей кететін улы өрмекші








6-тапсырма.Бағалау, топтық бағалау” СергітуЕкі қолға бір жұмыс Кері байланысЕкі жұлдыз бір тілек