Туган тел к?нен? татар теленн?н уен-д?рес Йолдызлы с?гать
21нче февраль – Туган тел көненә багышланган интеллектуаль бәйгесе 1999 нчы елның ноябрендә, Бангладеш дәүләте тәкъдиме белән, ЮНЕСКО Генераль конференциясе, ЮНЕСКОга кергән илләр һәм Берләшкән Милләтләр оешмасы 21 февраль көнен Туган тел көне дип игълан итте. Беренче мәртәбә ул 2000 нче елның 21 февралендә Парижда ЮНЕСКО штаб-квартирасында тантаналы рәвештә билгеләп үтелде. Ни өчен Халыкара туган тел көне итеп 21 февраль билгеләнгән соң? Эш шунда: 1952 нче елның 21 февралендә Пакыстанда банглы теленә дәүләт теле статусы таләп итеп көрәшкән 5 студент үтерелгән була. Билгеле булганча, Пакыстанның көнчыгыш өлеше соңрак Бангладеш бәйсез дәүләтенә әйләнә. Җир йөзендә бүгенге көндә 6000 тел бар дип исәпләнә. Шулардан иң күп санлы кешеләр тарафыннан кулланыла торганы — кытай теле, бу телдә 1,2 млрд кеше сөйләшә, инглиз телендә — 478 млн, хинди телендә — 437 млн, испанда — 392 млн, рус телендә — 284 млн, гарәптә — 225 млн, португалда — 184 млн, француз телендә 125 млн кеше сөйләшә. 1нче тур: Татар теле – туган тел, Безгә газиз булган тел. Әти-әни, әби-бабай Безне сөя торган тел. Халык авыз иҗаты. 3) мәкаль 4) санамыш 5) тизәйткеч 6) табышмак 2) җыр 1.Теле барның юлы бар. 2.Карама, карама, карамага карама, Карамага карасаң, ике күзең карала.3. Ак ашъяулык таптым, җир өстенә яптым. 4. Әннәги-геннәги, аягымда сандали,Сандали түгел пима, яшь күңелеңне тыйма. 5. Борын борын заманда, кәҗә командир, үрдәк үрятник булган заманда яшәгән ди әби белән ...6. Ипи тоз,Матур кыз.Гөрлисең килмәсә,Чыгып сыз! 7. Тел күрке – сүз . 8. Әке,пәке, кыек сәке.Эремчек,Син кал, бу чык.9. Җәен соры, кышын ак, Аңа шулай яхшырак. 7) дастан 1) әкият 8) риваять Мәкальнең дәвамын тап! 1) киңдер сиңа күңел түрем. 2) дусы күп. 3)кадерле булыр. 4) анам сөйләп торган тел. 1) Иң татлы тел- туган тел, ...2) Туган телем- иркә гөлем...3) Туган телен кадерләгән халык ...4) Теле татлының ... Телләр белгән- илләр белгән 3) казах 4) төрек 5) үзбәк 6) украин 2) башкорт 1) Монда бирелгән кайсы тел төрки телләргә керми? 2) Татарстан белән чиктәш республикада яшәүче халык теле 3) 15нче февраль-татар халкының герой шагыйре Муса Җәлил туган көн. Аның шигыре нинди телдә яңгырый?Хур яшашга шу куй ургатди, Хам улишка мардона туриб.Умрым менинг мунгли куй эди,Улими хам янграр куй булиб. Муса Җәлил шигырен тыңау. 7) әзербайҗан 1) татар 8) нугай 2нче тур: Туган телемне беләм. 3) куркак 4) кара 5) ак 6)исрафчан 2) ярлы 1) Фәкыйрь сүзенең синонимы. 2) Шундый төстә диңгез була. 3) Юмарт сүзенең антонимы. 4) Уч,тоз, кар, бал кол исемнәрен һәм таш, кун, тор, кал фигыльләренә нинди төсне күрсәткән сыйфат сүзен кушып яңа исем ясап була? 5) “Куш йөрәкле” дип нинди кешегә әйтәләр? 7) батыр 1) саран 8) тыйнак 3нче тур: Туган илем-Татарстан. 2. 3. 4 5 1. 1.Кайсы рәсемдәге шәһәр Татарстанныкы түгел?2. Кайсы рәсемдә нефтьчеләр шәһәре төшерелгән?3.Җәйге универсиада үткән шәһәр.4. Атамасы елга балыгы исеме белән туры килгән шәһәр. 6 Татар театрлары 2. 3. 4. 5. 1. Кайсы номер астында татар театры түгел? Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт Академия театры Муса Җәлил исемендәге Татар академия дәүләт опера һәм балет театры 4. Кәрим Тинчурин исемендәге татар дәүләт драма һәм комедия театры 6. Танылган татарлар. 4нче тур Иң озын сүз төзе. Ш М Е Җ Ө Л Г И * финал: Сүзләр төзү татарстанлылар Афәрин!Булдырдыгыз!