??мл? кис?кл?ре темасына татар теленн?н презентация (9 нчы сыйныф, БРТга ?зерлек)
Сүзлек эше Сынау- испытаниеДәрәҗәле – знатныйШәфкатьле – милосердныйКиләчәк – будущееСыйфат – качество, прилагательное Минем хыялым. Мәктәпне тәмамлау – ул һөнәр сайлау вакыты. Бу җиңел нәрсә түгел. Чөнки бу – характерыңны сынау дигән сүз.Соңгы берничә ел эчендә мин бер сорауга җавап эзләдем: “Кем булырга? Йөзләгән һөнәр арасыннан кайсын сайларга?”Мин башта табиб булырга теләгән идем. Табиб булу – бик дәрәҗәле, кирәкле эш. Кешеләргә ярдәм итәргә хыялландым. Биологияне һәм химияне тырышып укыдым. Табиб булу өчен кеше тормышта да, эштә дә шәфкатьле, җаваплы, акыллы, гадел, игътибарлы булырга тиеш. Шуңа күрә мин әлеге яхшы сыйфатларга ия булырга тырыштым. Бу минем беренче хыялым иде. Хәзер мин киләчәгемне икенче төрле күз алдына китерәм. Мин укытучы булырга телим. Әйбәт укытучы булу кешедән күп нәрсә сорый. Үз фәнеңне бик яхшы белергә, гомумән, белемле булырга кирәк. Белемсез укытучы укучыларда үз фәненә мәхәббәт уята алмый. Безнең заманда укымышлы кеше булу өчен, телләр белү кирәк. Шуңа күрә мин татар теле укытучысы булырга телим.Ә син кем булырга телисең? Бу һөнәр кешеләренә нинди сыйфатларга ия булырга кирәк? Ни өчен нәкъ менә шул һөнәрне сайладың? Минем хыялым. Мәктәп... тәмамлау – ул һөнәр сайлау вакыт... . Бу җиңел нәрсә түгел. Чөнки бу – характер... сынау дигән сүз.Соң... берничә ел эчендә мин бер сорау... җавап эзлә... : “Кем булырга? Йөзләгән һөнәр арасы... кайсын сайларга?”Мин башта табиб бул... теләгән идем. Табиб булу – бик дәрәҗәле, кирәкле эш. Кеше... ярдәм итәргә хыяллан... . Биология... һәм химия... тырышып укыдым. Табиб булу өчен кеше тормыш... да, эш... дә шәфкатьле, җавап..., акыл..., гадел, игътибар... булырга тиеш. Шуңа күрә мин әлеге яхшы сыйфатлар... ия булырга тырыштым. Бу минем беренче хыял... иде. Хәзер мин киләчәк... икенче төр... күз алдына китерәм. Мин укытучы бул... телим. Әйбәт укытучы булу кеше... күп нәрсә сорый. Үз фән... бик яхшы белергә, гомумән, белемле бул... кирәк. Белемсез укытучы укучыларда үз фәненә мәхәббәт уят... алмый. Безнең заманда укымыш... кеше булу өчен, телләр белү кирәк. Шуңа күрә мин татар теле укытучы... булырга телим. Мәктәпне тәмамлау – ул һөнәр сайлау вакыты. 1)текстка туры килә 2)текстка туры килми 3)текстта әйтелмиМеңләгән һөнәр арасыннан кайсын сайларга?1)текстка туры килә 2)текстка туры килми 3)текстта әйтелми Мин башта укытучы булырга теләгән идем.1)текстка туры килә 2)текстка туры килми 3)текстта әйтелми Математиканы һәм физиканы тырышып укыдым . 1)текстка туры килә 2)текстка туры килми 3)текстта әйтелмиӘйбәт укытучы булу кешедән күп нәрсә сорый.1)текстка туры килә 2)текстка туры килми 3)текстта әйтелми Шуңа күрә мин рус теле укытучысы булырга телим.1)текстка туры килә 2)текстка туры килми 3)текстта әйтелми Уку, белем турында мәкальләр.Кояш җирне яктырта, уку - кешене. Белем бәхетле итә.3) Белемле кеше югалмас. 4) Аю беләгенә ышана, адәм белеменә ышана.5) Белемлекнең чиге юк. 6) Белем һәр куркынычны җиңә. 7) Яшьлегеңдә өйрәнмәсәң, картлыгыңда үкенерсең. Уку, белем турында мәкальләр.1) Кояш җирне яктырта, уку - кешене. 2) Белем бәхетле итә. 3) Белемле кеше югалмас. 4) Аю беләгенә ышана, адәм белеменә ышана.5) Белемлекнең чиге юк. 6) Белем һәр куркынычны җиңә. 7) Яшьлегеңдә өйрәнмәсәң, картлыгыңда үкенерсең. ?
? ?
? ? ? ? ? ?
Җөмлә кисәкләре баш иярчен ия хәбәр аергыч тәмамлык хәл аныклагыч Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре ПОДЛЕЖАЩЕЕ(ИЯ)ПОДЛЕЖАЩЕЕ - ГЛАВНЫЙ ЧЛЕН ПРЕДЛОЖЕНИЯ, СОСТАВЛЯЕТ СО СКАЗУЕМЫМ ГРАММАТИЧЕСКУЮ ОСНОВУ ПРЕДЛОЖЕНИЯ, ИМЕЕТ ФОРМУ ОСНОВНОГО ПАДЕЖА, ОБОЗНАЧАЕТ ПРЕДМЕТ, ДЕЙСТВИЕ, ОТВЕЧАЕТ НА ВОПРОСЫ КЕМ? НӘРСӘ?ОСНОВНЫЕ ПРИЗНАКИ ПОДЛЕЖАЩЕГО – ПРЕДМЕТНОЕ ЗНАЧЕНИЕ И НЕЗАВИСИМАЯ ФОРМА ОСНОВНОГО ПАДЕЖА. ПОДЛЕЖАЩЕЕ ПОДЧИНЯЕТ СЕБЕ ВСЕ ОСТАЛЬНЫЕ ЧЛЕНЫ ПРЕДЛОЖЕНИЯ, В ТОМ ЧИСЛЕ И СКАЗУЕМОЕ. ПОДЛЕЖАЩЕЕ ВЫРАЖАЕТСЯ СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫМ В ОСНОВНОМ ПАДЕЖЕ УКУЧЫЛАР МӘКТӘПКӘ КИТТЕ. МЕСТОИМЕНИЕМ В ОСНОВНОМ ПАДЕЖЕ АЛАР УНЫНЧЫ СЫЙНЫФТА УКЫЯЧАК. ИМЕНЕМ ДЕЙСТВИЯ В ОСНОВНОМ ПАДЕЖЕ УКУ – ЭНӘ БЕЛӘН КОЕ КАЗУ УЛ. СОБИРАТЕЛЬНЫМ ЧИСЛИТЕЛЬНЫМ ӨЧӘҮ ДӘРЕСКӘ СОҢАРДЫ. СУБСТАНТИВИРОВАННЫМ ПРИЛАГАТЕЛЬНЫМ, НАРЕЧИЕМ, ПРИЧАСТИЕМ ҖЫЛЫ СӨЯК СЫНДЫРМЫЙ.УКЫГАН – БЕЛӘ. В ПРЕДЛОЖЕНИЕ В НАЗЫВНОМ ЗНАЧЕНИИ – ВСЕМИ ЧАСТЯМИ РЕЧИ ӘЛЛӘ – БИЛГЕСЕЗЛЕК КИСӘКЧӘСЕ.ШАЛТЫР-ШОЛТЫР – АВАЗ ИЯРТЕМЕ. СЛОВОСОЧЕТАНИЕМ “ИТИЛ СУЫ АКА ТОРУР” – ТАРИХИ ӘСӘР. СКАЗУЕМОЕ(ХӘБӘР)СКАЗУЕМОЕ – ГЛАВНЫЙ ЧЛЕН ПРЕДЛОЖЕНИЯ, НАЗЫВАЮЩИЙ ДЕЙСТВИЕ ИЛИ ПРИЗНАК ПРЕДМЕТА, ОБОЗНАЧЕННОГО ПОДЛЕЖАЩИМ. ОНО ОТВЕЧАЕТ НА ВОПРОСЫ НИШЛИ? НИШЛӘДЕ? НИШЛӘГӘН? НИШЛӘЯЧӘК? НИШЛӘР? НИЧӘҮ? НИНДИ? КҮПМЕ? УЛ КЕМ? УЛ НӘРСӘ? СКАЗУЕМОЕ ВЫРАЖАЕТСЯ ГЛАГОЛОМ УРМАНДА КОШЛАР САЙРЫЙ. ПРИЛАГАТЕЛЬНЫМ КИҢ БЕЗНЕҢ, БАЙ БЕЗНЕҢ ТУГАН ИЛ. НАРЕЧИЕМ ХӘЛИМНӘРНЕҢ АВЫЛЫ ШӘҺӘРДӘН БИК ЕРАК. ЧИСЛИТЕЛЬНЫМ СЫЙНЫФТА ЕГЕТЛӘР АЛТАУ. МЕСТОИМЕНИЕМ БУ КИТАПНЫ УКЫП ЧЫККАН КЕШЕ- МИН. СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫМ КАЗАН – ТАТАРСТАННЫҢ БАШКАЛАСЫ. ЗВУКОПОДРАЖАЮЩИМ СЛОВОМ УМАРТА КОРТЛАРЫ ГӨҖ КИЛӘ. ПРЕДИКАТИВНЫМ СЛОВОМ БУ КИТАП МИНДӘ БАР. Второстепенные члены предложения(Җөмләнең иярчен кисәкләре)Грамматическую основу предложения поясняют второстепенные члены предложения – определение (аергыч), дополнение (тәмамлык), обстоятельство (хәл), пояснение (аныклагач).Определение – второстепенный член предложения, обозначающий признак предмета и отвечающий на вопросы нинди?кайсы?кемнең?нәрсәнең?ничәнче?кайдагы? Дополнение – второстепенный член предложения, выражающий предмет, на который направленно действие, отвечает на вопросы всех шести падежей: кем?нәрсә?кемнең?нәрсәнең?кемгә?нәрсәгә?кемне?нәрсәне?кемнән?нәрсәдән?кемдә?нәрсәдә? Дополнение подчиняется члену предложения, выраженному различными формами глагола. Обстоятельство – это второстепенный член предложения, поясняющий слово со значением действия (глагол) или признака (прилагательное, наречие), обозначающий время, место, причину, цель, меру и степень, образ (способ), условие и уступительность действия. Пояснение – это второстепенный член предложения, находящийся после поясняемого слова и дающий дополнительные сведения (пояснения) о нем. Например, Бүген, 29 нчы октябрьда, шаулап яңгыр яуды. А КСБ укытучы безгә белем бирә. ГТМ Спроси у подруги, любит ли она читать книги. Спроси у друга, в какой ВУЗ он хочет поступить после школы.Спроси у друга, какие предметы в школе ему нравятся. Спроси у знакомого, какие языки он изучает в школе. Спроси у знакомого, хорошо ли он говорит на английском языке. Пригласи гостей в театр Камала. Позвони подруге и пригласи ее в парк Кырлай. Как ты скажешь о том, что Роберт Миннуллин – татарский детский поэт. Как ты скажешь о том, что ты любишь бывать на природе.