Творческая работа посвящённая 95-летию Дважды героя СССР Амет-Хана Султана


Бу йыл къырымтатар халкъынынъ шанлы огълу Амет-Хан Султаннынъ 95-йыллыгъы къайд этиле Онынъ парлакъ хатырасы халкъымызнынъ юрегинде эбедий яшайджакъ ! Советлер бирлигининъ Эки Дефа Къараманы , учуджы – сынавджы майор Амет- хан Султан(25.10.1920 – 01.02.1971) Бу эвде Амет-Хан догъып оськен Амет-Ханнынъ балалыгъы ве аилеси Амет-Хан Ватанымыз Къырымнынъ муджизевий кошелеринден бири олгъан Алупкада догъгъан Достларынен дагъ сокъакъларында, орманда чапкъалап табиат бахшышларыны джыйгъан Шифалы отлар ве емишлер 1944 сенеси 22 июнь куню имансыз Экинджи Джиан дженки башлана Дженкнинъ биринджи кунюнден сонъуна къадар Амет-Хан немсе фашистлеринен къараманджа уруша. Достлары оны севип «Аметка» дей экенлер. «Амет-Хан столько раз герой, сколько раз он был в небе» -деп, яза хатырлавларында достлары. * 1920 сенеси 25 октябрь куню Алупка шеэринде ишчи къорантада Амет-хан дюньягъа келе. * 1941 сенеси 9-ынджы учуджы-къырыджы полкнен дженкни Сталинградтан башлап 1945 сенеси Берлинде Гъалебенен битире. * Дженк девамында 602 дженкявер урушларда иштирак эте, 150 дженкявер урушларда шахсен озю 30 немсе учагъыны ве дженкявер достларынен бераберликте 19 душман учагъыны урып тюшюрелер. * Япкъан къараманлыкълары ичюн 1943 сенеси 24 августа Советлер Бирлигининъ Къараманы унванына наиль ола, биринджи «Алтын медали»нен такъдирлене,1945 сенеси 29 июнь куню Эки Дефа Къараман унваныны къазана ве экинджи « Алтын медаль»нен такъдирлене. * Дженктен сонъ учуджы- сынавджы вазифесини беджере, 100-ден зияде янъы эксперементаль учакъларыны сынавдан кечире, янгъан учакъларны кондырып, къач кере олюмден къуртула ве белли учуджы-сынавджылар сырасына кирсетиле.1951 сенеси «Советлер Бирлигинде Нам къазангъан учуджы – сынавджы» унванына наиль ола. * 1971 сенеси 1- инджи февраль куню невбеттеки сынавны беджергенде Амет-Хан фаджиалы вефат эте. * Москвада «Новодевичье» мезарлыгъында дефн этильди. Къырымда Амет-Ханнынъ адынен багълы ерлер Алупкада Амет-Ханнынъ музеи Акъмесджитте Амет-Хан адыны ташыгъан мейдан Суаль - джевап 1. Амет-Хан къайда догъгъан? Насыл мевсимде дюньягъа кельген?2. Онынъ балалыгъы акъкъында не айта билесинъиз? 3. Балалар дагъларда насыл шыфалы емиш ве отлар джыйгъанлар? 4. Амет – Хан къайда окъугъан ве насыл зенаат саиби олгъан?5. Амет –Хан насыл учуджы олгъан, дженкте насыл джесюрлик косьтерген?6. Амет – Хан къач «Алтын медаль»нен мукяфатлангъан? Тедбирде янъгъырагъан йырлар «Амет-Хан» 1.Къара денъиз ялысында догъып осьтинъ,Къаяларнынъ этегинде къанатландынъ.Явуз душман юртумызгъа сокъулгъанда,Ватан ичюн урушларгъа сен атландынъ.Багъламасы: Амет-Хан! Коклерде Султансынъ!Амет-Хан! Тиллерде дестансынъ!Амет-Хан! Сурети сёнмейджек,Эбедий яшайджакъ инсансынъ.2. Озь Юртунъа севги беслеп кучьке толдынъ, Къоркъмай кирдинъ кок юзюнде атешлерге.Улькемизде къош йылдызлы батыр олдынъ,Акънен бирге етип кельдинъ енишлерге. Багъламасы «Кузь кельди» 1. Кузь кельди, тереклердеКъалмады япракъ.Бильгимиз олур бизге , Санки бир чыракъ, санки бир чыракъ. Багъламасы:Биз къошамыз, чыкъарамызЯзмагъа огренемиз.Эзберлеймиз ве йырлаймыз, “Хайтармагъа” ойнаймыз. 2. Талебенинъ эр китабы Бу бир хазине. Оджаларнынъ эр айткъаны, Меракълы бизге, меракълы бизге. Багъламасы. Иштирак ве дикъкъатынъыз ичюн сагъ олунъыз, балалар!