Презентация по теме Калмыцкий праздник Зул


Подготовила: учитель калмыцкого языка и литературы Буваева А.В. МБОУ «Малодербетовская средняя общеобразовательная школа №2» Малодербетовского района Республики Калмыкия. Зул – олн әмтнә байр Хальмгуд Зулан хальмг литәр укр сарин 25-д кедг. Эн өдр Зуңква бурхн болад нирванд ирсмн. Эн ончта йовдлыг тууҗд мөңкрулхин төләд җил болһн хальмгуд увлин турун сарин 25-д зул өргәд, Эзн Богд Зуңкван гегәнд зальврҗ ирсн заңшалта. Зул кеһәд нас авхла тәвдг йөрәл Хуучн насн бат болҗ,Шин насн өлзәтә болҗ,Җил болһн харһҗ,Эсрндән үүнәсн байртаһар Зулан кеҗ.Амулңг эдлҗәхигОлн Деедс бурхн өршәх болтха. Зулын боорцгин һуйрт, өндг орулдго, юңгад гихлә, өндгнә уург хамг әмтә юмна әмдрллә залһлдата. Һуйр сәәнәр көөх зөвтә Зулын боорцгин зүснь амр, нурһлҗ хавтхас ( целвгүд), тоһш кегднә Боорцг һахан өөкнд шардм биш Зулла гер болһнд күңгшү һарһх зөвтә Өрүн эрт босад, цәәһән чанад, дееҗ бәрәд, зулан өргдмн Боорцган дееҗд тәвчкәд, дәкәд болһсн боорцган ширә деер тәвдм. Эн өдр көгшдүдән күндләд, элгн-садндан гиичд оддмн. Бас тер мет олн әмтн гер-гертән орад,Зулан кеһәд, насан йөрәлһнә. Зулын цәәһән йөрәһәд уухларн, хамгин түрүнд көгшн күүнд, дарунь герин эзн залуд цә кеҗ өгдм. Цәәhин йөрәлЦә шиңгн болвчн - идәнә дееҗ Цаасн нимгн болвчн - номин көлгн.Улан цәәhәсн алхлцлгоБуур җил hарч,Ботхн җил орж,Авсн җил - наснь өлзәтә болҗ Цуhар әмтн амулң эдлх болый! Цаһан өвсиг өндртән дөрү (дөрвн хурһнд) күргәд хуһлдм. Зулын һолд өвснә үй орулдго бәәсмн. Юнгад гихлә, үй зурһан зүүлин әмтә хамгин негнәнь (урһмлын) әмдрлин, өслтин экн болдг. Белдсн өвсән өлзә-кишг тогттха, насн немгтхә гиҗ санад, көвнгән бий талан эргүлҗ орана. Асхн болхла, герин эзн күүкд күн насна һол белднә. Күн болһнд насна тооһар, дәкәд деернь нег һол үлү белднә. Һуйрар онгц дуралһад кенә. Насна һол шар тоснд шүүсләд, зюн талас шатадм. Зул бөктл цуһар мөргәәд, Зунква гегәнәс, тенгрин бурхдас, заян ачур аав-ээҗин сәкүснәс шин җилин кишг-җирһл эрҗ зальврдг бәәсмн Зул бөкснә хөөн оңгцин һуйр шарад, өрк-бүләрн аршалдм.