Презентация по казахскому литературу на тему Абай аудармалары (10 класс)
Үндестік. Созвучие.Gleichklang(Абай аудармалары туралы)Джумадилова Анархан Баймұқанқызы “Абайтану” курсы
1.Қазақ әдебиетінің даму жолындағы жаңа адым.2.Қазақ жұртшылығын ұлы идея, үлкен қор жоғары сатыдағы әдебиетімен таныстырып, екі елдің рухани тіршілік мәдениет, әдебиеттерін таныстыруға дәнекер болды.3.Орыс әдебиетін жақсы аудару, олардың үлгісінде жаңа образ, жаңа сөз, сөйлем, қазақ әдебиетінде бұрын жоқ әр түрлі әдістерді әдебиетке кіргізіп, қазақтың әдеби тілін бұрынғыдан да байытып, дамытты, ілгерлетті.4. Шет тілден өлеңдерді қалай аудару керек екендігінің бірінші рет жолын салып, кейінгілерге үлгісін пішіп берді.
Мақсаты:Ұлы ақынның аудармаларына зер салып, оның әлем әдебиетінің алтын мұрасынан ұрпаққа қалдырған жауһарларымен таныстыру.Аудармалардың шығу тарихымен танысады: Қазақша, орысша жатқа айтады;Әлем әдебиетінің жауһарларынан рухани әсер алады;Ұлы классиктердің үндестігін байқап, өнерде шекара жоқтығын біледі;Міндеттері:Қазақтың әдеби тілін, сөз өнерін байытудағы орнын бағалайды;Шығармашылық жұмыста пайдаланады.Мақсаты:
Абай 1882 жылдан бастап аударма ісімен шұғылданған. Ең бірінші аудармасы – М.Ю.Лермонтовтан «Бородино» атты патриоттық өлеңі.
1889 жылы А.С.Пушкиннің «Онегинін» аударды.Бұл бұрын азербайжан тілінде ғана аударылған екен. Абай ұлылық қасиетін танытып, Татьянаның үнімен қазақ даласын жаңғыртты.
Амал жоқ –қайттым білдірмей,Япырмау, қайтіп айтамын?Қоймады дертің күйдірмей,Не салсаң да таратамын.Талапсыз, бақсыз мен сорлыЕріксіз аттап ұяттан.Қорлыққа көндім бұл құрлы,Байқалар қалім бұл хаттан.Әлімше мен де ұялып,Білдірмен дедім өлсем де.Шыдар ем күйіп мен жанып,Айында бірер көрсем де.Я к вам пишу – чего же боле?Что я могу еще сказать?Теперь, я знаю, в вашей волеМеня презреньем наказатьНо вы, к моей несчастной долеХоть каплю жалости храня,Вы не оставите меня.Сначала я молчать хотела;Поверьте моего стыдаВы не узнали б никогда,Когда б надежду я имелаХоть редко, хоть в неделю разАлександр Сергеевич Пушкин(1799-1837)
Михаил Юрьевич Лермонтов (1814-1841)“Теректің сыйы”“Вадим” (проза)“Демон” поэмасы“Альбомға”“Қанжар”“Бородино”“”””Өзіңе сенбе, жас ойшыл”“Ой”27 өлең аударған
1780 жылы 1840 жылы1892 жылы«Вандерерс Нахтлиид» («Жолаушының түнгі жыры») «Горные вершины» «Қараңғы түнде тау қалғып» Үндестік. Созвучие. GLEICHKLANG
Wandrers NachtliedUber allen GipfеtlnIst Ruh,In allen WipfelnSpurest du Kaum einen Hauch;Die Vogelein schweigen im Walde.Warte nur, baldeRuhest du auch.Гете Иоганн Вольфранг (1749-1832)
Горные вершиныМихаил Юрьевич Лермонтов (1814-1841))Горные вершиныСпят во тьме ночной;Тихие долиныПолны свежей мглой;Не пылит дорога,Не дрожат листы...Подажди немного,Отдохнешь и ты.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы(1845-1904)Қараңғы түнде тау қалғыпҚараңғы түнде тау қалғып,Ұйқыға кетер балбырап.Даланы жым –жырт, дел-сал ғып,Түн басады салбырап.Шаң шығармас жол-дағы,Сілкіне алмас жапырақ.Тыншығарсың сен-дағы,Сабыр қылсаң азырақ.
Бунин Иван Алексеевич(1870-1953) Не пугай меня грозоюВесел грохот вешних бурьПосле бури над землеюСветит радостней лазурь Қорқытпа мені дауылдан,Дүрілдеп тұрса тау мен сай.Шатырлап түрған жауыннанЖарқылдап тұрса түскен жай.
Крылов Иван Андреевич (1769-1884)“Піл мен канден”“Түлкі мен қарға”“Қарға мен бүркіт”“Шегіртке мен құмырсқа”“Есек пен бұлбұл”
Өзіңді өзің бір сынаАбайПушкинЯ помню чудное мгновенье:Передо мной явилась ты, Как мималетное виденье, Как гений чистой красоты. Желсіз түнде жарық айСәулесі суда дірілдеп,Ауылдың маңы терең сай. Тасыған өзен гүрілдеп.
Баршаңызға бақыт тілейміз...